Prof. Andrzej Waśko: Rymkiewicz tworzy skojarzenia między kiedyś a dziś

- Jak i po co opowiada nam naszą historię Marek Rymkiewicz? Od strony ducha, czyli w sposób, który znamy z dawnej literatury polskiej, przede wszystkim romantyzmu, próbując doszukać się w historii Polski jakiegoś porządku, który byłby porządkiem wykraczającym poza czystą logikę wydarzeń historycznych czy bezład wydarzeń - mówił w Programie 2 Polskiego Radia dr Przemysław Dakowicz, poeta, eseista, krytyk literacki i historyk literatury.

Jarosław Marek Rymkiewicz

Foto: Tomasz Gzell/PAP

Posłuchaj

22:44 [ PR2]PR2 (mp3) 17 lipiec 2020 21_30_12 v1.mp3 Rozmowa o eseistyce Jarosława Marka Rymkiewicza (Strefa literatury/Dwójka)

 

"Nieustanna rozmowa z przeszłością”. Twórczość Jarosława Marka Rymkiewicza

13 lipca Jarosław Marek Rymkiewicz, znakomity poeta, skończył 85 lat. Z tej okazji rozmawialiśmy w audycji nie o jego wierszach, a o twórczości eseistycznej - koncentrując się na eseistyce historycznej.

Zastanawialiśmy się między innymi, czym dla Jarosława Marka Rymkiewicza jest historia i jaki jest jej związek ze współczesną Polską. - Mamy tu do czynienia z próbą odczytania w przeszłości jakiegoś komunikatu, który byłby komunikatem o charakterze etyczno-moralnym, który mógłby stanowić jakąś naukę dla nas, w naszych zmaganiach z historią - tłumaczył dr Przemysław Dakowicz. - Jest jeszcze jedna myśl: historia istnieje tylko i wyłącznie jako teraźniejszość. Ona się nam jawi tylko w naszym rozumieniu i tylko w taki sposób uobecnia się w naszym życiu. Jako proces interpretowania samych siebie - zaznaczył gość Dwójki.

Zapraszamy do odwiedzenia serwisu specjalnego poświęconego Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi!

Zdaniem literaturoznawcy prof. Andrzeja Waśko, proza Rymkiewicza dogłębnie przenika obecne czasy mówiąc o zamierzchłych. - Tak te jego książki są pomyślane, żeby kojarzyły się z naszym teraźniejszym doświadczeniem politycznym i historycznym w różnych okresach tego doświadczenia - wyjaśniał. - Rymkiewicz pokazuje historię Polski, która jest jednocześnie sytuacją wieczną, będąc sytuacją historyczną. Kraj jest albo pod zaborami, albo jest buforem między wielkimi państwami europejskimi, które toczą grę i walczą o to, aby go zdominować. Wybuchają insurekcje, społeczeństwo się dzieli - wymieniał.

Pięć głośnych i u wielu czytelników wzbudzających kontrowersje książek Rymkiewicza o: "Wielkim księciu", "Wieszaniu", "Kinderszenen", "Samuelu Zborowskim" i "Reytanie", balansuje między epokami za sprawą odniesień do swoistego ducha narodowego. - Właściwie wszystkie książki mają strukturę alegoryczną, ale nie dlatego, że mają one cechy opowieści alegorycznych, tylko mają dwudzielną strukturę: powierzchniową i głęboką. Są zawsze opowieściami o tym, co się wydarzyło, a z drugiej strony nieodmiennie są opowieścią o czasach współczesnych - opowiadał Przemysław Dakowicz.

W audycji także o książce "Kinderszenen" - jednej z najbardziej osobistych opowieści Jarosława Marka Rymkiewicza.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Wacław Holewiński

Goście: dr Przemysław Dakowicz oraz prof. Andrzej Waśko

Data emisji: 17.06.2020

Godzina emisji: 21.30