Zabieramy gości festiwalowych w podróż do miast i miasteczek zamieszkałych niegdyś przez sławnych rabinów, myślicieli, działaczy społecznych i charyzmatycznych artystów, do świata, który do tragicznego września 1939 r. rozbrzmiewał językiem jidysz.
- Istotą festiwalu jest jego kameralność. W takiej atmosferze wracamy do tego, co z dawnej kultury żydowskiej pozostało przede wszystkim w Kazimierzu, ale także w Lublinie czy Janowcu. Gorzka część historii Żydów w Polsce - wspomnienie Zagłady - towarzyszy każdej edycji festiwalu, ale tego roku ujawnia się to w sposób szczególny: spacerem 4 września w Lublinie w Państwowym Muzeum na Majdanku dla upamiętnienia Żydów deportowanych do Majdanka, na 80-lecie akcji Reinhardt. To właśnie od deportacji Żydów z getta lubelskiego ta akcja się zaczęła - mówiła o programie Festiwalu Pardes w tym roku dyrektor programowa Aleksandra Markiewicz.
Jubileuszowa, dziesiąta jego odsłona festiwalu będzie też upamiętnieniem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata z Lubelszczyzny, z Kazimierza Dolnego. - To np. historia rodziny Wiktora i Anastazji Góreckich, którzy prawie dwa lata do 1944 przechowywali członków dwóch kazimierskich rodzin żydowskich z wielkim narażeniem życia. Siedem osób szczęśliwie przeżyło wojnę, za to Góreccy w 1996 roku odznaczeni zostali medalem. Ale ocalonych Żydów kazimierskich było naprawdę bardzo, bardzo niewielu, ocaleli ci, którzy uciekli do sowieckiej Rosji, grupka dzieci żydowskich przechowywana w rodzinach chrześcijańskich. Nie powracają do Kazimierza potomkowie ocalałych Żydów kazimierskich. Trudne, bolesne i tajemnicze są te historie kazimierskie i janowieckie - mówiła Aleksandra Markiewicz, podkreślając, że tym bardziej warto je upamiętniać i poznawać.
Do tego w audycji:
- W przyszły weekend, 2 i 3 września w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku odbędą się warsztaty kulinarne „Dla Ciebie zawsze jest miejsce przy naszym stole”, który prezentuje kulturę kulinarną współczesnych osadników, imigrantów przybyłych do Polski w XXI wieku. Na prezentację składać się będą: warsztaty przyrządzania potraw i spotkania otwarte, na których będzie można rozmawiać z przybyszami o ich kuchni, tęsknocie za ojczyzną i wchłanianiu Polski do swojego codziennego życia. Spotkanie otwarte dostępne jest dla wszystkich, na warsztaty obowiązują natomiast zapisy. Kolejna edycja programu odbędzie się w ostatni weekend września. Wówczas prezentowana będzie między innymi kuchnia uchodźców z Afganistanu. Aby poznać szczegóły najlepiej śledzić stronę internetową Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku i przez nią zapisywać się na kulinarne warsztaty. Zaprasza kuratorka projektu Monika Kucia.
06:10 PR2 2022_08_27-07-51-11 kuchnia.mp3 Zaproszenie na „Dla Ciebie zawsze jest miejsce przy naszym stole” (Poranek Dwójki)
- Festiwal Kultury Wietnamu, spektakl w Muzeum Azji i Pacyfiku i remont pagody w Muzeum. Na Placu Zamkowym w Warszawie o 11.00 rozpoczyna się ważne wydarzenie. Jego poprzednia odsłona miała miejsce w 2018 roku. Festiwal Kultury Wietnamu, bo o nim mowa, organizowany jest m.in. przez Stowarzyszenie Wietnamczyków i Fundację Wspierania Integracji Wietnamczyków w Polsce. W programie Festiwalu zobaczyć będzie można m.in. koncert pieśni i piosenek przy akompaniamencie klasycznych instrumentów i tradycyjny Wodny Teatr Lalek, którego fragmenty spektaklu usłyszą Państwo za moment. Trzy spektakle Wodnego Teatru Lalek będzie można zobaczyć dziś na Placu Zamkowym i jeden jutro w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Odwiedzimy też Oazę Azjatycką, gdzie trwa remont bardzo istotnej budowli dla tegoż muzeum i Społeczności Wietnamskiej w Polsce. Pagoda znajdująca się w Oazie Azjatyckiej Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie to replika wietnamskiej Pagody Na Jednym Słupie, zbudowanej w Hanoi w XI wieku naszej ery. Oryginalna świątynia została zniszczona w czasie I wojny indochińskiej, a następnie odbudowana. Znajdująca się w posiadaniu Muzeum replika świątyni została wykonana w Polsce, w skali 1:3, przez wietnamskich rzemieślników i przekazana Muzeum Azji i Pacyfiku w 1988 roku, jako dar na 15-lecie Muzeum. Chociaż nie jest zabytkiem, ani obiektem muzealnym – jest związana z historią Muzeum i współtworzy klimat tego miejsca. Otwarcie wyremontowanej pagody, jak usłyszeliśmy, już niebawem, o czym będziemy Państwa informować.
06:32 PR2 2022_08_27-08-15-00 festiwal wietnamski.mp3 Zaproszenie na Festiwal Kultury Wietnamu (Poranek Dwójki)
Plakat Festiwalu Kultury Wietnamu 2022
Festiwal odbywa się już po raz drugi i przybliża barwną kulturę mniejszości tak licznie zamieszkującej Polskę. Przez cały dzień odbywa się Aleja Smaków wzdłuż murów Starego Miasta, wystawa fotografii. - W programie jest także polonez w wykonaniu Wietnamczyków na znak, że są tu w Polsce z nami, angażują się i włączają się w kulturę. Do tego niezwykły teatr lalek na wodzie, który występuje tylko w Wietnamie, ma ponad tysiąc lat Tradycji i przez ten czas się praktycznie nie zmieniał. Wziął się z delty rzeki Czerwonej, gdzie coroczne powodzie zalewały pola. Artyści teatru zwyczajowo stoją więc po uda w wodzie, zakryci bambusową matą, a widać tylko poruszające się w wodzie lalki. To sposób mieszkańców na przeczekanie powodzi - zapraszał w audycji Radosław Rasiński.
- Relacja z 53. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich.
05:28 PR2 2022_08_27-08-39-37 folklor ziem góskich.mp3 Relacja z 53. Festiwalu Folkloru Ziem Górskich, przygotował Piotr Dorosz (Poranek Dwójki)
- Kolejny odcinek cyklu Joszka Brody "Historia niewypłakana", w którym odwiedzamy Radwanice - wieś w Polsce położoną w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Radwanice. Na Dolnym Śląsku przede wszystkim, ale też na Ziemi Lubuskiej zamieszkują Łemkowie. Tym mianem określa się mieszkańców Łemkowszczyzny, regionu rozciągającego się po północnej i południowej stronie Karpat. W latach trzydziestych XX wieku liczbę ludności łemkowskiej w Polsce szacowano na około 160 tysięcy. Zamieszkiwała ona blisko 300 wsi. Od 1944 do 1947 roku nastąpiły na terenie polskiej Łemkowszczyzny tragiczne przemieszczenia ludności. Przesiedlenie miało mieć charakter dobrowolny. Wymiana ludności przybrała jednak charakter brutalnej akcji wysiedleńczej. Jak mówi Łemko z Radwanic - Andrzej Sorokanycz: "Mój ojciec pochodził z dawnej, łemkowskiej wsi - Czarne. Wiosną 1947 roku razem z mamą zostali wysiedleni w ramach Akcji "Wisła". Oczywiście pole zasiali, obrobili i już plonu nie zdążyli zebrać. Oni nie wsiedli. Oni zostali zapakowani w wagony. Osiedlili się tu - w Radwanicach - jako jedni z ostatnich. Wszystkie warte uwagi domy były już zajęte. Zostały już tylko te po szabrowaniu". Do wysłuchania Historii niewypłakanych zaprasza Joszko Broda.
07:40 PR2 2022_08_27-08-49-24 radwanice.mp3 Historia niewypłakana - Radwanice (Poranek Dwójki)
- Spotkanie muzyki tradycyjnej, jazzu, klasyki, awangardy i elektroniki - tak w skrócie można opisać twórczość Bachara Mar-Khalifé. Ten francusko-libański wokalista, kompozytor i multi-instrumentalista inspiracji szuka w różnych światach, komponuje muzykę filmową, sięga też do twórczości największych mistrzów poezji.
09:33 PR2 2022_08_27-09-14-27 bachar mar khalife.mp3 Rozmowa z muzykiem Bacharem Mar-Khalifé (Poranek Dwójki)
PLAYLISTA
- Kevin Seddiki Après la pluie, wyk. Jean-Louis Matinier (akordeon), Kevin Seddiki (gitara)
- Omar Sosa & Seckou Keita Drops of Sunshine, wyk. Omar Sosa (fortepian, perkusja), Seckou Keita (kora, śpiew, djembe), Gustavo Ovalles (tykwa, bongosy)
- Sylvain Rifflet Eble (de Ventadour), wyk. Sylvain Rifflet (saksofon), Verneri Pohjola (trąbka), Benjamin Flament (perkusja)
- Abel Selaocoe Lerato / Love, wyk. Abel Selaocoe (śpiew, wiolonczela), Alan Keary (gitara basowa), Colin Alexander (wiolonczela), Fred Thomas (perkusja), Mamadou Sarr (kongi), Max Baillie (altówka), Sidiki Dembele (tykwa), Simran Singh (skrzypce)
- Jan Sebastian Bach Sonata triowa nr 1 BWV 525, I. Allegro moderato, transkrypcja György Kurtág, wyk. Víkingur Ólafsson (fortepian), Halla Oddný Magnúsdóttir (fortepian)
- Las Lloronas Me confío
- Joseph Parry Myfanwy, wyk. Sheku Kanneh-Mason (wiolonczela) (3:38)
- Josquin des Prés Missa Malheur me bat, XI.I Agnus Dei, wyk. Huelgas Ensemble, Paul Van Nevel (dyr.)
- Gabriel Fauré „La lune blanche luit dans les bois” z cyklu „ La bonne chanson, op. 61”, wyk. Véronique Gens (śpiew), I Giardini
- Ablaye Cissoko & Cyrille Brotto Troisième Z, wyk. Ablaye Cissoko (śpiew, kora), Cyrille Brotto (akordeon)
- Chapelier Fou Books (Ensemb7e Version)
- Bachar Mar-Khalifé Zakrini (4:37)
- Soni Lakutshon’ilanga (3:19)
- Giovanni Girolamo Kapsberger Toccata Arpeggiata, wyk. David Bergmüller (lutnia), David Orlowsky (klarnet)
- Reynaldo Hahn L’obscurité, wyk. Accentus, Christophe Grapperon (dyr.)
- Bachar Mar-Khalifé Ya Hawa Beirut
- Raphaël Imbert My Klezmer Dream, wyk. Jean-Guihen Queyras (wiolonczela), Pierre-François Blanchard (fortepian), Raphaël Imbert (saksofon)
- Claude Debussy Beau soir, wyk. Lisa Batiashvili (skrzypce), Yannick Nézet-Séguin (fortepian)
- Ana Carla Maza La Flor
- Federico Dencausse Mompou & Jose Olive Janes Damunt de tu Només les Flors, wyk. MARO (śpiew), John Clayton (kontrabas), Justin Brown (perkusja), Gerard Clayton (fortepian)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 27.08.2022
Godzina emisji: 7.00
