- Książka "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u" przez pryzmat zdobywania i urządzania mieszkań ukazuje zmiany, jakie zachodziły w polskim społeczeństwie w latach 1945-1989.
- Poprzez wyposażenie pomieszczeń Agata Szydłowska opisuje m.in. wpływ polityki na projektowanie mieszkań w PRL oraz postrzeganie roli kobiet w społeczeństwie.
- Opowieść przedstawiona przez gościa "Moich książek" nie jest historią komediową, jak w filmach Barei. Jak podkreśla autorka, to głównie opowieść o trudach i biedzie.
Agata Szydłowska pisze o mieszkaniu jako jednym z centralnych obiektów zmartwień, zabiegów, dumy, snobizmów i zaradności kilku pokoleń Polek i Polaków. Stanowią one obraz marzeń wielu pokoleń; autorka przypomina, jakich wysiłków, cierpliwości i pomysłowości wymagało w tamtej epoce zorganizowanie własnego lokum i że jeśli bywało śmiesznie, to raczej był to śmiech przez łzy.
Poprzez projekt mieszkań na stronach wydawnictwa pisarka obrazuje m.in. przemiany, jakie zachodziły w społeczeństwie w okresie stalinizmu, kiedy indywidualizm nie był mile widziany. - Właściwie to był jedyny moment, kiedy polityka tak mocno wchodziła ludziom do mieszkań, przynajmniej na poziomie postulatywnym. Życie toczyło się swoim torem; państwo tak naprawdę nie miało narzędzi, żeby tak bardzo wpłynąć na to, co ludzie robią w domach i jak się urządzają - opowiada Agata Szydłowska.
Czytaj również:
Projektowanie a realizacja aspiracji
Rzeczywistość PRL znacznie utrudniała realizację planów i aspiracji związanych z projektowaniem lokum. Na przestrzeni lat coraz wyraźniejszy stawał się chociażby rozwój cywilizacyjny, który umożliwiał spełnianie marzeń związanych z mieszkaniem; nie dotyczył on jednak wszystkich. Wyraźnie widoczne było to pod koniec lat 80., gdzie luksusy przeplatały się z dojmującą biedą.
Starania o realizację mieszkaniowych aspiracji ukazano na stronach książki Agaty Szydłowskiej. Pisarka śledzi, jak ludzie z klasy ludowej marzyli o awansie społecznym, oraz jak piętnowała to inteligencja. - Najciekawsze w tym jest to, co to mówi o ludziach, którzy w ten sposób urządzali mieszkanie, ale co to też mówi o ekspertach, i w jaki sposób ten inteligencki gust i styl życia był, mówiąc delikatnie, chromowany wśród szerokich rzesz społecznych - przyznaje autorka.
Mieszkania i rola kobiety w społeczeństwie
Poprzez analizę mieszkań Polaków w okresie PRL autorka książki pokazuje również, jak wyglądała rola kobiety w społeczeństwie. Punktem wyjścia do rozważań jest spotkanie Nikity Chruszczowa i Richarda Nixona w kuchni prezentowanej w 1959 roku na wystawie w Moskwie. Ich polityczna debata stała się konfrontacją dwóch spojrzeń na rolę, jaką pełnią kobiety.
- W Związku Radzieckim, podobnie jak w Polsce, te kuchnie były dużo mniej spektakularne, malutkie i kompaktowe. To miało jakiś sens i długą tradycję. (...) Chruszczow sprytnie to wykorzystał, aby skrytykować amerykańską kuchnię, krytykując amerykański stosunek do kobiet. Argumentował, że to złota klatka dla profesjonalnej kury domowej. A małe, kompaktowe kuchnie radzieckie, to natomiast sprytne rozwiązania dla pracującej kobiety - opowiada Agata Szydłowska.
26:24 2023_08_16_23_09_45_PR1_Moje_książki.mp3 "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u". Obraz społeczeństwa widziany przez pryzmat lokum (Moje książki/Jedynka)
***
Gość: Agata Szydłowska (autorka książki "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u")
Godzina emisji: 23.09
qch
