Gustaw Herling-Grudziński. Serwis specjalny Polskiego Radia
Książka Gustawa Herlinga-Grudzińskiego "Inny świat. Zapiski sowieckie" jest jednym z najważniejszych świadectw życia sowieckim w łagrze, a zarazem jednym z najistotniejszych utworów w historii polskiej, a także światowej literatury XX wieku.
Poprzez prowadzoną z dystansu czasowego opowieść świadka i uczestnika wydarzeń otrzymujemy wstrząsającą wiwisekcję mechanizmów sowieckiego totalitaryzmu i obraz ludzkiej natury, stającej wobec najcięższych prób. Autor bada jej granice.
Bolesne wspomnienia Gustawa Herlinga-Grudzińskiego - więźnia gułagu w Jercewie, potem żołnierza II Korpusu Polskiego, uczestnika bitwy o Monte Cassino - zostały przez niego spisane w latach 1949–1950, a po raz pierwszy opublikowane w przekładzie angielskim w 1951 roku. Dwa lata później w Londynie ukazało się pierwsze wydanie książki po polsku. Przez cały okres PRL-u twórczość Herlinga-Grudzińskiego była w kraju na indeksie, niedopuszczana przez cenzurę do publikowania i rozpowszechniania. Na zasłużoną sławę czekała niemal 40 lat.
Prof. Włodzimierz Bolecki: "Inny świat" jest przypowieścią
Dla autora "Innego świata" przewodnikiem duchowym po nieludzkiej rzeczywistości łagrów były "Zapiski z martwego domu" Fiodora Dostojewskiego, wręczone mu w zaufaniu przez pewną Rosjankę, Natalię Lwownę.
Gustaw Herling-Grudziński. Pisarz o sobie samym>>>
Cytat z tej książki rozpoczyna również słuchowisko "Inny świat" w adaptacji Wojciecha Tomczyka (który w minionym roku zdobył Grand Prix na festiwalu Dwa Teatry za słuchowisko oryginalne "Wielka Improwizacja") i reżyserii Anny Wieczur-Bluszcz (nagradzanej również na festiwalu Dwa Teatry, między innymi za reżyserię słuchowisk "Lento rubato" i "Podróż na księżyc"). Wśród wykonawców usłyszeliśmy między innymi Andrzeja Mastalerza, Piotra Bajtlika, Tomasza Borkowskiego, Annę Srokę-Hryń, Monikę Pikułę i Leona Charewicza.
Ogromnie dużą rolę w wykreowaniu przestrzeni dźwiękowej słuchowiska odgrywa też muzyka stworzona specjalnie do "Innego świata" przez Pawła Szamburskiego. Akustycznie zrealizował je Andrzej Brzoska.
Podczas nagrywania słuchowiska "Inny świat". Fot. PR
***