Serhij Żadan rano na portalu społecznościowym, a potem w rozmowach z dziennikarzami opisał, co spotkało go w nocy z piątku na sobotę, po przylocie do Mińska na festiwal literacki, organizowany przez niezależne środowiska twórcze. Pisarz poinformował, że o godzinie 2 w nocy do miejsca, w którym wynajmował pokój przyszło trzech milicjantów, po czym bez żadnych wyjaśnień zabrano go na posterunek. Noc spędził w areszcie. Rano wypytano go o powiązania z terroryzmem i do paszportu wbito stempel zabraniający wjazdu.
Serhij Żadan tłumaczył, że Rosja umieściła go na liście terrorystów, a ponieważ Białoruś i Kazachstan mają wspólną wizową przestrzeń, to i na ich terytorium nie może wjeżdżać. Kreml oskarża Żadana, jak i innych przedstawicieli elity i działaczy społecznych podporządkowywanych przez Kreml krajów czy obszarów, o "terroryzm". Podobnie jest z Tatarami Krymskimi, a także z Rosjanami, którzy mają odwagę mówić, że rosyjska agresja na Ukrainę to złamanie prawa międzynarodowego i uważają, że to powód do hańby, nie do samozadowolenia.
Pisarz bardzo się ucieszył z decyzji białoruskiego MSZ o anulowaniu zakazu wjazdu.
Na maj planuje w Mińsku koncert, bywał zresztą już na Białorusi wcześniej. – Zdroworozsądkowe spojrzenie i poczucie godności zwyciężają wszystko to, było napisane w putinowskich instrukcjach. Bardzo cieszy mnie możliwość odwiedzania Białorusi i pogłębiania więzi kulturalnych między Białorusią i Ukrainą – napisał na portalu społecznościowym.
Serhij Żadan podziękował ukraińskiemu MSZ i osobiście szefowi dyplomacji Pawłu Klimiknowi za jego inicjatywę i za to, że można na nim polegać. Wyraził również wdzięczność ambasadorowi Ukrainy na Białorusi i całej grupie dyplomatów z ambasady Ukrainy za ich konsekwentne trwanie przy wartościach.. Podziękował też Irynie Heraszczenko, a także białoruskim kolegom pisarzom za ich jasną pozycję w tej sprawie. Dziękował też białoruskiemu MSZ za gotowość, by wyjść naprzeciw.
(WIDEO: alternatywna grupa muzyczna Sobaki w Kosmosi, z którą współpracuje Serhij Żadan)
Ofensywa dyplomatów
Sprawą Serhija Żadana zajęło się wczoraj szybko ukraińskie MSZ. Do MSZ w Kijowie wezwano ambasadora Białorusi w Kijowie Igora Sokoła.
Kierownikowi białoruskiej misji dyplomatycznej przekazano wyrazy głębokiego zaniepokojenia tym zatrzymaniem i zakazem wjazdu dla znanego na świecie twórcy. Zwrócono uwagę na systemowy charakter tego rodzaju działań białoruskich organów ścigania wobec obywateli Ukrainy.
To już bowiem nie pierwszy tego rodzaju przypadek, gdy osoba, która znajduje się na rosyjskiej liście „podejrzanych o terroryzm” z powodów politycznych dostaje nakaz wyjazdu z Białorusi i zakaz wjazdu do tego kraju. Na początku lutego także w środku nocy milicjanci białoruscy przyszli do pokoju dziennikarza i blogera piszącego o sytuacji w Donbasie, zabrali go na posterunek, po czym dostał 24 godziny na opuszczenie Białorusi.
Przekazano też notę z ukraińskiej ambasady w Mińsku do MSZ, by wyjaśnić oficjalnie przyczyny zatrzymania Żadana. Przedstawiciel MSZ Ukrainy zauważył bowiem też że wyjaśnienia strony białoruskiej nie satysfakcjonują Ukrainy.
Następnie doszło do rozmowy ministra spraw zagranicznych Ukrainy, Pawła Klimkina i Białorusi, Uładzimira Makieja w sprawie zatrzymania Serhija Żadana.
Poeta, pisarz, wokalista
Serhij Żadan (ur. w 1974 roku w Starobielsku w obwodzie ługańskim) jest znanym na świecie ukraińskim twórcą, znanym i tłumaczonym na Zachodzie pisarzem i poetą, eseistą. Jest również tłumaczem. Był uczestnikiem Euromajdanu w Charkowie, został wówczas mocno pobity. Zajmuje aktywnie stanowisko w sprawie Ukrainy, potępia rosyjską agresję w Donbasie i na Krymie, ujmuje się za mieszkańcami Donbasu, którzy od kilku lat mieszkają na okupowanym terytorium.
Podczas pomarańczowej rewolucji był komendantem miasteczka namiotowego w Charkowie. Krytycznie pisał o prorosyjskich i skorumpowanych miejscowych oligarchach – Michajło Dobkinie i Marku Kernesie.
Ukończył filologię niemiecką i ukraińską na uniwersytecie w Charkowie. Przez kilka lat pracował jako wykładowca literatury światowej. Jako pisarz i poeta został uhonorowany wieloma nagrodami, m.in. w 2015 roku otrzymał Nagrodę Literacką Europy Środkowej Angelus za powieść ”Mezpotamia”.
Na język polski przetłumaczono również inne niektóre jego powieści, m.in. Woroszyłowgrad, Anarchy in the UKR, Depeche Mode, Hymn demokratycznej młodzieży, poezje.
Żadan tłumaczy prozę i poezję z niemieckiego, angielskiego, rosyjskiego, ukraińskiego. Przekładał m.in. powiście Paula Celana i Charlesa Bukowskiego. Jego utwory również tłumaczone są na wiele języków.
Od 2000 roku pracuje z zespołem „Sobaki w Kosmosi” jako wokalista.
***
WIDEO: grupa Sobaki w Kosmosi i Serhij Żadan
WIDEO: Serhij Żadan czyta wiersze
***
Agnieszka Kamińska/PolskieRadio.pl, na podstawie m.in. svaboda.org
***
