Alvin Lucier był nazywany pionierem nowej kompozycji muzycznej i muzycznego performance’u. Jego utwory to między innymi serie instalacji dźwiękowych, w których fale dźwiękowe wirują w przestrzeni. Podczas występów na żywo wykorzystywał akustykę pomieszczeń, rezonanse instrumentów i ludzkiego ciała. Był performerem, wykładowcą oraz prezenterem dźwiękowych instalacji głównie w Stanach Zjednoczonych, Europie i Azji.
Pierwotnie komponował utwory kameralne i orkiestrowe (od 1952 roku); przełomem była jednak kompozycja "Music for Solo Performer" z 1965 roku, uznawana za właściwy początek jego kariery w nowych kompozycjach.
Alvin Lucier urodził się w 1931 roku w Nashua, New Hampshire. Kształcił się na Portsmouth Abbey School, Uniwersytecie Yale oraz Brandeis, spędził też dwa lata w Rzymie na Stypendium Fulbrighta.
W latach 1962–1969 wykładał na Uniwersytecie Brandeis, gdzie dyrygował kameralnym chórem uniwersyteckim, starając się, by grać jak najwięcej muzyki współczesnej, a od 1970 roku uczył na Uniwersytecie Wesleyan. W 1972 roku Lucier został dyrektorem muzycznym Viola Farber Dance Company, którą piastował do 1979 roku.
Muzyka i fizyka
Wiele jego prac powstała pod wpływem nauki i zajmowała się również fizycznymi właściwościami samego dźwięku: rezonans przestrzeni, interferencji między ściśle dostrojonymi wysokościami oraz transmisji dźwięku przez różne media fizyczne.
Jednym z najbardziej znanych dzieł Luciera był projekt "Siedzę w pokoju" (1969), w którym nagrywał siebie jako opowiadającego tekst, a następnie odtwarzał nagranie i ponownie je nagrywał. Ponieważ każdy zamknięty obszar ma swój charakterystyczny rezonans, w efekcie kolejnego powtórzenia procesu pewne częstotliwości są stopniowo wzmacniane, gdy np. rezonują w danym pomieszczeniu, aż w końcu słowa stają się niezrozumiałe, zastąpione czystymi rezonansowymi harmoniami i tonami samego pomieszczenia. Recytowany tekst zaczynał się od słów: "Siedzę w pokoju innym niż ten, w którym jesteś teraz..." i kończył się stwierdzeniem: "Traktuję tę czynność nie tyle jako demonstrację faktu fizycznego, ale bardziej jako sposób na złagodzenie wszelkich nieprawidłowości, jakie może mieć moja mowa", odnosząc się choćby do własnego jąkania.
Alvin Lucer - "Muzyka na jednego wykonawcę" (1965). Źródło - serwis YouTube.com
Kolejne ważne utwory to "North American Time Capsule" (1966), który wykorzystywał prototypowy wokoder do izolowania i manipulowania elementami mowy oraz "Music On A Long Thin Wire" (1977), w której drut fortepianowy był przeciągnięty przez pokój i aktywowany przez wzmocniony oscylator z magnesami na obu końcach, wytwarzając zmieniające się alikwoty i dźwięki.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Festiwalu Dag in de Branding, jednego z wiodących festiwali nowej muzyki w Holandii
Alvin Lucier otrzymał honorowy doktorat sztuki na Uniwersytecie w Plymouth w 2007 roku.
Artystę będziemy wspominać między innymi w czwartkowej (2.12) "Nocnej strefie" na antenie Dwójki.
oprac. rk
