"Krótka historia pijaństwa". Jak alkohol zmienił bieg dziejów
Książkę otwiera teza: w polskiej tradycji alkohol pito od zarania państwowości polskiej, a może i wcześniej, ale chyba nigdy nie pito go aż tak dużo jak w czasach PRL. Jej autorem był prof. Zbigniew Wierzbicki, który na początku lat 60. przeprowadził badania porównawcze we wsi Żmiąca na południu Polski.
- Już wówczas zwrócił on uwagę na pewne charakterystyczne zmiany obyczajowe dokonujące się w przypadku tej społeczności, ale można było te obserwacje bardziej generalizować. Po pierwsze dominującym alkoholem spożywanym przez Polaków stała się czysta wódka, obniżył się wiek konsumpcji i coraz częściej pito według standardu, który streszcza się w haśle: "dużo, często i mocno". W roku 1979 prof. Wierzbicki w rozmowie z Marianem Brandysem i grupą ówczesnej opozycji demokratycznej sformułował pogląd, że alkoholizm jest skorelowany z ustrojem politycznym i badania dotyczące konsumpcji alkoholu i całej obyczajowości nią związanej jest wyraźnie inny w krajach socjalistycznych niż w innych krajach - tłumaczył prof. Krzysztof Kosiński.
W audycji historyk mówił także m.in. o roli, jaką pełnił alkohol w gospodarce niedoboru, funkcjach monopolu spirytusowego, zmieniających się obyczajach i próbach walki z plagą choroby alkoholowej w ostatnich dekadach PRL. Wyemitowano również materiał archiwalny z 1958 roku o łódzkich melinach.
***
Tytuł audycji: Rzeczypospolite
Prowadził: prof. Antoni Dudek
Gość: prof. Krzysztof Kosiński (Instytut Historii PAN, autor książki "Historia pijaństwa w czasach PRL: polityka, obyczaje, szara strefa, patologie")
Data emisji: 24.02.2020
Godzina emisji: 21.30
pg/jp
