Mroczny, piękny Pinokio

Kiedy Carlo Collodi zakończył opowieść o Pinokiu, mali czytelnicy zażądali ciągu dalszego. Trudno się dziwić: jaka historia dla dzieci kończy się śmiercią przez powieszenie jej głównego bohatera...

Odczytanie "Pinokia" – jednej z najsłynniejszych książek literatury dla dzieci – przez pryzmat biografii jego autora może przynieść zaskakujące efekty. Okaże się wówczas, że postać drewnianego chłopca obrazuje w pewien sposób zawikłane przypadki życiowe (a ściślej: ukryte przed światem emocje) toskańskiego pisarza. – Nie wiadomo, czy Colllodi nie opowiada bez przerwy swojej historii pod przebraniem drewnianego pajacyka – mówił w Dwójce Jarosław Mikołajewski, autor nowego przekładu powieści.

Tak interpretując "Pinokia", można by go postawić choćby obok baśni Andersena, twórcy, który również językiem baśni opowiadał o sobie samym. Książka Collodiego potwierdzałaby także znaną już skądinąd prawdę o tym, że wielkie opowieści dla dzieci są również, na innej płaszczyźnie, ważnymi – trudnymi – opowieściami dla dorosłych. Mówią o tęsknotach, lękach i niespełnieniach, pokazują świat, jaki być powinien i próbują zaklinać rzeczywistość.

Życie Collodiego nie należało do tych, o którym można by opowiadać wprost małym czytelnikom. Klucz autobiograficzny przyłożony do jego najsłynniejszego dzieła odsłania jednak wiele: lęk przez śmiercią matki, z którą Collodi był bardzo mocno związany, życiowe upadki i powstania (problemy z licznymi nałogami, niedające spokoju wyrzuty sumienia). O zaskakujących relacjach między losami włoskiego pisarza a fabułą "Pinokia" opowiadał w rozmowie z Ewą Stocką-Kalinowską Jarosław Mikołajewski.

Z Dwójkowej audycji dowiemy się również, dlaczego "Pinokio" nie kończy się śmiercią – przez powieszenie! – tytułowego bohatera, mimo że taki był pierwotny zamiar Collodiego. Poznamy również inne mroczne motywy tej pięknej powieści: spotkanie z bladą dziewczynką o błękitnych włosach, która nie może pomóc pajacykowi, bo, jak mówi, już umarła i czeka na trumnę. Albo potworna, tajemnicza postać Białego Ludzika…

Autorem ilustracji do nowego wydania "Pinokia" jest włoski artysta Robert Innocenti. O tych niezwykłych obrazach opowiadał w naszej audycji Józef Wilkoń.