Jak przyznaje w audycji "Źródła - magazyn kultury ludowej" socjolog i skrzypek Maciej Żurek, trudno powiedzieć, ilu uczniów miał Jan Gaca. - Myśleliśmy, że było ich kilkudziesięciu. Niedawno się okazało, że było ich więcej, tylko nie wszystkich znaliśmy. Bywali u niego w domu, ale ani ja, ani moi znajomi, nigdy ich nie poznaliśmy. Mnie to cieszy, że było nas tak wielu, bo to oznacza, że wokół Jana wytworzył się "ruch" - mówi Żurek.
Dlaczego ludzie garnęli się do Jana Gacy? - To był facet bezpretensjonalnie otwarty - podkreśla gość Anny Szewczuk-Czech. Wyjaśnia, że w kontakcie z Gacą nie obowiązywały konwenanse towarzyskie, żadne sztywne normy, nie było dystansu. - To wszystko zostało wyparte przez nieskończoną miłość - podkreśla. - Facet był na tyle otwarty, że zawsze można było do niego przyjechać, przenocować. To, że miał wielu uczniów wynika z jego charakteru, osobowości - ocenia.
Jak dodaje Żurek, nie bez znaczenia było również to, że Gaca był po prostu bardzo dobrym muzykiem. Takim, od którego chciało się uczyć. - Pan Jan miał klasę, w jego muzyce trudno było się nie zakochać, ona magnetyzuje - podkreśla. Gość radiowej Dwójki dodaje, że liczba uczniów pana Jana była tak duża również dlatego, że wśród miejscowych muzyków i osób zainteresowanych szybko rozniosła się wieść o tym, jaki jest Gaca. - No i nie bez znaczenia był ten nocleg... - podkreśla.
W niedzielę odbędzie się koncert Wielkiej Orkiestry Gaców. Żurek mówi, że to niezwykle zabawna sprawa. - Orkiestrę w gruncie rzeczy założył sam dziadek Gaca nie wiedząc nawet o tym. Pan Jan nigdy nie zorganizował próby orkiestry, on po prostu wyuczył każdego z jej członków. Zresztą do tej pory nie organizowaliśmy prób, ta przed koncertem radiowym będzie pierwsza - zaznacza.
Koncert Wielkiej Orkiestry Gaców odbędzie 10 listopada w Studiu im. Władysława Szpilmana w godzinach 16-18. Na "Muzycznej Scenie Tradycji" wystąpią: Maria Siwiec, Piotr Gaca, Tomasz Stachura, Maciej Żurek, Mateusz i Agnieszka Niwińscy, Julka Migdalska, Kasia Zedel, Marcin Drabik, Mateusz Kowalski.
W przeddzień tego koncertu Wielka Orkiestra Gaców zagra do tańca w klubie Solec 44. Wystąpi w składzie - Katarzyna Zedel, Julia Migdalska, Maciej Żurek, Mateusz Niwiński, Marcin Drabik, Mateusz Kowalski, Agnieszka Niwińska, Robert Burdalski i goście. Początek o godzinie 19.00
W audycji spotkaliśmy się także ze śpiewaczką z Przystałowic Małych - Marianną Kowalską, laureatką tegorocznego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym.
Audycję poprowadziła Anna Szewczuk-Czech.
***
Jan Gaca, radomski skrzypek, urodzony w 1933 roku w Przystałowicach Małych, zmarł 23 sierpnia tego roku. Grał od 16 roku życia na zabawach i weselach jako bębnista. W latach 90. powrócił do skrzypiec. Stał się znanym muzykantem w okolicy Przysuchy i ziemi radomskiej.
Wielokrotny laureat Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Laureat Nagrody im. Oskara Kolberga. Współpracował z zespołem śpiewaczym "Zakukała kukułecka" z Gałek Rusinowskich, grywał z harmonistą Marianem Pełką z Kłudna i kuzynem Stefanem Gacą – bębnistą.
Wykształcił wielu młodych muzyków i muzykantów grających na skrzypcach, basach i bębenku. Spośród jego uczniów wyróżnić można Macieja Żurka i Marka Ruczko z Olsztyna oraz Ewę Grochowską z Lublina. Wielokrotnie zapraszany do grania na potańcówkach i koncertach przez Stowarzyszenie "Dom Tańca" z Warszawy czy Stowarzyszenie "Tratwa" z Olsztyna.
Maciej Żurek jest socjologiem, skrzypkiem, liderem Stowarzyszenia Tratwa, autorem licznych projektów edukacyjnych i animacyjnych związanych z muzyką tradycyjną. Zainicjował powstanie Wiejskich Klubów Tańca we wsiach Południowego Mazowsza. Od 2008 roku współpracuje z Knyszyńskim Ośrodkiem Kultury na rzecz restytucji tradycji wołoczebnych na Północnym Podlasiu.
