Charles Mingus. Kompozytor na składy nieoczywiste

- Jeśli popatrzymy z perspektywy czasu na wkład Charlesa Mingusa w światową kulturę, to myślę, że on był przede wszystkim kompozytorem, i to wyprzedzającym znacznie swój czas. Bywał niezrozumiany przez sobie współczesnych - mówił w Dwójce dziennikarz muzyczny Rafał Garszczyński w setną rocznicę urodzin artysty.

Charles Mingus

Foto: Forum/Guy Le Querrec

• 22 kwietnia 2022 roku mija 100 lat od przyjścia na świat Charlesa Mingusa - amerykańskiego kompozytora i instrumentalisty jazzowego
• Artysta wyprzedzał swój czas, a przez sobie współczesnych bywał niedoceniany
• Charles Mingus swoją działalnością walczył z rasizmem, m.in. zakładając wytwórnię płytową, która promowała artystów mających problemy z przebiciem się na rynku muzycznym

Charles Mingus - urodzony w 1922 w Nogales w stanie Arizona - był kompozytorem na składy nieoczywiste i mistrzem kreowania muzyki z nietypowych instrumentów.

- Był mistrzem tworzenia swojej własnej muzyki właściwie z niczego, w tym sensie, że jego składy nie były gwiazdorskie. On oczywiście grał niemal ze wszystkimi największymi muzykami sceny jazzowej, ale gdy sam wchodził do studia, to te składy były bardzo zaskakujące - zauważył Rafał Garszczyński.

Charles Mingus i marzenie o wiolonczeli

Gość Dwójki przyznał, że choć Mingus był przede wszystkim kompozytorem, dał się poznać również jako wirtuoz kontrabasu, który nie stronił także od grania na innych instrumentach.

- Mingus to nie tylko kompozycje jazzowe, jazzowe standardy, wielkie albumy, ale również - nieliczne wprawdzie - nagrania na fortepianie. Jego pierwszym instrumentem był puzon, a dopiero potem wiolonczela, na której bardzo chciał nauczyć się grać, by być wirtuozem filharmonii. Ale jak wiemy, muzykom pochodzenia afrykańskiego w latach 30. nie było łatwo przejść klasyczną ścieżkę wykształcenia i dlatego Mingus nie został wiolonczelistą - zaznaczył Rafał Garszczyński.

Walka z rasizmem na polu muzyki

Jako postać publiczna Mingus na różne sposoby walczył z rasizmem. Nie stronił od otwartych politycznych deklaracji, a żeby pomóc dyskryminowanym muzykom, wraz z Maxem Roachem stworzył wytwórnię Debut. - Jej założenia programowe były takie, żeby publikować nagrania artystów, którzy nie mogli przebić się do mainstreamu, głównie artystów afroamerykańskich - wyjaśniał gość audycji.

Charles Mingus to człowiek, który doczekał się wielu biografii i filmów dokumentalnych na swój temat. Wyłania się z nich obraz nie tylko wybitnego muzyka, ale i skomplikowanego człowieka, który w życiu prywatnym miał wiele problemów.

- Zmagał się z depresją, a poza tym potrafił być dość gwałtowny na scenie i poza sceną. Był jednym z tych artystów, którzy żyli na swojej własnej planecie, a jeśli ktoś mu nie pasował, to spotykał się z przejawami agresji - przyznał Rafał Garszczyński.

Posłuchaj

22:22 2022_04_22 09_32_18_PR2_Poranek_Dwojki.mp3 Charles Mingus. Kompozytor na składy nieoczywiste (Poranek Dwójki)

 

***

Niemal rok temu polscy jazzmani przypomnieli repertuar legendarnego amerykańskiego kontrabasisty Charlesa Mingusa podczas koncertu w cyklu "Jazz.PL". Jak zapowiadał kontrabasista i lider Charles Mingus Group Franciszek Pospieszalski, usłyszeliśmy przede wszystkim utwory z płyt "Changes One" oraz "Changes Two", które są albumami z ostatnich lat kariery Mingusa.

- To płyty nagrane u schyłku jego życia. To była bardzo ciekawa era, gdzie ścierały się kontrasty ballad i niebywałych swingowych fastów - podkreślił muzyk. - Myślę, że Mingus przekładał na płyty również swój silny charakter. Potrafił być bezwzględny, czasem zaborczy i agresywny. W kompozycjach umieszczał również swoje przemyślenia polityczne i antyrasistowskie. Ale są też utwory poświęcone kobietom - dodał.

Jazzowa retrospekcja w wykonaniu Charles Mingus Group [ZOBACZ WIDEO]

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Roch Siciński

Gość: Rafał Garszczyński ​(dziennikarz muzyczny z Fundacji Popularyzacji Muzyki EuroJAZZ)

Data emisji: 22.04.2022

Godzina emisji: 9.30

mg