Jacopo Tintoretto "Wykradzenie ciała Świętego Marka"

O jednym z weneckich obrazów włoskiego malarza z XVI w. Michał Montowski rozmawiał z dr Grażyną Bastek.

Tintoretto zwany także Robustim, według ostatnich badań - noszący nazwisko Comin (1518 -1594) – wenecjanin, malarz włoski, manierysta. Jeden z głównych przedstawicieli szkoły weneckiej XVI wieku. Znany z szybkości tworzenia i niezwykłej fantazji. Jego styl charakteryzuje się dynamiką i ekspresją. W Wenecji tworzył cykle monumentalnych obrazów o tematyce religijnej, historycznej i biblijnej.

"Wykradzenie ciała świętego Marka" jest jednym z czterech obrazów Tintoretta odnoszących się do patrona Wenecji - obok "Cudu świętego Marka"(1548), "Odnalezienia ciała świętego Marka"(1562-66) i"Świętego Marka ratującego Saracena"(1562)

Przestrzeń obrazu to wymyślona architektura wielkiego placu z marmurową posadzką, przedstawiona w niebywałym skrócie perspektywicznym. Grupa na pierwszym planie wpisuje się w uciekającą daleko przestrzeń. Panuje straszna burza z grzmotami, sięgającymi ziemi. Cały plac zalany jest wodą, w której stoją pierwszoplanowe postacie, a widmowe istoty przemykają się i chowają w arkadach. Jedna postać chwyta się kotary, inna próbuje utrzymać wyrywającego się wielbłąda. Tylko dzielni kupcy, nie zważając na nawałnicę wnoszą ciało św. Marka, które jest niezwykle świetliste i nienaruszone, jakby jeszcze żyło.

Tintoretto słynął z rysunkowej kreski, to odróżniało go od iluzorycznego, plamistego w technice, malarstwa Tycjana. Tintoretto stwarzał ekstrawaganckie zjawy umysłu – nie trzymał się konsekwentnie perspektywy, oświetlenie przedmiotów i postaci nie ma nic wspólnego fizycznym światłem. Wszystko na obrazie jest podporządkowane logice metafor. Charakterystyczną dominantę czerwieni w kolorystyce, obrazy Tintoretta zawdzięczają gruntowaniu resztkami farb, robionych ręcznie, które nie mogły, z racji z swej nietrwałości być przechowywane i wykorzystane następnego dnia.