Niektórzy poczytują ten akt za polityczną manifestację Irańczyków niezgadzających się na opresję ze strony władzy. Przeszło dekadę temu opozycjonistą został okrzyknięty przez rząd Iranu i Mohammad Reza Shajarian. Ten sam Shajarian, któremu przypisuje się rozbudzenie wśród młodego pokolenia Irańczyków potężnej fali zainteresowań perskim dziedzictwem kulturowym (m.in. śpiewem klasycznym, kaligrafią, suficką mistyką i poezją).
Urodzony w północno-wschodnim Iranie Mohammad Reza Shajarian już od piątego roku życia był wprowadzany przez ojca i stryja w perskie tradycje muzyczne. W siedem lat później zaczął studiować radif – repertuar oparty na dwunastu skalach, w ramach których komponuje się melodie będące kanwą perskich improwizacji. Jako dwudziestoparoletni młodzieniec Shajarian zaczął wykładać klasyczny śpiew w Teheranie.
Co roku, przez ponad dwadzieścia lat emitowana w radiu i telewizji rabbana w wykonaniu Mohammada Rezy Shajariana kończyła kolejne wieczory postu w czasie Ramadanu i rozpoczynała iftar – moment uroczystej kolacji. Zmieniło się to w roku 2009 r., w czasie fali protestów ogarniający kraj. Wtedy to, do tej pory stroniący od wypowiedzi na temat polityki, Shajarian skrytykował opresyjność polityków irańskich. Został wpisany na czarną listę: objęty zakazem występowania i nagrywania (w kraju), a jego słynna rabbana znikła z radia i telewizji. Nowe wydawnictwa Shajariana były nagrywane poza Iranem. Stare wydawnictwa krążyły niejako w podziemiu. Słynny stał się album „Bidad” – Niesprawiedliwość. To jedne z najbardziej znanych nagrań Shajariana. Daje w nich niezwykły popis ornamentacji i improwizacji, a także znajomości perskich tradycji.
W dniu śmierci Mohammada Rezy Shajariana państwowa telewizja pokazała twarz mistrza i powiedziała o nim po raz pierwszy od 11 lat. Był to jedyny dzień, kiedy zdjęto zakaz publikacji jego wizerunku w mediach.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Data emisji: 12.10
Godzina emisji: 15.15
mg
