29 maja 2010, godz. 18:00
Jestem komiwojażerem. Podróżuję jedenaście miesięcy w ciągu roku. Jadę zazwyczaj pociągiem, najczęściej trzecią klasą, i prawie zawsze odwiedzam żydowskie miasta i miasteczka. Bo po cóż bym jeździł tam, gdzie nie ma Żydów?
Mój Boże! Ileż to dziwolągów spotyka się po drodze! Szkoda tylko, że nie jestem pisarzem. Chociaż, prawdę mówiąc, dlaczego nie mam prawa zwać się pisarzem? Kim jest pisarz? Każdy człowiek może zostać pisarzem. Tym bardziej pisarzem żydowskim. Język żydowski – też mi sztuka! Bierze się pióro do ręki i pisze.
Jako komiwojażerowi zdarzają mi się w drodze całe dnie, gdy nic nie robię. Siedzę i myślę. Ot, choćby tłuc łbem o ścianę! Przyszedł mi więc dobry pomysł do głowy. Kupiłem kajet i ołówek. Wszystko, co tylko po drodze słyszę lub widzę, notuję w moim kajecie.
Szolem Alejchem, właściwie Szolem Rabinowicz (1859–1916), żydowski pisarz tworzący w języku jidysz, a także w hebrajskim i rosyjskim; autor powieści i opowiadań społeczno-obyczajowych i psychologicznych, niekiedy tragikomicznych, ukazujących życie codzienne Żydów we wschodniej Europie na przełomie XIX i XX w. (m.in. Dzieje Tewji mleczarza – musical Skrzypek na dachu, 1964, ekranizacja 1971 – Motel, syn kantora, trylogia Muzykant, Josele Solowiej, Blondzende sztern, opowiadania Notatki komiwojażera, Zaczarowany krawiec, autobiografia Wracając z jarmarku).
reżyseria: Waldemar Modestowicz
przekład: Jakub Appenszlak
adaptacja: Elżbieta Łukomska
opracowanie muzyczne: Małgorzata Małaszko
realizacja: Maria Olszewska
obsada: Adam Ferency, Stanisława Celińska, Jacek Jarosz, Witold Pyrkosz, Krzysztof Chamiec, Włodzimierz Press, Jan Matyjaszkiewicz, Jan Prochyra, Jerzy Bończak, Lech Ordon, Damian Damięcki, Janusz Kłosiński
