Debata Dwójki: co nam zostało z Miłosza? "Jego teksty stają się na nowo aktualne" [WIDEO]

Na Zachodzie wydawane są kolejne książki poświęcone Czesławowi Miłoszowi i jego twórczości. Także w Polsce coraz więcej osób wraca do jego poezji. Prof. Andrzej Franaszek ocenił w trakcie Debaty Dwójki, że jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest aktualność twórczości poety. Wraz z nim udział w dyskusji w Programie 2 Polskiego Radia wzięli: Jerzy Illg, prof. Ewa Kołodziejczyk i Natalia Malek.

W Debacie Dwójki dyskutowaliśmy nt. twórczości Czesława Miłosza i jej aktualności

Foto: Polskie Radio/Cezary Piwowarski

• Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku. Zmarł 14 sierpnia 2004 roku w Krakowie.
• W 1980 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury.
• Książki poety zostały przetłumaczone na 44 języki.
• Uczestnicy Debaty Dwójki ocenili, że twórczość Czesława Miłosza wraca m.in. ze względu na jej aktualność.

W przeddzień dwudziestej rocznicy śmierci Czesława Miłosza zapytaliśmy - co nam z niego zostało? Z jego niemal stuletniego, niebywale pracowitego życia? Czy w powszechnej (i na ile powszechnej) pamięci pozostał jako srogi mędrzec, spoglądający na świat surowym spojrzeniem spod krzaczastych brwi, przekonany o własnej nieomylności, zaświadczonej Noblem, "ogrodnik" literatury polskiej?

Popularność Miłosza na Zachodzie

Zdaniem Jerzego Illga polski noblista jest bardziej popularnym poza granicami naszego kraju. - To paradoks, że dzisiaj może bardziej czyta się Miłosza na świecie niż w Polsce. Na Zachodzie ukazują się o nim kolejne książki. To bardzo ważne pozycje. Jest on tak ważny, że musimy do niego wracać - podkreślił.

Przyjaciel Czesława Miłosza powiedział także, że twórczość wieszcza jest trudna to spopularyzowania. - On stawia najtrudniejsze pytania. To nie jest twórczość dająca się tak łatwo zamienić w taką popularną jak twórczość Wisławy Szymborskiej. Tam mamy murale, klocki lego, piosenki itd. Czesław Miłosz umieszcza poprzeczkę wysoko - zaznaczył Jerzy Illg.

Aktualność tekstów Miłosza

Prof. Andrzej Franaszek także ocenił, że Czesław Miłosz wraca do świadomości czytelników. - Nieco pocieszającym przykładem dla fanów Miłosza jest przykład Jarosława Iwaszkiewicza. Jeżeli on w latach 80. zostaje zapomniany i potępiony, to od dekady jest autorem nieustannie wznawianym. Ten powrót jest możliwy i wydaje mi się, że sytuacja Miłosza jest już lepsza niż była - ocenił.

Profesor zwrócił uwagę, że za taki stan rzeczy odpowiada m.in. aktualność tekstów poety. - Kolejnym aspektem jest zmieniający się kontekst. Żyjemy w czasach nowych zniewoleń i ideologii. Być może nawet bardziej podstępnych, a w każdym razie mniej dla nas zrozumiałych. "Zniewolony umysł" Miłosza staje się więc na nowo aktualny.

Ograniczona dostępność tekstów

Prof. Ewa Kołodziejczyk przyznała wprost, że Czesław Miłosz towarzyszy jej od dawna. Zarówno w pracy naukowej, jak i prywatnie. - Należę do pokolenia, które miało możliwość być kształtowanym przez Miłosza (…). Od wczesnych lat zajmowałam się tym poetą zawodowo i kolekcjonowałam jego książki. Nie przeszkadza mi to jednak sięgać do niego również prywatnie - powiedziała.

Profesor zwróciła uwagę również na problem, z jakim spotykają się czytelnicy chcący zapoznać się z książkami poety. - Chciałabym zwrócić uwagę na to, co chcieliby czytać miłośnicy poety, a nie mają takiej możliwości. W styczniu w jednej z księgarni prof. Henryk Markiewicz rozmawiał z księgarzami, którzy przy półce z poezją wyznali, że czytelnicy chcieliby kupić "Zniewolony umysł". Ta książka nie ma jednak wznowień i można jej szukać tylko w antykwariatach - powiedziała.

Powrót Czesława Miłosza

Natalia Malek oceniła, że poezja Czesława Miłosza zaczyna wracać. - Miłosza nadal jeszcze spotyka coś w rodzaju pośmiertnego czyśćca poetyckiego. Bardzo często zdarza się tak, że w okresie po śmierci jakiegoś autora jego twórczość trafia na chwilę do lodówki. Tak było w przypadku Czesława Miłosza - stwierdziła.

- Teraz pomału coś topnieje. Znam autorów, którzy do sympatii do Miłosza się przyznają i uważają nawet, że jest poetą niedocenionym - dodała.

Posłuchaj

59:49 _PR2 (mp3) 2024_08_13-21-00-11.mp3 Jerzy Illg, prof. Andrzej Franaszek, prof. Ewa Kołodziejczyk, Natalia Malek o twórczości Czesława Miłosza (Debata Dwójki)

ZOBACZ WIDEO:

 

***

Tytuł audycji: Debata Dwójki

Prowadził: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Goście: Jerzy Illg, prof. Andrzej Franaszek, prof. Ewa Kołodziejczyk, Natalia Malek

Data emisji: 13.08.2024

Godz. emisji: 21.00

dz/wmkor