"Przekrój" i jego twórca - w 110. rocznicę urodzin Mariana Eilego

7 stycznia br. przypada 110. rocznica urodzin twórcy i pierwszego redaktora naczelnego tygodnika "Przekrój". Z tej okazji gościem "Rozmów po zmroku" był dziennikarz i historyk Tomasz Potkaj, autor niedawno wydanej książki "Przekrój Eilego (biografia całego tego zamieszania z uwzględnieniem psa Fafika)".

Okładka książki "Przekrój Eilego (biografia całego tego zamieszania z uwzględnieniem psa Fafika)"

Foto: Mat. prasowe

W audycji mówiliśmy o życiu samego Mariana Eilego, którego postać, skryta niejako za stworzonym przez siebie czasopismem, pozostaje dziś zupełnie zapomniana bądź wręcz nieznana. Rozmawialiśmy o jego pozadziennikarskich pasjach (m.in. malarstwie, które dziś budzi duże zainteresowanie kolekcjonerów sztuki współczesnej) oraz niektórych punktach zwrotnych w jego życiu (jak terminowanie pod okiem samego Mieczysława Grydzewskiego, redaktora naczelnego przedwojennych "Wiadomości Literackich" czy spotkanie z Jerzym Borejszą, który umożliwił mu wydawanie tygodnika społeczno-kulturalnego).

Dyskutowaliśmy też o fenomenie "Przekroju" - magazynu, który od momentu powstania w 1945 roku stał się jednym z najciekawszych czasopism całego obozu socjalistycznego, kształtując całe powojenne pokolenie polskiej inteligencji. Zespół redakcyjny i grono współpracowników od początku gromadziło wybitne indywidualności artystyczne, takie jak Ludwik Jerzy Kern, Lucjan Kydryński, Jerzy Waldorff, Konstanty Ildefons Gałczyński czy Leopold Tyrmand.

"Przekrój" wypromował Sławomira Mrożka i Daniela Mroza, których rysunki wzbogacały szatę graficzną pisma, a wśród czytelników ogromną sympatia cieszył się cykl rysunkowy o przygodach Profesora Filutka autorstwa Zbigniewa Lengrena. Redakcja w stałych rubrykach i felietonach podpowiadała, co czytać, czego słuchać, jak się ubierać (felietony Barbary Hoff) i zachowywać (rubryka o zasadach savoir-vivre'u Janiny Ipohorskiej, czyli słynnego Jana Kamyczka), a nawet... co jeść; stając się dla wielu Polaków "oknem na świat" i jedyną okazją do kontaktu z zachodnią kulturą i sztuką.

W jaki sposób "Przekrojowi" udawało się funkcjonować pod okiem cenzury? Dlaczego pies Fafik został pełnoprawnym członkiem redakcji? Jakimi cechami charakteru zasłynął wśród swoich współpracowników Marian Eile oraz kim tak naprawdę byli Bracia Rojek, Krecia Pataczkówna i Makaryn z Cedetu? O tym w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Kinga Michalska

Gość: Tomasz Potkaj, autor książki "Przekrój Eilego (biografia całego tego zamieszania z uwzględnieniem psa Fafika)"

Data emisji: 6.01.2019

Godzina emisji: 21.30

am/pg