Powstanie w getcie warszawskim. "To było pójście na zagładę"

- Spotkałam Marka Edelmana, zapytał mnie "czy wiesz, że można stawić opór?". Odpowiedziałam, że bardzo bym chciała, tylko jak się stawia opór, to trzeba mieć broń - wspominała w Dwójce Masza Glajtman-Putermilch, żydowska działaczka ruchu oporu i jedna z uczestniczek powstania w getcie warszawskim.

Powstanie w getcie warszawskim trwało od 19 kwietnia do 16 maja 1943 r.

Foto: PAP/ARCH/DPA

Magdalena Gross i Gela Seksztajn. Wybitna rzeźbiarka i utalentowana portrecistka

Powstanie w getcie warszawskim - serwis specjalny >>>

Posłuchaj

15:17 2021_04_19 12_44_33_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Powstanie w getcie warszawskim - reportaż "Bojowcy" cz.1. (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

 

11:10 Zapiski ze współczesności Dwójka 20 kwiecień 2021 12_48_12.mp3 Powstanie w getcie warszawskim - reportaż "Bojowcy" cz.2. (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

 

15:42 2021_04_21 12_44_01_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wspomnienia łączniczki Żydowskiej Organizacji Bojowej Heleny Rufeisen-Schüpper, fragmenty reportażu "Hela" z 1993 roku (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

15:47 2021_04_22 12_44_18_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Wspomnienia z powstania w getcie Maszy Glajtman-Putermilch (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

15:34 2021_04_23 12_45_00_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Fragment reportażu "Juda słonka doczekał" (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

Z okazji 78. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim w "Zapiskach ze współczesności" przypomnieliśmy głosy osób, które uczestniczyły w tym wydarzeniu. Wśród nich znalazła się m.in. Masza Glajtman-Putermilch, należąca do Żydowskiej Organizacji Bojowej.

Wspominała, że jej chęć uczestniczenia w zbrojnym wystąpieniu przeciwko Niemcom powodowana była przede wszystkim tragiczną śmiercią najbliższej rodziny. Do ŻOB-u zaangażował ją wówczas Marek Edelman – jeden z przywódców powstania.

- Wstąpić do organizacji bojowej to było iść na zagładę - opowiadała. - Iść do bunkru oznaczało więcej szans, żeby zostać przy życiu. Zawsze jednak u człowieka jest jakiś zakamarek, w którym tkwi nadzieja. I kiedy przyszedł do mnie komendant tej grupy, byłam taka szczęśliwa, że do niej wstąpię. Ja i mój komendant byliśmy właściwie tymi, którzy tę grupę organizowali.

Czytaj też:

• Zryw rozpaczy
• Wiera Gran. Pieśniarka warszawskiego getta

- Przez całą noc mieliśmy czujki przy oknach - wspominała Masza Glajtman-Putermilch. - Mieliśmy rewolwery, każdy miał jeden granat – granatów ani kul nie było dosyć. Mieliśmy też flaszki zapalne, polskie granaty, ale one były skomplikowane, bo z ołowiu i słoika. Żeby rzucić taki granat, trzeba było dwóch ludzi do tego.

- Jak rzucaliśmy granat, chowaliśmy się za oknem. Oni nas wiedzieli, ale mieliśmy dobrą pozycję, a oni nie mieli dokąd uciec. Pamiętam, że czułam wielką ulgę, widzieć niemiecką krew, słyszeć ich przerażone krzyki. To była dla nas wielka satysfakcja - wspominała uczestniczka powstania w getcie.

W audycji słuchaliśmy także wspomnień łączniczki ŻOB Heleny Rufeisen-Schüpper z reportażu "Hela" z 1993 roku, a także fragmentów reportażu "Bojowcy".

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności 

Data emisji: 19-23.04.2021

Godzina emisji: 12.45-13.00

am