- Ten stół otacza narodowa nadzieja, ale także nieufność. Będą ludzie, którzy tego, czego się dopracujemy, nie zaakceptują. Nie możemy tego nie wiedzieć i nie uszanować - powiedział Lech Wałęsa podczas inauguracji obrad Okrągłego Stołu.
Idea ich zorganizowania zrodziła się 31 sierpnia 1988 roku podczas spotkania generała Czesława Kiszczaka z Lechem Wałęsą. Rozmowy przygotowujące Okrągły Stół odbyły się w podwarszawskiej Magdalence.
02:46 Rozpoczęcie obrad okrągłego stołu_6 lutego 1989.mp3 Rozpoczęcie obrad Okrągłego Stołu - wystąpienie Czesława Kiszczaka i Lecha Wałęsy. (PR, 6.02.1989)
Uczestnicy obrad
W spotkaniach przy Okrągłym Stole brali udział ze strony rządu PRL m.in.: gen. Wojciech Jaruzelski, Władysław Baka, gen. Czesław Kiszczak, Stanisław Ciosek, Aleksander Kwaśniewski; a ze strony NSZZ Solidarność, czyli społecznej: Lech Wałęsa, Zbigniew Bujak, Władysław Frasyniuk, Bronisław Geremek, Lech Kaczyński, Tadeusz Mazowiecki i Andrzej Stelmachowski. Uczestnikami rozmów byli także przedstawiciele Kościoła katolickiego: ks. bp Janusz Narzyński, ks. Bronisław Dembowski oraz ks. Alojzy Orszulik.
W dniach 6 lutego - 5 kwietnia 1989 roku odbywały się obrady Okrągłego Stołu w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim, rozmowy prowadzone przez przedstawicieli władz PRL, opozycji i Kościoła, w wyniku których rozpoczęła się transformacja ustrojowa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Pierwszego dnia obrad przy Okrągłym Stole zasiadło 57 osób reprezentujących partie polityczne, związki zawodowe i duchowieństwo. Rozmawiano w trzech głównych zespołach: do spraw gospodarki i polityki społecznej, reform politycznych oraz pluralizmu związkowego. Przez blisko 4 tygodnie w obradach uczestniczyły 452 osoby.
10:16 okrągły stół___2860_97_iv_tr_0-0_99814633248be09[00].mp3 Obrady Okrągłego Stołu. Audycja z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Polska" (PR, 1997)
Ustalenia
Porozumienie kończące obrady podpisano 5 kwietnia 1989. Uzgodniono między innymi, legalizację "Solidarności", wprowadzenie pluralizmu politycznego, wolności słowa oraz niezawisłości sądów. Ustalono też termin częściowo wolnych wyborów do Sejmu, w których opozycji zagwarantowano 35 procent mandatów oraz wolnych wyborów do Senatu.
01:09 Zakończenie obrad okragłego stołu_6 kwietnia 1989.mp3 Podpisanie dokumentów kończących obrady Okrągłego Stołu. Komunikat końcowy obrad odczytuje prof. Aleksander Gieysztor. (PR, 6.04.1989)
Przy Okrągłym Stole w siedzibie Urzędu Rady Ministrów w Warszawie uczestnicy rozmów zebrali się tylko dwa razy, podczas inauguracji i zakończenia obrad. Rozmowy w zespołach prowadzone były w kilku innych miejscach.
Porozumienia Okrągłego Stołu były, są i zapewne pozostaną przedmiotem rozlicznych sporów politycznych i historycznych.
- Dla jednych był to wówczas kompromis oznaczający zwycięstwo - oceniał w Polskim Radiu historyk prof. Wojciech Roszkowski. - Dla strony partyjno-rządowej rozmowy Okrągłego Stołu początkowo wydawały się sukcesem, wkrótce jednak nastąpiło rozczarowanie. Sygnatariusze po stronie społecznej przez dłuższy czas byli przekonani, że osiągnęli wszystko, co można było. Dziś, część z nich ma co do tego wątpliwości.
mk
