Wielu wiedeńskich artystów - z dawnym przyjacielem-kochankiem Bernharda na czele - oburzyło się po jej lekturze.Akcja "Wycinki" rozgrywa się podczas "artystycznej kolacji" wydanej przez małżeństwo Auersbergów na cześć aktora z wiedeńskiego teatru. Aktor się spóźnia, głodni goście - stołeczni artyści - są coraz bardziej pijani. Tylko narrator, alter ego autora, siedzący w półmroku przedpokoju, spogląda na nich jak widz w teatrze i w bezlitosnym, obsesyjnym, miejscami komicznym monologu rozprawia się z dawnymi przyjaciółmi, którzy w jego oczach zamienili się w żałosną zgraję snobów, megalomanów i pozorantów. Tłem spotkania z nimi po latach jest samobójstwo wspólnej przyjaciółki, niespełnionej artystki...
Publikacja ta, wydana w 1984 roku, wywołała prawdziwy skandal. Wielu artystów rozpoznało się w bohaterach "Wycinki", wielu poczuło się urażonych ostrym i napastliwym tonem tego swoistego paszkwilu. Wydaje się, że największy żal mógł mieć do Berhnarda jego dawny protektor, przyjaciel i kochanek - kompozytor Gerhard Lampersberg. Rozpoznał on w powieściowym Auersbergerze, homoseksualiście i alkoholiku, swój zawoalowany portret i wytoczył autorowi proces o zniesławienie. Książka została skonfiskowana i objęta zakazem sprzedaży w Austrii, co oczywiście stało się dla niej najlepsza reklamą.
- Powieśc ta stanowi literacką modyfikację wspomnień Berharda z czasów, gdy obracał się w środowisku wiedeńskich artystów, z czasów przyjaźni z Mają i Gerhardem Lampersbergami - opowiadała w Dwójkowej "Zakładce literackiej" dr Agata Barełkowska, badaczka twórczości Bernharda. Rozmówczyni Witolda Malesy przypomniała, że sam pisarz, pytany o relacje powieściowej fikcji do faktów, mówił enigmatycznie: "Wszystko jest tu prawdziwe i jednocześnie nic nie jest prawdziwe".
Czy "Wycinka" to wyraz wielkiej niewdzięczności Berhnarda wobec jego niegdysiejszych przyjaciół? Czy potwierdzałaby się tu i ówdzie stawiana teza o zadziwiającym egocentryzmie tego, który przecież tak piętnował hipokryzję swoich austriackich pobratymców? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, jaką z dr Agatą Barełkowską przeprowadził Witold Malesa.
Audycja przygotowana na zakończenie roku Thomasa Bernharda.
