Aleś Lipaj w 1988 roku został pierwszym korespondentem na Białorusi rozgłośni Radio Swaboda, czyli Radio Wolna Europa. Trzy lata później założył niezależną agencję prasową BiełaPAN, którą kierował do końca życia. Był autorem tłumaczenia na język białoruski porozumienia o wycofaniu poradzieckiej broni jądrowej z terytorium Białorusi. W pierwszych latach niepodległości swojego kraju zorganizował przewóz książek do bibliotek i szkół na Białorusi wydanych przez białoruską diasporę na Zachodzie.
Pogrzeb Lipaja odbędzie się w niedzielę w Rudzieńsku w środkowej Białorusi.
Śledztwo w związku z "niepłaconymi podatkami"
Kilka miesięcy temu przeciwko niemu wszczęta została sprawa karna za jakoby niezapłacone podatki od pieniędzy otrzymanych na konto w zagranicznym banku.
W połowie czerwca wszczęto w tej sprawie śledztwo z art. 243 cz. 2 kodeksu karnego Białorusi, który dotyczy uchylania się od płacenia podatków w wyjątkowo dużym rozmiarze.
W mieszkaniu Lipaja przeprowadzono rewizję, był też przesłuchiwany przez Departament Śledztw Finansowych Komitetu Kontroli Państwowej Białorusi.
W komunikacie Komitet podał, że Lipaj „otrzymał w latach 2016-2017 od nierezydentów Białorusi dochód o równowartości ponad 1,3 mln rubli" (2,4 mln zł), świadomie nie zgłosił go i nie zapłacił podatku dochodowego. W sumie miał nie zapłacić ponad 173 tys. rubli (318 tys. zł). Według komunikatu Lipaj, skonfrontowany z dowodami, miał się przyznać do winy i uiścić podatek. Mimo to milicja finansowa musiała podjąć czynności karno-procesowe, ponieważ kwota niezapłaconego podatku była wyjątkowo duża.
Centrum Praw Człowieka „Wiasna” i niezależne Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy (BAŻ) potępiły wytoczenie Lipajowi sprawy, uznając, że ma ona związek z jego działalnością zawodową.
Lipaj urodził się w 1966 r. we wsi Androsauszczyna w rejonie kopylskim. W 1988 r. podczas studiów na wydziale dziennikarstwa Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego był prześladowany za udział w przygotowaniu samizdackiej gazetki ściennej „Lirnik”. W 1988 r. został pierwszym korespondentem Radia Swaboda na Białorusi.
Na początku lat 90. zorganizował przerzut do Białorusi ponad 1000 książek wydanych przez białoruską diasporę w Niemczech i rozprowadził je w szkołach i bibliotekach.
Lipaj był również właścicielem gazety internetowej Biełorusskije Nowosti (Naviny.by), będącej ważnym, niezależnym, ogólnodostępnym źródłem informacji o sytuacji na Białorusi.
BiełaPAN jest najstarszą niezależną agencją informacyjną na Białorusi – powstał w 1991 r.
Lipaj był członkiem niezależnego Związku Pisarzy Białoruskich oraz PEN-Centru. Wydał dwa tomy wierszy.
PAP/IAR/agkm
