Huculiana zgromadzone w zbiorach Działu Etnografii grudziądzkiego Muzeum są reprezentatywną kolekcją sztuki ludowej Karpat Wschodnich. Pozyskiwane latami przez badacza Huculszczyzny majora Henryka Gąsiorowskiego, dają możliwie pełny obraz plastyki mitycznej krainy Hucułów, o której pisał Antoni Ossendowski: „Czyż nie rozbrzmiewają baśni tęsknotą obyczaje starodawne, gusła, talizmany, zaklęcia i obok nauki Chrystusa — gorejąca płomiennie z krwi i kości huculska wiara ludowa, przepojona żywicą i tchnieniem „dujawic“, przeszłości bujnej rozedrgana echem — tak prosta, choć mroczna niekiedy i grzeszna, za to górom tym bliska niewymownie i droga osiedlom samotnym, rozrzuconym od Gorgan do Prutu i Czeremoszu? Piękna baśń! Któż miałby serce, by cieszyć się, gdy żywa watra tej baśni sędziwej zagaśnie bez śladu?”.
Dlatego w duchu solidarności z walczącą Ukrainą pracownicy muzeum zapragnęli zaprezentować część onegdaj wspólnego dziedzictwa, jakim jest huculska sztuka ludowa – bliska sercom Polaków i Ukraińców, zebranego w ich archiwach. Ekspozycja, na której zgromadzono historyczne wyroby pokuckiej ceramiki, elementy stroju, biżuterii i rzemiosła artystycznego wzbogacona została o współczesne artefakty inspirowane dawną sztuką huculską – drzeworyty, ikony malowane na szkle oraz naczynia i pisanki.
- 1 kwietnia świętowaliśmy rocznicę urodzin majora Henryka Gąsiorowskiego, człowieka niesłychanej pasji, krajoznawczej, geologicznej, etnograficznej i kolekcjonerskiej. W czasie swojej podróży w latach 1903-1904 na Huculszczyznę zebrał cały zbiór huculianów. "Gracików", jak pisał w liście do matki - tłumaczył w "Poranku Dwójki" kurator wystawy Łukasz Ciemiński. - Były wśród nich ceramika, wyroby, skórzane, drewniane, mosiężne, sprzęty użytkowe oraz m.in. pisanki!
Jak mówił Ciemiński, inspiracje huculszczyzną były i są częste w kulturze polskiej, to wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy, a Huculszczyzna dla Ukraińców jest czymś podobnym jak dla Polaków Podhale. Znajomość elementów kultury huculskiej rozlała się po kraju razem z przymusowymi przesiedleniami i zawieruchą wojenną, ale nadal przedstawicieli huculskiej sztuki ludowej można spotkać na kiermaszach sztuki ludowej. Współczesny wymiar tej sztuki można oglądać np. na przykładzie ikon zmarłego Ostapa Łozińskiego, dostępnych na wystawie w Grudziądzu.
Do tego w audycji:
- zaproszenie na koncert "O tym, który wisi na krzyżu i tym, który zginął na wojnie. Lamentacje ludowe" w wykonaniu Trio Wowakin i Justyny Piernik
- rozmowa z Jewhenem Jefremowem, kierownikiem legendarnego zespołu Drewo, z okazji jego weekendowych warsztatów śpiewaczych w Warszawie. Dziś i jutro w Ośrodku Kultury Ochoty w Warszawie odbędą się mistrzowskie Warsztaty śpiewacze z Jewhenem Jefremowem. To wielkie święto dla miłośników ukraińskiego śpiewu tradycyjnego. Miejsca na to wydarzenia bardzo szybko się wyczerpały. Jewhen Jefremow - wybitny etnomuzykolog, badacz i wykonawca ukraińskich pieśni tradycyjnej, profesor, kierownik folklorystyki muzycznej na Akademii Muzycznej w Kijowie. W latach 70. wraz z koleżankami i kolegami ze studiów założył zespół śpiewu tradycyjnego "Drewo" i do dziś pozostaje jego niezmiennym kierownikiem. Jewhen Jefremow od pewnego czasu jest ze swoją rodziną w Polsce. Lecz ten wyjazd nie jest dla niego radosny. Przez wojnę był zmuszony wyjechać z Kijowa.
06:25 _PR2_AAC 2022_04_02-08-13-27 jefremow.mp3 Rozmowa z Jewhenem Jefremowem (Poranek Dwójki)
- zapowiedź koncertu Ifi Ude 8 kwietnia w Proximie w Warszawie oraz WEJŚCIÓWKI do zdobycia!
04:45 [i] Ifi Ude na 2 04.mp3 Zaproszenie na koncert Ifi Ude w Proximie w Warszawie (Poranek Dwójki)
- w naszym etnolingwistycznym cyklu "Źródłosłów" dalej eksplorujemy symbolikę świata fauny w polskiej kulturze ludowej
- w audycji także możliwość zdobycia płyty "Palabras urgntes" Susany Baki, wokalistki, kompozytorki, nauczycielki, etnomuzykolożki, folklorystki, działaczki na rzecz kultury, drugiej w historii kraju afro-peruwiańskiej minister kultury, trzykrotnej laureatki Latin Grammy Awards. Susana Baca, gwiazda peruwiańskiej sceny muzycznej, wydała niedawno swoją nową, szesnastą już płytę. "Palabras rgentes" to zbiór dziesięciu piosenek poświęconych zarówno kulturowym korzeniom Peru, jak i trudnej współczesności tego południowoamerykańskiego kraju.
09:24 _PR2_AAC 2022_04_02-09-14-51 susana baca.mp3 Spotkanie z Susaną Bacą (Poranek Dwójki)
PLAYLISTA AUDYCJI
- Julian Kytasty Bitter life-Banish Misfortune
- Susana Baca Sorongo
- Gabriel Faure Sonata skrzypcowa A-dur op. 13 nr 1, IV. Finale. Allegro quasi presto Theotime Langlois de Swarte, Tanguy de Williencourt
- John Bull Melancholy Galliard Jean Rondeau
- Dziczka Isuse moj prelubeznyj
- Wowakin Justyna Piernik Lamentacja
- Leszek Możdżer Polska Leszek Możdżer, Lars Danielsson, Zohar Fresco
- Symfonie Ludwiga van Beethovena (Druga D-dur i Piąta c-moll) w opracowaniu na trio fortepianowe. Wykonawcy: Emanuel Ax, fortepian; Leonidas Kavakos, skrzypce; i
- Yo-Yo Ma (wiolonczela).
- Ludwig van Beethoven, opr.Ferdinand Ries, Symfonia nr 2 D-dur cz III Scherzo opr.na trio fortepianowe
- Drewo Letila zozulja, na berezhku sila
- Arcangelo Corelli Sonata e-moll op 5 nr 8, II. Allegro Stefano Maiorana
- Stanisław Moniuszko Walc es-moll Cyprien Katsaris
- Susana Baca Cariño
- Ifi Ude, Bart Pałyga, Marcin Lamch Wiszące skały
- Carlos Morales Campos de Trigo The Phonometrician
- Susana Baca Negra del alma
- Susana Baca Juana Azurduy
- Orkiestra Św. Mikołaja i Kapela Romana Kumłyka Nuty starowickie i inne śpiewanki
- Josephine A Little Unsteady
- Kurbasy Olenka
- Svitlana Nianio Bez Tytułu
***
Tytuł audycji: folkowy "Poranek Dwójki"
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 2.04.2022
Godzina emisji: 7.00
