15:34 [ PR2]PR2 (mp3) 19 sierpień 2020 08_35_15.mp3 Prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska i Elżbieta Manthey o nowym wydaniu dramatu Szymona An-skiego (Poranek Dwójki)
"Na obcej ziemi" Izraela Joszuy Singera w interpretacji Sławomira Orzechowskiego
W setną rocznicę prapremiery "Dybuka" Trupy Wileńskiej na scenie warszawskiego Teatru Elizeum powstało nowe wydanie dwujęzycznego (w wersji polskiej i jidysz) Dybuka Szymona An-skiego, najsłynniejszego dzieła teatru żydowskiego, odpowiednika "Dziadów" Mickiewicza − oba te utwory porównuje zresztą w swoim wstępie prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska.
- Dybuk to duch zmarłego, który wnika w ciało żywej osoby. W tym wypadku duch Chonena w ciało Lei, przyrzeczonych sobie jeszcze przed narodzeniem. Duch wypełnia Leę podczas zaślubin z niechcianym narzeczonym, a Lea wyrywa się i opętana biegnie na cmentarz do grobu ukochanego, wykrzykując męskim głosem, tak jak zły duch wstąpił w ciało Konrada w III części Dziadów Mickiewicza - opowiadała historyk teatru. - Kto może uwolnić Leę? Tylko najwyższy godnością Cadyk. Odbywają się egzorcyzmy; na darmo, bo Lea umiera.
Czytaj też:
- Trzeba pamiętać, że Dybuk to najsłynniejszy dramat miłosny. Ta legenda między dwoma światami to historia miłości aż po grób, jak Romeo i Julia, Trustan i Izolda czy Abelard i Heloiza. Dybuk przechodził różne koleje losu jako dzieło sceniczne. Najpierw jako reprezentacja mistyki żydowskiej, co tak oddziaływało na wybitnych reżyserów, że mówiono nawet o "dybukizacji teatru polskiego w międzywojniu" - podkreśliła prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska.
Jak opowiadała Elżbieta Manthey, w książka została wydana w dwóch językach: jidysz oraz polskim. - Dzieło jawiło nam się w wyobraźni jako połączenie dwóch języków naszych dwóch kultur, tym sposobem Der dibek oder cwiszn cwej weltn oraz Dybuk. Na pograniczu dwóch światów zostały połączone w jedną księgę.
Książkę wzbogaca także przedmowa dyrektorki Teatru Żydowskiego Gołdy Tencer oraz wkładka ilustracyjna, na którą składają się fotografie ze spektakli, afisze, plakaty. Przygotowanie książki wspierały archiwa oraz teatry w Polsce i zagranicą, a także Marek Friedman - prezes Fundacji im. Michała Friedmana, wnuk tłumacza "Dybuka" na język polski.
***
Tytuł audycji: Poranek Dwójki
Prowadził: Paweł Siwek
Goście: prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska (historyk teatru), Elżbieta Manthey (szefowa Agencji Dramatu i Teatru)
Data emisji: 19.08.2020
Godzina emisji: 8.30
