Utwór Agaty Zubel tryumfuje na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów!

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2013 11:30
Audiowizualny utwór "Not I" gwiazdy młodszego pokolenia polskich kompozytorów został wyselekcjonowany przez radiowych ekspertów z całego świata.

Międzynarodowa Trybuna Kompozytorów pozostaje w zakresie muzyki współczesnej najważniejszym forum informacji i wymiany radiofonii publicznych całego świata. Organizowana jest od 1955 roku przez Międzynarodową Radę Muzyczną afiliowaną przy UNESCO. To przegląd najnowszej twórczości kompozytorskiej prezentowanej przez radiofonie publiczne na świecie. Co roku w wyniku głosowania wyróżnione zostają dwa utwory i ich autorzy: poza główna, przyznawana jest także nagroda dla twórcy poniżej 30. roku życia.

Wśród dotychczasowych laureatów Trybuny znalazły się takie znakomitości, jak Luciano Berio, Henri Dutilleux, Benjamin Britten, Elliott Carter, Luigi Nono, Toru Takiemitsu, George Crumb, György Ligeti, Louis Andriessen, czy György Kurtág. Wyjątkowo często sukcesy odnosili kompozytorzy polscy, m.in. Witold Lutosławski, Krzysztof Penderecki, Henryk Mikołaj Górecki, Eugeniusz Knapik i wielu innych.

W tym rokuprzedstawiciele 30 radiofonii z całego świata zgłosili 51 utworów. Polskie Radio zaproponowało utwór Agaty Zubel "Not I" na sopran, zespół instrumentalny i elektronikę, który nie tylko znalazł się w pretiżowym gronie 10 dzieł rekomendowanych do emisji, lecz także miażdzącą przewagą głosów uznany został za utwór spośród nich wyselekcjonowany.

Kompozycja Agaty Zubel [...] napisana została do dramatycznego monologu 'Not I' (1972) Samuela Becketta, potoku słów, strzępów historii życia opowiadanej przez starą kobietę. Porzucona przez oboje rodziców tuż po przedwczesnych narodzinach, żyła mechaniczną egzystencją – bez miłości, bólu, przyjemności. Niemowa od dzieciństwa, nagle, pod wpływem nieokreślonego traumatycznego zdarzenia wyrzuca z siebie całą swoją historię. 

Beckett przeznaczył swój tekst do wykonywania w niemal całkowicie zaciemnionej sali, ze strumieniem światła skupionym jedynie na ustach aktorki. Ustach, które traktował jako „organ emisji, poza intelektem”. Agata Zubel, respektując ten zapis, przygotowała towarzyszącą wykonaniu warstwę wideo – bladoniebieskie usta na tle zaczernionej twarzy (jej usta) wypowiadające/śpiewające poszczególne fragmenty tekstu. Na scenie cała uwaga skupiona jest na solistce oświetlonej punktowym światłem. Cała pozostała przestrzeń pozostaje w mroku.
Już od pierwszych głosek tekstu - zduszonych, z trudem wydobywanych, przez coraz bardziej wyrafinowane sonorystycznie relacje głosu z instrumentami aż do elektronicznie zmultiplikowanych dźwięków w partii głosu, tworzących szepczące chóry, Agata Zubel kreuje przykuwającą uwagę, niepokojącą atmosferę.

(Joanna Grotkowska)

W kategorii kompozytorów do 30. roku życia wyselekcjonowany został utwór Islandczyka Úlfura Hanssona pod tytułem "So Very Strange".

 

Zobacz więcej na temat: MUZYKA