Etnograf w sutannie. Śladami ks. Władysława Siarkowskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2022 16:00
„Śladami ks. Władysława Siarkowskiego. Wybrane elementy kultury duchowej na Kielecczyźnie” to projekt badawczy realizowany latem tego roku przez Muzeum Wsi Kieleckiej. Kim był ksiądz Siarkowski?
Audio
Przydrożna figura na Ponidziu
Przydrożna figura na PonidziuFoto: Shutterstock

Urodził się w 1840 roku w Imielnie w obecnym powiecie jędrzejowskim. Był duchownym katolickim, historykiem, etnografem, językoznawcą oraz archeologiem. Żył i działał w regionie świętokrzyskim. Prowadził badania kościołów, cmentarzy i zmian zachodzących w kulturze mieszkańców Kielecczyzny. Autor prac, między innymi „Materiałów do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc” oraz „Materiałów do etnografii ludu polskiego z okolic Pińczowa”, które ukazały się w drugiej połowie XIX wieku. Ksiądz zmarł w 1902 roku. Jego prace zostały ponownie wydane w 2000, 2003 oraz 2017 roku.

„Śladami ks. Władysława Siarkowskiego. Wybrane elementy kultury duchowej na Kielecczyźnie” – to niezwykły projekt, który uzyskał dofinansowanie od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu Kultura Ludowa i Tradycyjna. Celem projektu było zebranie i skatalogowanie informacji na temat elementów tradycyjnej kultury duchowej Kielecczyzny, które badał ksiądz Władysław Siarkowski. Ten duchowny, etnograf i historyk w swoich pracach opisał szereg różnorodnych praktyk, zwyczajów i obrzędów związanych z kulturą duchową oraz ludową religijnością, które wyraźnie wpływały na życie codzienne mieszkańców wsi Ponidzia.

- Ksiądz Siarkowski był całe życie związany z Kielecczyzną. Można powiedzieć, że był człowiekiem renesansu: etnografem, lingwistą, historykiem, archeologiem – mówił Łukasz Wołczyk, koordynator projektu. – Dzięki niemu mamy wiele informacji, których w inny sposób nie udałoby nam się uzyskać. Badania, które prowadzimy w ramach projektu mają na celu niejako pójście śladami Siarkowskiego. Jednak z drugiej, jest on „słowem-wytrychem”. Chcemy bowiem przeprowadzić od nowa pewne badania, dowiedzieć się kilku nowych rzeczy. Zweryfikować, czy elementy kultury duchowej, które Siarkowski badał ponad 100 lat temu, pozostały jeszcze u ludzi.

Początkowy etap badań był dość ciężki, przyznał Wołczyk, przede wszystkim ze względu na konieczność rejestracji audiowizualnej, na którą nie każdy się zgadza. U jakich źródeł szukali badacze? Skontaktowali się m.in. z Kołami Gospodyń Wiejskich – żywym rezerwuarem tradycji, który w dodatku ma obycie sceniczne (panie z KGW nierzadko występują przed publicznością)

- Ludzie spoza kół jednak się wstydzili. Często mówili, że nie pamiętają. Jednak w ostatecznym rozrachunku, po półtorejgodzinnej rozmowie, okazywało się, że pamiętają mnóstwo rzeczy! Zależało nam, by z nimi porozmawiać. Nie przepytywać, nie przeprowadzać egzaminu, ale rozmawiać! Czasem podrzucić jakieś słowo-klucz. Jestem pod wrażeniem, jak działa ludzka pamięć! – wspominał Łukasz Wołczyk.

Jak się okazuje wiele z elementów kultury duchowej zapisanych przez Siarkowskiego wciąż występuje w świadomości i pamięci ludzi!

Projekt nie trafi jedynie do archiwum! Jego ważkim założeniem jest szerokie udostępnienie efektów badań za pomocą mediów społecznościowych oraz strony internetowej Muzeum. Już teraz można zobaczyć pierwsze wywiady na profilu youtube’owym Muzeum, do czego zachęcamy!

YouTube, Muzeum Wsi Kieleckiej

O projekcie „Śladami ks. Władysława Siarkowskiego. Wybrane elementy kultury duchowej na Kielecczyźnie” opowiadał jego koordynator Łukasz Wołczyk z Muzeum Wsi Kieleckiej.

Afrykańska kultua w Warszawie 

Już dziś o 16.00, w podwarszawskim Kawęczynie rozpoczął się African Beats Festival. Pośród gwiazd muzyki Czarnego Lądu wystąpi m.in. Sona Jobarteh z Gambii, na scenie pojawi się także Ifi Ude. Znana słuchaczom Polskiego Radia choćby z tegorocznego festiwalu Nowa Tradycja (przewodnicząca jury) artystka zaprosiła na swój występ na Dziedzińcu Kultury przed MKiDN na Krakowskim Przedmieściu (dziś, o 20.00). Ifi zaprezentuje materiał z najnowszej płyty – Ludevo – a wraz z nią wystąpi Bart Pałyga, multiinstrumentalista współpracujący z wieloma polskimi artystami folkowymi.

Jak mówiła artystka, „Ludevo” jest dla niej wyjątkową płytą. Nad albumem Ude pracowała przez 6 lat, a pracy tej towarzyszyły osobiste i społeczne zmiany (między innymi zostanie mamą czy liczne podróże do Gruzji, której kultura muzyczna stała się inspiracją dla muzyki na płycie).

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadził: Piotr Kędziorek

Data emisji: 12.08.2022

Godzina emisji: 15.15

 

Czytaj także

Kurpsianka dla wszystkich

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2022 17:07
Profesor Piotr Dahlig nagrywał słynną Walerię Żarnoch wielokrotnie, bywał także częstym gościem w jej domu w Dąbrowach. W książeczce dołączonej do płyty "Muzyka Źródeł - Waleria Żarnoch z Dąbrów" znalazł się jego szczegółowy i wyczerpujący tekst o tej znakomitej artystce i jej repertuarze, ale również unikatowe zdjęcia Żarnochowej, którą Profesor fotografował przy różnych okazjach przez lata. 
rozwiń zwiń