40. rocznica Sierpnia '80 . "Kobiety odgrywały w tym strajku rolę kluczową"

Ostatnia aktualizacja: 27.08.2020 18:00
- Z perspektywy 16 sierpnia, kiedy kobiety ratowały strajk – myślę tutaj o Alinie Pieńkowskiej, Annie Walentynowicz, Henryce Krzywonos czy Ewie Nosowskiej – odgrywały one rolę kluczową. I nie tylko w strajku w Stoczni Gdańskiej, ale w ogóle w wielu strajkach w skali kraju - mówił w Dwójce historyk dr Sławomir Cenckiewicz.
Anna Walentynowicz i Henryka Krzywonos
Anna Walentynowicz i Henryka KrzywonosFoto: PAP/Janusz Uklejewski

Posłuchaj
16:25 _PR2_AAC 2020_08_27-17-33-56.mp3 Dr Sławomir Cenckiewicz o roli kobiet w strajkach w sierpniu 1980 roku (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

solidarność free znak shutt-1200.jpg
Sierpień 1980 w Polskie Radio

Koniec sierpnia co roku kieruje nas w stronę wydarzeń z sierpnia 1980 roku. W tym roku jednak szczególnie, ponieważ obchodzimy 40. rocznicę Porozumień Sierpniowych. Zdaniem gościa audycji, gdyby szukać feministycznej narracji historycznej, to sierpień '80 doskonale się do tego nadaje.

- Należy pamiętać, że strajk w Gdańsku rozpoczął się 14 sierpnia i trwał do 31 sierpnia; w innych zakładach czy rejonach Polski znacznie dłużej, myślę tutaj o Śląsku. Jednak ten wielki strajk, z którym kojarzona jest Stocznia Gdańska i Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, to był strajk, który wybuchł o kobietę, a mianowicie o Annę Walentynowicz - podkreślił dr Sławomir Cenckiewicz. Zauważył również, że pierwszy postulat z 14 sierpnia dotyczył przywrócenia Anny Walentynowicz do pracy w stoczni, zatem geneza protestów oraz decyzja o ich proklamowaniu związana jest ze zwolnieniem polskiej działaczki 7 sierpnia 1980 roku. - Ten strajk wybuchł o kobietę i właśnie w większości mężczyźni zastrajkowali dla kobiety - mówił gość Dwójki.

Sierpien 80 Banner serwisu.jpg
Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny

Czytaj też:

Gość audycji zaznaczył, że strajki w okresie PRL-u miały głównie związek z wprowadzoną podwyżką cen na podstawowe produkty. Jednak ten w sierpniu 1980 roku miał zupełnie inną dynamikę, ponieważ protestujący kładli ogromny nacisk na postulaty polityczne. - Kiedy patrzymy na pierwsze trzy postulaty z 14 sierpnia 1980 roku, to dwa z nich są stricte politycznymi: przywrócenie do pracy Anny Walentynowicz, represjonowanej za przystąpienie do Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, drugi zaś dotyczy upamiętnienia przez tablicę pamiątkową stoczniowców, którzy zginęli w masakrze grudniowej 1970 roku. Komuniści wówczas przystąpili do zgrabnej operacji, której celem było sprowadzenie postulatów do natury czysto socjalnej i "osuszenie" ich ze spraw politycznych.

Sławomir Cenckiewicz mówił również m.in. o tym, w jaki sposób kobiety nie dopuściły do zakończenia strajku 16 sierpnia 1980 roku, a także genezie sporu między Jackiem Kuroniem a Lechem Wałęsą.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Michał Szułdrzyński

Gość: dr Sławomir Cenckiewicz (historyk)

Data emisji: 27.08.2020

Godzina emisji: 17.30

Czytaj także

40-lecie Solidarności. Dźwiękowe archiwum

Ostatnia aktualizacja: 28.08.2020 13:18
Tym razem archiwalne nagrania przeniosły nas do czasu, który wielu pamięta. Od 17 sierpnia w "Zapiskach ze współczesności" prezentowaliśmy cykl audycji poświęconych "Solidarności". 
rozwiń zwiń