Wydarzenie wyreżyserował Janusz Kukuła - dyrektor Teatru Polskiego Radia, a poprowadził je Marcin Kusy – dyrektor – redaktor naczelny Programu Pierwszego Polskiego Radia. Transmisja czytania "Nad Niemnem" zrealizowana została na kanale YouTube Polskiego Radia i na specjalnej stronie internetowej narodoweczytanie.polskieradio.pl.
Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana przez Prezydenta RP w 2012 roku, wspólną lekturą "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Tegorocznym utworem akcji była najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem". Dzieło powstało w latach 1886-1887, natomiast książka ukazała się w 1888 roku. Powieść "Nad Niemnem" to jedna z najważniejszych dzieł w literaturze polskiej podejmująca tematykę powstania styczniowego.
Czytaj też: "Nad Niemnem" czytane w Ogrodzie Saskim. Obsada i tekst utworu
Tegoroczna akcja Narodowego Czytania odbyła się w sobotę, 9 września, w godz. 11.00-16.00 w Ogrodzie Saskim w Warszawie. W wydarzeniu udział wzięła para prezydencka. W akcję zaangażowało się wielu znanych artystów m.in. Izabella Bukowska, Ewa Domańska, Joanna Jeżewska, Kaja Kozłowska-Żygadło, Elżbieta Nagel, Iwona K. Pawlak (grająca Justynę Orzelską w filmowej wersji "Nad Niemnem"), Aleksandra Radwan, Lidia Sadowa, Piotr Bajor, Marek Barbasiewicz, Andrzej Ferenc, Wiesław Komasa, Szymon Kuśmider, Adam Marjański (filmowy Jan Bohatyrowicz z 1986 roku), Michał Mikołajczak, Marcin Przybylski, Przemysław Stippa, Krzysztof Szczepaniak, Mirosław Wieprzewski, Rafał Zawierucha, Jerzy Zelnik oraz Konrad Żygadło.
Prezydent RP Andrzej Duda/Youtube
Narodowe Czytanie w Polskim Radiu
W Programie 1 Polskiego Radia temat Narodowego Czytania 2023 jest obecny na antenie już od 4 września w audycji "Cztery Pory Roku" (wt.-pt. w godz. 9.00-12.00 ), a także w "Kulturalnej Jedynce" (pon.-czw. godz. 23.00 ). O akcji można było usłyszeć także w czwartek i w piątek w "Ekspresie Jedynki" (15.00-18.00). W sobotę, 9 września od rana, 8 odcinków fragmentów "Nad Niemnem" w interpretacji dziennikarzy Programu 1 Polskiego Radia. Od godz. 9.00 Sława Bieńczycka poprowadziła plenerowe wydanie audycji "Jedyne takie miejsce" z Ogrodu Saskiego, a o godz. 11.00 rozpoczęła się na antenie radiowej Jedynki transmisja pierwszej części Narodowego Czytania. Z kolei o godz. 15.00 audycja specjalna, na którą zaproszą Anna Stempniak-Juśkiewicz i Martyna Podolska, a w niej m.in. transmisja zakończenia wydarzenia.
Program 2 Polskiego Radia od godz. 12.00 do 15.00 zaprosił na plenerowe wydanie audycji "Dwójka na miejscu”, w której prezentowane były obszerne fragmenty z czteroczęściowego spektaklu-czytania "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. W audycji prof. Ewa Paczoska z Uniwersytetu Warszawskiego opowiedziała o okolicznościach powstania powieści "Nad Niemnem", a także odsłoniła szczegóły życiorysu autorki, naznaczonego aktywną pomocą powstańcom styczniowym. Była to też okazja do rozmowy o związkach Orzeszkowej ze sztuką – napisana w 1886 roku powieść nosi ślady inspiracji powstałym już w 1863 roku cyklem rysunków Artura Grottgera z cyklu "Polonia". Michał Pieńkowski z Filmoteki Narodowej przypomniał pierwszą ekranizację "Nad Niemnem" z 1939 roku w reżyserii Wandy Jakubowskiej i Karola Szołowskiego, do której scenariusz napisał Jarosław Iwaszkiewicz. Naszymi gośćmi byli także Iwona Katarzyna Pawlak (Justyna Orzelska) i Adam Marjański (Jan Bohatyrowicz), odtwórcy głównych ról w filmie Zbigniewa Kuźmińskiego "Nad Niemnem", którzy wzięli udział w tegorocznym czytaniu powieści.
Czytaj także: List Prezydenta RP, zachęcający do wspólnej lektury
Na antenie Programu 3 Polskiego Radia, 9 września relacje z Narodowego Czytania, które było można usłyszeć o godz. 10:30, 11:30, 12:30 w ramach audycji "Trzy Strony Dźwięku". Podsumowanie akcji w audycji "W Antrakcie" między 15:00-16:00. Nie zabrakło także czytanych fragmentów "Nad Niemnem" w aranżacji dziennikarzy Trójki.
Radiowa Czwórka o wydarzeniu informowała w "Serwisach kulturalnych". 9 września relacje reporterskie Weroniki Puszkar pojawiły się w sobotnich audycjach: "Pasjonauci" (godz. 10.45) oraz "Kto pytał?" w godz. 12.00-14.00. Tematyka Narodowego Czytania 2023 obecna będzie także 10 września w audycji "Czarno na żółtym" (godz. 12.00-14.00) oraz w "Stacji Kultura" (11 września, godz. 10.00-12.00).
Polskie Radio dla Zagranicy relacjonowało wydarzenie w serwisach informacyjnych i w głównych wydaniach magazynów. Na antenie Polskiego Radia dla Zagranicy m.in. relacja z Wilna z Narodowego Czytania z udziałem ambasadora RP Konstantego Radziwiłła, a także rozmowa z ministrem Wojciechem Kolarskim z Kancelarii Prezydenta RP, której tematem będzie idea i znaczenie akcji. Tematyka Narodowego Czytania w Polsce i na Ukrainie pojawiła się także na antenie Polskiego Radia dla Ukrainy.
O Narodowym Czytaniu 2023 można było usłyszeć także na antenie Polskiego Radia 24 w serwisach i magazynach informacyjnych oraz na antenie Polskiego Radia Kierowców.
Polskie Radio przygotowało również serwis specjalny poświęcony Narodowemu Czytaniu narodoweczytanie.polskieradio.pl.
9 września, w finałowym dniu akcji, od godz. 11.00 miała miejsce transmisja czytania "Nad Niemnem" z udziałem Pary Prezydenckiej oraz zaproszonych gości na kanale YouTube Polskiego Radia i na specjalnej stronie internetowej narodoweczytanie.polskieradio.pl
W przyszłym roku "Kordian" Słowackiego
Jak podsumowała prezydentowa Agata Kornhauser-Duda - Narodowe Czytanie 2023 odbyło się w ponad sześciu tysiącach miejsc w Polsce oraz w ponad trzystu miejscach w ponad czterdziestu krajach.
W kolejnym roku lekturą Narodowego Czytania będzie "Kordian" Juliusza Słowackiego - ogłosił na finał tegorocznej edycji akcji prezydent Andrzej Duda.
Mat. promocyjne
