Agnieszka Polska: energia elektryczna była kojarzona przez masy społeczne z magią

Ostatnia aktualizacja: 30.06.2021 13:23
– Na przestrzeni tysiącleci było wiele takich technologii, zaczynając od języka rozumianego jako technologia, które drastycznie zmieniały cywilizację ludzką i wpływały na środowisko naturalne. Elektryczność jest jedną z nich - mówiła Agnieszka Polska w audycji "Rozmowy po zmroku".
Przedwojenna chata na polskiej wsi
Przedwojenna chata na polskiej wsiFoto: NAC

Posłuchaj
28:24 Rozmowy po zmroku 30.06.2021.mp3 Michał Nowak oraz Agnieszka Polska i Rafał Zasuń o elektryfikacji wsi polskiej (Dwójka/Rozmowy po zmroku)

Elektryfikacja 1200 pap_19551100_00H.jpg
Elektryczność w domu i zagrodzie

Na początku lipca w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zostanie otwarta wystawa Agnieszki Polskiej "Plan tysiącletni", która odnosi się do elektryfikacji polskiej wsi tuż po II wojnie światowej. W audycji "Rozmowy po zmroku" gośćmi byli: Agnieszka Polska, artystka, i Rafał Zasuń, redaktor naczelny portalu "Wiek energetyków". Opowiadali o tym, jak ten proces przebiegał i jak wpłynął na wiejski świat.

- Akcja filmu jest osadzona w latach 50. tuż po uchwaleniu uchwały o elektryfikacji wsi i osiedli i przedstawia ten proces. W filmie jest czworo bohaterów, dwoje z nich to inżynierowie, którzy zajmują się elektryfikacją wsi, a na drugim ekranie przedstawiam dwóch partyzantów antykomunistycznych, którzy wiele lat po wojnie, w dalszym ciągu ukrywają się w lasach. W trakcie filmu dochodzi do spotkania tych czworga bohaterów - mówiła Agnieszka Polska.

- Mieszkańcy wsi wyczekiwali z wytęsknieniem na podłączenie prądu. Próbowali też załatwić sobie, żeby to ich wieś była elektryfikowana w pierwszej kolejności. Dochodziło często do wykorzystywania różnych dojść i znajomości jak to w PRL-u. Energetycy dostawali od rolników w prezencie drób, samogon, jaja, a potem organizowano wielką uroczystość. Wykształcił się też rytuał elektryfikacyjny, którego najważniejszym elementem było rozbicie lampy naftowej o transformator. Potem była wielka impreza w remizie strażackiej albo szkole - mówił Rafał Zasuń.

Żarówka pod strzechą, czyli o elektryfikacji polskiej wsi

Elektryfikacja, jedna z najważniejszych, także w sensie propagandowym, akcji ówczesnych władz realizowana była nie tylko przez inżynierów, ale także rękoma chłopów. To oni budowali część infrastruktury, pracowali fizycznie, często zapewniali nocleg inżynierom.

- Tamte wydarzenia są kapitalnie pokazane w dwóch utworach, jeden to film "Sami swoi", drugi to sztuka Sławomira Mrożka "Wesele w Atomicach". Mentalność ludzi nie zmieniła się z dnia na dzień, oni dostali prąd, radia i słynne żyrandole, ale to byli ciągle ci sami chłopi, ze swoimi przesądami, mentalnością i obawami - opowiadał Rafał Zasuń.

- W pracy, którą wystawiam, energia jest rozumiana jako nieodłączna część życia na ziemi. Zastanawiam się w niej, w jaki sposób operują takie megastruktury technologiczne. Ta technologia bardzo często była kojarzona z magią przez masy społeczne - mówiła Agnieszka Polska.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadził: Michał Nowak

Goście: Agnieszka Polska (artystka), Rafał Zasuń (red. nacz. portalu WysokieNapięcie)

Data emisji: 30.06.2021

Godzina emisji: 21.30

mw

Czytaj także

Dera: opóźnienie Baltic Pipe przystawia Polsce energetyczny pistolet do skroni

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2021 08:47
- W przyszłym roku kończy się kontrakt na dostawę gazu z Rosji do Polski, który na razie musimy tam kupować. W momencie, gdy nie mamy alternatywy, a taką miał stworzyć Baltic Pipe, to opóźnienie spowoduje, że przystawia nam się energetyczny pistolet do głowy i strona rosyjska postawi dużo trudniejsze warunki - powiedział w Programie 1 Polskiego Radia Andrzeja Dera, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Czechom nie chodzi o zamknięcie naszej kopalni". Rafał Zasuń o sprawie Turowa

Ostatnia aktualizacja: 29.06.2021 13:46
- Czesi od jakiegoś czasu mówią, że ich celem nie jest zatrzymanie działalności kopalni i elektrowni w Turowie, tylko uzyskanie kompensaty finansowej za straty spowodowane działalnością kopalni po drugiej stronie granicy oraz wypracowanie jakiejś wspólnej metodologii oceny wpływu kopalni na stosunki wodne po stronie czeskiej i pomyślenie też o przyszłości - powiedział w Polskim Radiu 24 Rafał Zasuń (wysokienapiecie.pl). 
rozwiń zwiń