Wieczór literacki: Świetność i hańba rodu Esterhazych

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2009 15:49
10 maja 2009, godz. 20:00

Wieczór literacki zatytułowany "Świetność i hańba rodu Esterhazych" to wielowątkowa opowieść o jednym z najznakomitszych węgierskich rodów arystokratycznych.

Jego historię poznajemy dzięki pisarzowi Peterowi Esterhazemu, potomkowi tego rodu, który w swoim pisanym przez dziewięć lat dziele "Harmonia celestis" zebrał i opublikował w formie literackiej fakty historyczne i anegdoty rodzinne. Znalazła się w tej książce i opowieść o obecności Haydna na dworze Esterhazych, walkach Kuruców (powstańców węgierskich) z Turkami i o udziale rodziny w kształtowaniu węgierskiej państwowości. O tradycji węgierskiej zachowanej w jednej z gałęzi rodu opowiada wywodząca się z Esterhazych pani Zofia Mycielska. Wizyta w jej mieszkaniu, przed paru laty, umożliwiła autorce - Bożenie Markowskiej - obejrzenie dagerotypu jednego z protoplastów rodu, oraz paru rodzinnych zdjęć, robionych w początku ubiegłego wieku. Ale świetność rodu skaziła opowieść o historii utrwalonej w dokumentach współczesnych. Poznajemy je znów dzięki pisarzowi, który musiał się uporać nie tylko ze świetnością, ale i z hańbą własnej rodziny. Okazało się bowiem, że uwielbiany przez niego ojciec - o czym Peter Esterhazy dowiedział się już po opublikowaniu książki - był od roku 1957 do lat 80. agentem węgierskiej bezpieki. Wydawało się więc, że wspaniała powieść "Harmonia celestis", traktowana zarówno przez autora, jak i krytykę jako "pomnik wystawiony rodzinie i własnemu ojcu", przestanie mieć rację bytu. Ale pisarz Peter Esterhazy potrafił zmierzyć się z niewygodnymi dokumentami i w publikacji "Wydanie poprawione". dotknął bolesnego problemu, bez ogródek cytuje donosy, jakie składał ojciec nawet na członków własnej rodziny. Porażony faktami próbuje jednak pisarz uczciwie rozliczyć się też z własnymi uczuciami. Rozważania o świetności i hańbie rodu Esterhazych snują w audycji: Elżbieta Sobolewska - hungarystka i tłumaczka utworów Esterhazego i Jarosław Giziński – hungarysta, znawca współczesnej problematyki węgierskiej. W wieczorze literackim Bożeny Markowskiej znajdą się również fragmenty "Harmonii celestis" i "Wydania poprawionego" w przekładach Teresy Worowskiej.



Zobacz więcej na temat: Bożena Markowska mieszkanie