Muzyka w rodzinie
Milan Kundera urodził się 1 kwietnia 1929 roku w Brnie. Był synem pianisty i muzykologa, rektora brneńskiej akademii muzycznej Ludwika Kundery. Co istotne, te rodzinne fascynacje muzyczne można odnaleźć w jego twórczości literackiej.
Milan Kundera debiutował w 1953 roku zbiorem wierszy "Człowiek rozprzestrzenia ogród", utrzymanym w obowiązującej wówczas konwencji realizmu socjalistycznego. Później zwrócił się ku prozie. Miejsce wśród najwybitniejszych czeskich pisarzy zapewniła mu powieść "Żart" (1967), w której rozliczał się z czechosłowackim stalinizmem i - jak wielu twierdzi - z własnymi "błędami i wypaczeniami".
"Nieznośna lekkość bytu" przyniosła mu wielką sławę
Kundera od 1975 roku mieszkał we Francji i publikował wyłącznie po francusku. Osobiste doświadczenia pisarza z komunistycznym totalitaryzmem i stłumieniem w 1968 roku Praskiej Wiosny znalazły odzwierciedlenie w dwóch emigracyjnych powieściach - "Księdze śmiechu i zapomnienia" oraz "Nieznośnej lekkości bytu" (1984). Drugie z tych dzieł przyniosło Kunderze światową sławę.
W 2019 roku literatowi przywrócono czeskie obywatelstwo, odebrane mu 40 lat wcześniej przez władze komunistycznej Czechosłowacji.
17:44 kompleks emigranta - milan kundera_emigrant pr iii.mp3 "Kompleks emigranta - Milan Kundera". Audycja Hanny Bielawskiej (PR, 12.12.1993)
Doświadczenie zaangażowania w komunizm i wielkie nim rozczarowanie
- Kundera, jak chyba nikt inny, opowiedział o doświadczeniu pokoleniowym zaangażowania w komunizm i o wielkim rozczarowaniu oraz porażce lewicowego projektu, którego on był uczestnikiem, wyznawcą, a także w jakimś sensie ofiarą - mówił w Polskim Radiu tłumacz i eseista Aleksander Kaczorowski.
- On być może w ogóle nie byłby powieściopisarzem, gdyby nie urodził się wtedy i tam, gdzie się urodził - dodawał Aleksander Kaczorowski o tym ścisłym powiązaniu, w przypadku tego twórcy, między dziełem a biografią.
49:49 Dwojka Zycie na miare literatury 06.02.2014.mp3 "Milan Kundera – biografia nie całkiem ukryta". Mówią: Aleksander Kaczorowski, Leszek Engelking oraz Andrzej Jagodziński. Audycja Doroty Gacek i Andrzeja Franaszka z cyklu "Życie na miarę literatury" (PR, 6.02.2014)
Powiązania między literackim żywiołem a biografią pisarza
Leszek Engelking z kolei wskazywał w Polskim Radiu na jeszcze inny poziom powiązania między literackim żywiołem a biograficzną materią. - Deklarując niechęć do mówienia o własnym życiorysie, Kundera prowadził literacką grę, wielokrotnie umieszczając w swoich książkach partie mniej lub bardziej jawnie autobiograficzne - mówił tłumacz.
Czytaj także:
Pisarza wspominać będziemy w dzisiejszej audycji "Wybieram Dwójkę".
***
ms/jp/mc/PAP, IAR
