Filip Berkowicz: Actus Humanus opiera się na jutrzniach
Program:
Jan Sebastian Bach Pasja Janowa BWV 245, wyk. Reinoud Van Mechelen – tenor (Ewangelista), Alex Rosen – bas (Jezus), Emmanuelle de Negri – sopran, Lucile Richardot – mezzosopran, Anthony Gregory – tenor, Renato Dolcini – baryton, Les Arts Florissants, dyr. William Christie
(Gdańsk, Centrum św. Jana)
Autor: Magdalena Łoś (w studiu: Joanna Grotkowska)
W przerwie koncertu zapraszamy na rozmowy z Williamem Christiem i dyrektorem Filipem Berkowiczem. Autorki: Magdalena Łoś i Milena Gąsienica
***
Tytuł audycji: Filharmonia Dwójki
Prowadziły: Magdalena Łoś i Joanna Grotkowska
Data emisji: 17.04.2019
Godzina emisji: 19.00
***
Zespół Les Arts Florissants, jeden z najważniejszych zespołów wykonawstwa historycznego, świętuje w tym roku czterdziestą rocznicę powstania. Powraca też do Pasji wg św. Jana Bacha, którą wykonywał wiele lat temu. Francuscy artyści nigdy nie opublikowali nagrania Bachowskiego arcydzieła, niewielu słyszało ich wykonanie na żywo. Polska publiczność będzie miała okazję posłuchać tej interpretacji po raz pierwszy.
To prawdziwy ewenement, bo zespół Les Arts Florissants wyspecjalizował się w barokowym repertuarze francuskim, częściowo także włoskim. Odegrał zresztą kluczową rolę w odkrywaniu i przywracaniu współczesnej praktyce wykonawczej francuskiego repertuaru XVII i XVIII wieku. Rodzynkami w fonograficznym cieście grupy Williama Christiego są nagrania utworów Handla, Mozarta, Purcella czy Haydna. Ale do niedawna nie było wśród nich ani jednego dzieła Bacha! Pasję wg św. Jana francuscy artyści przedstawiali na koncertach w połowie lat osiemdziesiątych. W marcu tego roku Pasję Williama Christiego i jego muzyków podziwia publiczność Baden-Baden, Londynu, Madrytu, Walencji i Saragossy. Gdańsk to szóste miasto, w którym Les Arts Florissants pod dyrekcją swojego legendarnego założyciela wykona utwór. Dopiero później artyści powtórzą koncert w Paryżu.
Pasja Janowa powstała na samym początku działalności Bacha w Lipsku. Ewangeliczny opis męki Jezusa komentowany jest w niej tekstami niemieckiej poezji religijnej i chorałami protestanckimi – w ten sposób słowo Pisma spotyka się z głosem Kościoła czasów Bacha. Ten wielki dwuczęściowy fresk muzyczny wspiera się na filarach potężnych chórów, pomiędzy którymi Bach zaplanował narracyjne recytatywy Ewangelisty, pierwszoplanową partię Chrystusa, liryczne komentarze w ariach i krótkie, bardzo ekspresyjne chorały. Całe libretto jest niezwykle dramatyczne. Wyjątkowo realistycznie i szczegółowo opisana została scena sądu Piłata – to ona jest centralną i najbardziej poruszającą częścią dzieła. Pasja Janowa to utwór bardzo osobisty, ale indywidualna pobożność zawsze podporządkowana jest obiektywnemu wyrażaniu uczuć religijnych. Mimo dramatyzmu nie ma tu nic teatralnego – Bach, żarliwy chrześcijanin, dzieli się z nami swoimi najszczerszymi i najintymniejszymi przeżyciami.
Czego możemy spodziewać się po francuskim ujęciu jednego z największych arcydzieł Lipskiego Kantora? Tego, z czego słynie Les Arts Florissants: doskonałości technicznej, mistrzostwa dramatycznego, pełnej wyrazu finezji, bogactwa barw instrumentalnych i współbrzmień wokalnych. Dodatkowym atutem będzie międzynarodowa plejada solistów: Emmanuelle de Negri – sopran, Lucile Richardot – mezzosopran, Reinoud Van Mechelen – tenor (Ewangelista), Anthony Gregory – tenor, Renato Dolcini – baryton, Alex Rosen – bas (Jezus). Dodajmy do tego 75-letniego dziś Williama Christiego, który wciąż tryska energią, zaskakuje niespożytymi siłami i charyzmą estradową. Inauguracja festiwalu Actus Humanus Resurrectio 2019 (17 kwietnia, Centrum św. Jana) zapowiada się więc jako jedno z największych wydarzeń muzycznych tego roku w Polsce.
materiały prasowe/bch
