Kabaretowe numery i klimaty: Stefania Grodzieńska

Audycja Iwony Malinowskiej i Bogumiły Prządki z udziałem Romana Dziewońskiego, poświęcona niedawno zmarłej tancerce, aktorce i autorce tekstów satyrycznych, związanej od przedwojnia z kabaretem.

29 maja 2010, godz. 12:00

– Co sądzicie o nowej powieści Zbysława Szprotańskiego? – spytał minister.
– Nową powieść Zbysława Szprotańskiego uważam za interesującą, panie ministrze – odpowiedział krytyk.
Minister pokręcił głową.
– To jest, w pewnym sensie interesującą – poprawił się krytyk.
Minister pokręcił głową.
– W pewnym sensie interesującą, to znaczy interesującą dla wąskiej grupy kawiarnianych intelektualistów.
Minister pokręcił głową.
– Raczej dla publiczności o niewybrednym guście, źle się wyraziłem.
Minister pokręcił głową.
– A w ogóle, to słaba powieść, panie ministrze.
Minister pokręcił głową.
– Przy czym nie należy całkowicie jej potępiać.
Minister pokręcił głową.
– Strasznie niewygodny ten kołnierzyk – powiedział. 

(Stefania Grodzieńska, „Krytyk i minister”, w: „Kawałki żeńskie, męskie i nijakie”; tekst z lat 40.)

Urodziłam się pewnego 2 września (...). Wykształcenie pobierałam pilnie i z zamiłowaniem w szkole baletowej, brzydząc się pracą umysłową, co znalazło konsekwentne odbicie w obecnym moim zawodzie. Tak więc –  zawód wyuczony: tancerka, zawód wykonywany: literatka.
(S. Grodzieńska o sobie, w: „Żabka oraz Kieszonkowe tragedie”, Warszawa 1961)

Stefania Grodzieńska debiutowała pod okiem Fryderyka Jarossego, dużo się nauczyła w Cyruliku Warszawskim, gdzie poznała swojego przyszłego męża – Jerzego Jurandota, również satyryka. Po wojnie oboje (on był dyrektorem) pisali najpierw dla Teatru Syrena w Łodzi, potem w Warszawie. Pani Stefania także występowała, najczęściej w monologach lub skeczach. W swoich tekstach podejmowała przede wszystkim tematykę obyczajową, pisała o sprawach codziennych, pokazując je w krzywym zwierciadle (np. słynny cykl Mąż i żona). W audycji usłyszą Państwo wybrane skecze z udziałem między innymi: Ireny Kwiatkowskiej, Hanki Bielickiej, Krystyny Sienkiewicz, Jerzego Duszyńskiego, Tadeusza Olszy i Jerzego Pietraszkiewicza.

Pani Stefania po wojnie debiutowała jako spikerka radiowa, prowadziła później w Radiu wiele programów, wygłaszała swoje felietony. Była autorką kilku książek – zbiorów felietonów i tekstów z różnych lat – oraz laureatką licznych nagród, między innymi Diamentowego Mikrofonu. Gościowi audycji, Romanowi Dziewońskiemu, pani Stefania służyła często przyjacielską konsultacją przy pisaniu książek o ludziach kabaretu. Była skarbnicą wiedzy na ten temat.