Kluczowym nazwiskiem w tzw. "aferze teozofów” jest nazwisko majora Andrzeja Czaykowskiego. Urodził się 7 lutego 1912 roku w Urdominie na dzisiejszej Litwie. Przedwojenny oficer w Wojsku Polskim, łagiernik, żołnierz II Korpusu, cichociemny, uczestnik powstania warszawskiego, kawaler krzyża Virtuti Militari. Po wojnie Czaykowski udał się do kraju z misją od rządu emigracyjnego. Misją wywiadowczą. Jego siatka zbudowana została w oparciu o polskich teozofów.
>>> Wejdź na podcasty.polskieradio.pl i posłuchaj audycji
Rozmawiamy o jego najbliższych współpracownikach, m.in. o pułkowniku Ludwiku Zychu, a także o osobach, które "otarły się" o tę sieć, m.in. o Ninie Andrycz, żonie ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza, a także legendarnej Elżbiecie Zawackiej "Zo". Rozmawiamy o tym, jakie informacje przekazał na Zachód major Czaykowski, jak siatkę rozpracowano, o procesie sądowym, a także o wyrokach, jakie zapadły.
Majora Andrzeja Czaykowskiego rozstrzelano w więzieniu mokotowskim 10 października 1953 roku, już po śmierci Stalina. Pewnie gdyby sprawa miała miejsce rok później zachowałby życie. Halina Czaykowska, matka majora, po wyjściu z więzienia przez lata nie wiedziała o straceniu syna.
Gościem audycji był dr Tomasz Krok.
***
Tytuł audycji: Zaułki historii
Prowadzenie: Wacław Holewiński
Data emisji: 18.11.2025
Godz. emisji: 13.05
