Aktorzy Solidarności

- Zawód aktora jest zawodem wielkiego ryzyka, ale przecież to ryzyko jeszcze zostało zwiększone dodatkowo przez brak możliwości pokazania swojego talentu - tak o sytuacji aktorów po ogłoszeniu stanu wojennego mówił Andrzej Piszczatowski.

Sprzeciw wobec wprowadzenia stanu wojennego w 1981 roku przybierał różne formy. Do protestu włączyli się także aktorzy polskich teatrów, którzy odmawiali występów w państwowych mediach. O tamtych wydarzeniach i skutkach bojkotu opowiadali w "Słowach po zmroku" – aktorka Joanna Szczepkowska, Maciej Englert, dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie, oraz aktor i reżyser Andrzej Piszczatowski.

Telewizja i teatry polskie żyły w owym czasie w wielkiej niezgodzie. Aktorzy polskich scen przez swój bunt wobec systemu stali się swoistymi zakładnikami romantycznej tradycji. Andrzej Piszczatowski wspomniał, że protest miał charakter spontaniczny, nie było żadnego z góry ustalonego nakazu lojalności wobec kolegów. Joanna Szczepkowska mówiła z kolei o dylemacie polskich aktorów, dotyczącym udziału w programach Telewizji Publicznej, która była przecież medium zupełnie zakłamanym. Pojawienie się na ekranie było jak podpisywanie się pod tymi wszystkimi oszustwami.

Wątpliwości brały się w pewnej mierze ze szczególnej roli, jaką odgrywał aktor w czasach Polski Ludowej, roli, która dziś już nie ma racji bytu. Obecnie przecież żaden aktor nie przejmuje się tym, co telewizja pokazuje przed jego występem i po nim. Joanna Szczepkowska zaznacza jednak, że sprawy wolności, wyborów i wszelkich kompromisów były od zawsze dylematami polskiego społeczeństwa. – W naszym kraju aktor rzeczywiście w jakimś stopniu kojarzył się całe lata z tym, kto głosi potrzebę wolności – powiedziała aktorka.

Maciej Englert zauważył, że oprócz bojkotu Teatru Telewizji polscy aktorzy odmawiali brania udziału w różnych programach, które wykorzystywały ich znane twarze i nietuzinkowe osobowości w celach propagandowych. - Telewizja kochała aktorów i właściwie nie wychodziła z ich garderoby. Kazała im opowiadać o życiu w Polsce. Nagłe zniknięcie tych osób było bardzo dotkliwe dla kierownictwa telewizji – wyjaśnił nasz gość. W tej sytuacji narodził się też inny bojkot – ekipy telewizyjne nie były wpuszczane do teatru i nie mogły nagrywać materiałów dokumentujących życie teatralne.

Audycję przygotował Tomasz Obertyn.

Aby dowiedzieć się więcej, kliknij ikonę dźwieku w boksie Posłuchaj po prawej stronie.

(Lm)