Wielkopiątkowe misterium z Marcelem Pérèsem i Ensemble Organum

To nie będzie zwykły koncert, tak jak Marcel Péres i jego Ensemble Organum nie są zwykłymi śpiewakami. Zapraszamy na retransmisję z festiwalu Actus Humanus Resurrectio 2018.

Ensemble Organum

Foto: Philippe Marchesi/materiały prasowe

John Butt: miłość u Purcella jest jasna i błyszcząca

Owi "szamani muzyki dawnej" są jednocześnie zasłużonymi archeologami muzycznymi – wybitnymi badaczami i interpretatorami muzyki wieków średnich. Dzięki nim, w wielkopiątkowy wieczór, będziemy mogli uczestniczyć w Adoracji Krzyża Świętego ozdobionej śpiewami w rycie benewentyńskim.

Muzykolog, kompozytor, reżyser, szef zespołu wokalnego, śpiewak, organista, niezrównany znawca muzyki średniowiecza, a może… obrazoburca i kapłan religii muzycznej, którą sam stworzył? Kim jest Marcel Pérès? Zapewne tym wszystkim po trosze. Bez niego nasza wiedza i osłuchanie z najrozmaitszymi rodzajami chorału byłyby dużo, dużo skromniejsze. Pérès wie wszystko o śpiewach liturgicznych dawnych wieków, ich odmianach, notacjach, niuansach interpretacyjnych i kontekście wykonawczym. Jego niezwykła wiedza poparta jest wnikliwymi, wieloletnimi badaniami interdyscyplinarnymi, prowadzonymi między innymi przez założonego przez niego CIRMA – Wędrowne Centrum Badań nad Muzyką Dawną. Ale badanie historii i archeologia muzyczna to jedno. Równie ważne dla Pérèsa jest kultywowanie żywej tradycji i docieranie przez nią do muzyki dawnej. Peres rekonstruował właściwie wszystko, co zrekonstruować się dało w zakresie śpiewu chorałowego. To dzięki niemu w XX i XXI wieku tak bardzo mogliśmy otworzyć się na świat dźwięków wieków średnich. Artysta ten nie tylko odmienił sposób postrzegania kultury dawnej, lecz także odcisnął piętno na muzyce współczesnej i współczesnym wykonawstwie muzycznym.

Paavo Järvi: symfonie Brahmsa to cud inżynierii

Marcel Pérès na czele swojego Ensemble Organum powraca na Actus Humanus po pięciu latach. Tym razem zabierze nas w wyobrażoną podróż do księstwa Benewentu, położonego w południowej części Półwyspu Apenińskiego. Założyli je w VI wieku Longobardowie, zaś jego rozkwit przypadł na drugą połowę VIII stulecia. Katolicy ci, zachowujący dużą niezależność zarówno od papieża, jak i od Franków czy Bizantyjczyków, stworzyli własną tradycję liturgiczną, która łączyła elementy swoiście longobardzkie z rzymskimi i bizantyjsko-greckimi, a przede wszystkim – mediolańskimi. Dlatego właśnie śpiew benewentyński porównywany bywał z chorałem ambrozjańskim. Choć chorał rzymski wkrótce wyparł południowy cantus ambrosianus, możemy wyobrazić go sobie przynajmniej w przybliżeniu dzięki zachowanym fragmentarycznie źródłom z XI i XII wieku. Dość dobrze zachowały się oczywiście nabożeństwa kluczowego momentu roku liturgicznego – Wielkiego Tygodnia. Najważniejszymi ceremoniami Wielkiego Piątku były dwa nabożeństwa celebrowane przed i po południu, złożone z Adoracji Krzyża (antyfony z psalmami po grecku i po łacinie) oraz liturgii słowa, w skład której wchodziło recytowanie Pasji. Ensemble Organum przedstawi w Gdańsku właśnie wielkopiątkową Adorację, ale także fragmenty liturgii Wigilii Paschalnej oraz benewencką Mszę Wielkanocną.

Publiczność festiwalu Actus Humanus Resurrectio będzie miała niepowtarzalną okazję doświadczyć wspaniałych, podniosłych śpiewów liturgicznych łacińskich i greckich, które półtora tysiąca lat temu rozbrzmiewały na południowych krańcach Półwyspu Apenińskiego.

Program:

ADORATIO SANCTAE CRUCIS - Canto Benevento, Adoratio Crucis, Vigilia Paschae, Missa Dominicae Resurrectioni

Wyk. Ensemble Organum, dyr. Marcel Pérès

(Gdańsk, Kościół Św. Bartłomieja, 30.03.2018)

***

Na "Filharmonię Dwójki" w piątek (30.03) w godzinach 22.00-23.30 zaprasza Magdalena Łoś.

materiały prasowe/bch/mko