NOSPR z Rachmaninowem i Czajkowskim. Transmisja

Zapraszamy na koncert Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia - prosto z sali koncertowej NOSPR w Katowicach.

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia

Foto: Bartek Barczyk/mat. prom.

Dzwon – symbol dawnej Rosji, wybrzmiewający w dziełach Igora Strawińskiego czy w filmach Andrieja Tarkowskiego – rezonuje też po wielekroć u Sergiusza Rachmaninowa (1873-1943). A zatem najpierw rozkołysanie dzwonu, a potem ów temat: szeroki, nieskończony, jak Rosja sama. Tak zaczyna się II Koncert fortepianowy c-moll (1901), arcydzieło świadomie zastosowanej arteterapii – rozpoczęte w depresji, zakończone euforią prawykonania. Ton elegijny, "duszoszczypatielnyj", przeplata się tu z wezwaniami fanfar, zaś liryzm łączy się z gwarem rosyjskiego jarmarku. Muzykę cechuje niezwykła ciągłość, przejawiająca się także w organicznym spleceniu trzech części w jeden strumień dźwiękowy. Dla wielu modernistów Koncert ten był uosobienie kiczu. Dla wielu melomanów z krwi i kości – jest jednym z najczystszych wcieleń ducha muzyki i pełnym wyrazem gorzko-słodkiego smaku życia.

Do napisania Symfonii "Manfred" (1885) namówił Piotra Czajkowskiego (1840-1893) Mili Bałakiriew. Początkowo niechętny, w końcu wykrzesał z siebie siły. Tak powstała partytura może i niedorównująca trzem ostatnim symfoniom, ale na pewno godna geniuszu Czajkowskiego. Zresztą łączy "Manfreda" z tymi symfoniami to samo odczucie tragiczne, w którym nietrudno odnaleźć rysy autobiograficzne. Byronowski bohater, wyrzutek targany zgryzotami sumienia, błąka się w alpejskich odmętach. Nie osiągnie spokoju, póki nie zejdzie do podziemia, gdzie duch Astarte, której kiedyś złamał życie, nie wybaczy mu i nie pozwoli znaleźć ukojenia w śmierci. Imponująca partytura stoi pod znakiem estetyki Berlioza i Liszta, odmalowując szerokim gestem, w smakowitej instrumentacji, cztery obrazy: tułaczkę Manfreda w Alpach; ukazanie się wróżki w tęczy rozpryskanej kaskady; spokojne życie pasterskie; zejście do podziemia, spotkanie z duchem Astarte i śmierć Manfreda.

Program:

Sergiusz Rachmaninow II Koncert fortepianowy c-moll op. 18 ; Piotr Czajkowski Symfonia "Manfred" op. 58

Wyk. Dmitry Masleev - fortepian, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, dyr. Dmitry Liss

W przerwie koncertu nadamy rozmowę, którą z Dmitryem Masleevem i Dmitryem Lissem przeprowadzi Hanna Szczęśniak.

***

Na transmisję w "Filharmonii Dwójki" - w czwartek (1.12) w godz. 19.30 - 22.00 - zapraszają Róża Światczyńska i Ewa Szczecińska.

NOSPR/M. Trzęsiok/mat. prom./jp/mz