NAGRODY NOBLA 2014 - zobacz serwis specjalny >>>
W uzasadnieniu Komitetu Noblowskiego napisano, że 60-letni Kailash Satyarthi skupia się na walce z wykorzystywaniem dzieci dla korzyści finansowych. W przeszłości przyczynił się również do rozwoju ważnych konwencji międzynarodowych w zakresie praw dziecka. W swoich działaniach kontynuuje tradycję Gandhiego - spokojnej i wyważonej formy protestów. Przewodniczył różnym pokojowym protestom przeciw wykorzystywaniu dzieci w celu osiągnięcia finansowego zysku. Jego organizacje prowadziły różnego rodzaju kampanie także w Europie i w USA. Satyarth sprzeciwiał się na przykład pracy dzieci w fabrykach dywanów na południu Azji.
Z kolei siedemnastoletnia Malala Yousafzai z Pakistanu chciała chodzić szkoły, wbrew talibskim ekstremistom, którzy nie pozwalają kobietom na edukację. 9 października 2012 roku została przez nich postrzelona i od tamtej pory prowadzi kampanię na rzecz edukacji dziewcząt. W uzasadnieniu napisano, że daje przykład, iż dzieci i młodzież również mogą przyczynić się do poprawy własnej sytuacji. W przeszłości otrzymała już nagrody imienia Anny Politkowskiej i Andrieja Sacharowa.
Thorbjorn Jagland podkreślił, że obydwoje laureaci przyczyniają się do realizacji idei braterstwa między narodami - jedną z tych, które przyświecały Alfredowi Noblowi. - Ci ludzie dają dzieciom nadzieję na to, że będą mogły chodzić do szkoły (…) oraz na to, że nie będą wykorzystywane. W naszym przekonaniu to mocny sygnał dla świata - mówił w Oslo.
CNN Newsource/x-news
Pokojowa Nagroda Nobla zostanie wręczona laureatom 10 grudnia w ratuszu w Oslo.
Kailash Satyarthi od lat 90. jest aktywnym uczestnikiem hinduskiego ruchu przeciwko pracy dzieci. Do tej pory jego organizacja, Bachpan Bachao Andolan, doprowadziła do uwolnienia ponad 80. tysięcy dzieci z niewoli i pomogła w ich ponownej integracji ze społeczeństwem oraz edukacji.
Satyarthi jest też założycielem organizacji non-profit GoodWeave International, wcześniej znanej jako Rugmark. Instytucja przyznaje certyfikaty tym firmom i zakładom produkcyjnym, które nie wykorzystują dzieci do pracy przy wyrobie dywanów. Organizacja działająca od 1994 roku, zyskała uznanie międzynarodowej opinii publicznej.
Tegoroczny noblista został wyróżniony między innymi, amerykańską Nagrodą Wolności, Medalem Wallenberga, przyznawanym przez Uniwersytet Michigan i hiszpańskim wyróżnieniem Alfonso Comin International Award.
Kailash Satyarthi mieszka w New Delhi. Urodził się 11 stycznia 1954 roku.
Malala Yousafzai to 17-letnia pakistańska aktywistka, działającą na rzecz dostępu do edukacji oraz praw kobiet. Została wychowana w części Pakistanu opanowanej przez przestępcze klany, sprzeciwiające się kształceniu kobiet. Na początku 2009 roku, w wieku 11 lat, zaczęła prowadzić blog, pod pseudonimem Gul Makai. Opowiadała się w nim za prawem kobiet do edukacji i wolności oraz decydowania o własnym losie. Mieszkała w dolinie Swat, na północy Pakistanu, gdzie tamtejsi talibowie sprzeciwiali się nauce dziewcząt.
W październiku 2012 roku została zaatakowana przez zamachowców talibów w drodze powrotnej ze szkoły. Przeżyła postrzały w głowę i szyję. Po intensywnej rehabilitacji w Anglii, kontynuuje edukację w Wielkiej Brytanii.
Po zamachu Grupa Talibski Ruch Pakistanu ogłosiła, że dziewczynka propagowała zachodni styl życia i zachowywała się "nieprzyzwoicie". Atak miał być ostrzeżeniem dla wszystkich, którzy ośmielają się krytykować talibów.
<<<Niedoszli zabójcy Malali Yousafzai zatrzymani. Mieli zabić 22 osoby>>>
Za swoją działalność Malala Yousafzai ostała uhonorowana wieloma wyróżnieniami, w 2011 roku otrzymała pakistańską National Youth Peace Prize, a w ubiegłym roku - Nagrodę im. Anny Politkowskiej i Nagrodę Sacharowa, przyznawaną przez Parlament Europejski, za zasługi w walce o prawa człowieka. Magazyn Time uznał ją za jedną z najbardziej wpływowych osób 2013 roku.
Malala Yousafzai ma na koncie wiele przemówień i spotkań ze światowymi przywódcami. W lipcu ubiegłego roku wystąpiła na forum ONZ w Nowym Jorku. Zaapelowała wówczas do światowych mocarstw, by prowadziły politykę na rzecz pokoju, edukacji dzieci i praw kobiet. Dodatkowo, odnosząc się do walki z terroryzmem oraz konfliktami na świecie, zaapelowała o „książki i pióra", jako "najpotężniejszą broń".
W październiku ubiegłego roku doszło do spotkania Malali z Barackiem Obamą . W trakcie rozmowy, nastolatka podziękowała prezydentowi za poparcie Stanów Zjednoczonych dla edukacji w Pakistanie i Afganistanie oraz za pomoc udzielaną syryjskim uchodźcom. Wyraziła też opinię, że ataki przeprowadzane przez drony napędzają terroryzm. Zaapelowała o ściślejszą współpracę między USA a Pakistanem.
Kilka dni później nastolatka została przyjęta na audiencji u królowej Elżbiety II w Pałacu Buckingham. Rozmawiając z monarchinią, podkreśliła, że walczy o prawo dzieci do edukacji w każdym kraju.
Malala Yousafzai urodziła się 12 lipca 1997 roku, w Mingorze. Jej ojciec Ziauddin Yousafzai jest poetą.
Rekordowa liczba kandydatów
W tym roku liczba kandydatów do Pokojowego Nobla była rekordowa - o nagrodę ubiegało się 278 osób i organizacji.
W poniedziałek ogłoszono nazwiska tegorocznych noblistów w dziedzinie medycyny i fizjologii . Są nimi: John O'Keefe oraz małżeństwo May-Britt Moser i Edvard I. Moser, nagrodzeni za odkrycie w mózgu neuronów, które umożliwiają orientację w przestrzeni.
<<<Medyczny Nobel za odkrycie "wewnętrznego GPS" człowieka>>>
Dzień później Szwedzka Akademia Nauk wskazała zwycięzców w dziedzinie fizyki . Zostali nimi wynalazcy niebieskiej diody LED - Isamu Akasaki, Hiroshi Amano i Shuji Nakamura.
<<<Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki za niebieską diodę LED. "Odkrycie na miarę rewolucji">>>
W środę poinformowano, że Nobla w dziedzinie chemii otrzymali: Eric Betzig, Stefan W. Hell oraz William E. Moerner za opracowanie mikroskopu fluorescencyjnego o bardzo wysokiej rozdzielczości.
<<<Nagroda Nobla w dziedzinie chemii za opracowanie mikroskopii fluorescencyjnej>>>
Literackiego Nobla otrzymał w tym roku Francuz Patrick Modiano - poinformowano w czwartek
<<<Francuz Patrick Modiano laureatem literackiej Nagrody Nobla. Wyróżniony za "sztukę pamięci">>>
W poniedziałek, 13 października, ogłoszony zostanie jeszcze zwycięzca w dziedzinie nauk ekonomicznych. Tej nagrody nie ustanowił jednak Alfred Nobel; jej fundatorem jest od 1968 roku Bank Szwecji.
Od 1901 roku laureaci Nagród Nobla są wybierani co roku w dziedzinie: literatury, fizyki, chemii oraz medycyny lub fizjologii. Równie długo przyznawana jest też Nagroda Pokojowa. Nagrodę w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznaje komitet Instytutu Karolinska w Solnej pod Sztokholmem. Laureatów w fizyce i chemii wskazuje Królewska Szwedzka Akademia Nauk, ona wyłania też zwycięzców - fundowanego przez Bank Szwecji Nobla w dziedzinie ekonomii. Zwycięzcę pokojowej Nagrody Nobla wskazuje Norweski Komitet Noblowski, a literackiego - Akademia Szwedzka.
IAR,PAP,kh
