Organizatorzy: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej i Dom Spotkań z Historią w Warszawie
Miejsce: Dom Spotkań z Historią w Warszawie, ul. Karowa 20
Termin ekspozycji: 26 stycznia – 28 marca 2010
Wystawa opowiada o emigrantach pochodzenia niemieckiego przyjeżdżających i osiadających na stałe w Warszawie i ich wkładzie w rozwój miasta. Zjawisko takiej imigracji datuje się od średniowiecza; nasiliło się w XVIII wieku za panowania na polskim tronie Sasów i trwa do dziś.
Tragiczne wydarzenia XX wieku, a zwłaszcza okupacja niemiecka w latach 1939–1945, zepchnęły na drugi plan w świadomości warszawiaków fakt, że stolica przez stulecia była miastem wielokulturowym i miejscem pomyślnego i pokojowego współżycia m.in. Niemców i Polaków. W skomplikowanej sytuacji wieku XIX, okresu zaborów, Warszawa przeżywała okres dynamicznego rozwoju. Duży udział w tym miały rodziny pochodzenia niemieckiego. Wniosły ogromny wkład w rozwój kultury, architektury, nauki i przemysłu. Przy czym, inaczej niż np. w Łodzi, nie wykształciła się w Warszawie silna i zorganizowana mniejszość niemiecka, która byłaby lojalna wobec zaborcy rosyjskiego (na co liczyli Rosjanie, popierając politykę imigracji cudzoziemców do Królestwa Polskiego).
Zdjęcia, dokumenty, wspomnienia, filmy z archiwów PAN, muzeów warszawskich i zbiorów rodzinnych pokażą dzieje tej społeczności w Warszawie; przybliżymy losy kilku wybranych rodów oraz sylwetki osób pochodzenia niemieckiego. Nie wszyscy wiedzą, że jednym z najstarszych rodów niemieckich w Warszawie (od 1515 r.) są np. Fuggerowie – Fukierowie, winiarze i rajcy miejscy, którzy pochodzą z Graben pod Augsburgiem w Bawarii. Opowiemy m.in. o znanych naukowcach, artystach, wojskowych, przemysłowcach (Józef Elsner, Zygmunt Vogel, Oskar Kolberg, Joachim Lelewel, Samuel Bogumił Linde, gen. Romuald Traugutt, gen. Władysław Anders, Gebethnerowie, Wedlowie, Michlerowie, Ulrichowie). Pokażemy proces stopniowej i dobrowolnej asymilacji warszawskich rodzin pochodzenia niemieckiego, które oddały wielkie zasługi miastu swoją codzienną pracą, brały udział w zbrojnych powstaniach w XVIII i XIX wieku, walkach o niepodległą Polskę w czasie I wojny światowej, antyniemieckiej konspiracji i w Powstaniu Warszawskim podczas II wojny światowej.
Wystawie będzie towarzyszyć prezentacja multimedialna (rozmowy z potomkami rodów, film o warszawskich przemysłowcach i artystach niemieckiego pochodzenia), katalog oraz cykl imprez – spotkania z potomkami rodów, „Spacer po Warszawie ścieżką niemiecką”, pokazy filmów dokumentalnych, warsztaty edukacyjne dla młodzieży, promocje książek, dyskusje i seminaria. Wystawy i spotkania varsavianistyczne są bardzo popularne wśród gości DSH. Ekspozycja pokaże Warszawę wielokulturową, tą której nie znamy.
Autorzy:
Tomasz Markiewicz – FWPN, historyk, varsavianista (autor wystaw „Niezłomność kamienic” 2005, „Ćwierć wieku dla Warszawy” 2006, „Powrót miasta. Zielna 37 i okolice –wczoraj, dziś, jutro” 2006), jeden z pomysłodawców cyklu Forum Obywatelskie Piękna Architektura dla Warszawy w DSH
Tadeusz Świątek, badacz dziejów warszawskich rodów, autor wielu książek na ten temat i m.in. wystawy „Ewangelicy w dziejach Warszawy”
Krzysztof Wittels – Fundacja Inna Przestrzeń, etnolog, spokrewniony z rodem Wernerów i Schuchów (autor wystaw „Narodziny nowoczesnej Warszawy”, „Kapitalna zmiana – 190 lat Giełdy w Warszawie”), prowadzi w DSH cykl spotkań– „Wielkie rody przemysłowej Warszawy”
***
Dom Spotkań z Historią (DSH) — instytucja kultury m.st. Warszawy — zajmuje się popularyzowaniem wiedzy o XX-wiecznej historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Organizuje wystawy, projekcje filmowe, spotkania z historykami, seminaria, warsztaty edukacyjne, konferencje. Jest wydawcą książek historycznych.
DSH prowadzi też działalność dokumentacyjną. W Mediotece – cyfrowym archiwum DSH – gromadzone są źródła dźwiękowe, ikonograficzne i filmowe.
DSH ściśle współpracuje z Ośrodkiem KARTA, niezależną organizacją pozarządową, od lat dokumentującą historię minionego stulecia. Jest również miejscem otwartym na inicjatywy innych środowisk i organizacji, polskich i zagranicznych.
Na wszystkie wystawy, pokazy i inne imprezy organizowane w DSH — WSTĘP WOLNY.
Dom Spotkań z Historią, ul. Karowa 20, 00-324 Warszawa, czynny: wtorek-piątek: 10.00-18.00, sobota-niedziela: 11.00-17.00 oraz podczas spotkań wieczornych. Na wszystkie imprezy WSTĘP WOLNY.
