Ambient, turystyka dźwiękowa i monadyzm. 40 lat serii Monad Haruomiego Hosono

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2025 23:00
40 lat kończy w tym tygodniu efemeryczna seria płytowa Monad, powołana do życia przez Haruomiego Hosono. Projekt ten wyrósł z większej inicjatywy artysty, pod wspólnym szyldem Non-Standard, łączącej książki, płyty i prace wizualne. Był to rodzaj manifestu artystycznego, który miał podważać oczywiste kategorie i konwencje muzyczne.
Ambient, turystyka dźwiękowa i monadyzm. 40 lat serii Monad Haruomiego Hosono
Ambient, turystyka dźwiękowa i monadyzm. 40 lat serii Monad Haruomiego HosonoFoto: Krzysztof Dziuba / Polskie Radio

Posłuchaj na podcasty.polskieradio.pl >>>

O ile główny nurt Non-Standardu utrzymany był w stylistyce technopopu, o tyle Monad stanowił jego bardziej eksperymentalne, introwertyczne skrzydło. Hosono inspirował się filozofią Leibniza (jego koncepcją monad), a także fraktalną geometrią. Stąd też obecność motywu Globule, czyli kulistej, amorficznej formy, która pojawiała się w pracach wizualnych. W praktyce Monad był przestrzenią dźwięków pogranicznych: ambientu, muzyki konkretnej i tła BGM, układających się nie w linearne narracje, lecz w rozproszone, globularne struktury. W tym czasie Hosono ukuł tez hasło "Kanko Ongaku", co można przetłumaczyć jako turystykę dźwiękową i co jednocześnie było zabawą słowną z terminem "Kankyo Ongaku", a więc muzyką środowiskową.  Hosono rozwijał swoją koncepcję m.in. w kontekście współpracy z filozofem i antropologiem Shinichim Nakazawą.

W ramach serii na przestrzeni trzech miesięcy – od sierpnia do października ukazały się 4 albumy. W sierpniu 1985 roku, jako pierwsza płyt z serii Monad ukazała się "Coincidental Music" – album paradoks – zawierający eksperymentalne miniatury stworzone do reklam japońskich marek i korporacji. Drugim albumem był hipnotyzujący "Mercuric Dance" zawierający nagrania zebrane pośród buddyjskich klasztorów w Japonii. Trzecią płytą Monad była ścieżka dźwiękowa do okinawskiego filmu "Paradise View", w którym wystąpił sam Haruomi Hosono, a także ekstrawagancka wokalistka Jun Togawa.

Ostatnią płytą była "The Endless Talking" – będąca zbiorem 3-minutowych miniatur stworzonych z myślą o wystawie japońskiej sztuki współczesnej w Genui. Znalazł się tam nawet drobny hołd dla Karola Szymanowskiego. Na czterech albumach skończyła się historia efemerycznej serii, jednak trudno przecenić jej znaczenie w kontekście japońskiej muzyki lat 80. I tego jaki wpływ wywiera muzyka Hosono na współczesnych artystów (Vampire Weekend, Devendra Banhart, Mac De Marco, Harry Styles).


Playlista:

  1. Happy End – Natsu Nandesu [„Kazemachi Roman”, URC Records 1971]
  2. Haruomi Hosono – 3·6·9 [Maxi Single „Making Of Non-Standard Music”, Non-Standard/Monad 1984]
  3. Haruomi Hosono – Honey Moon [„Tropical Dandy”, Crown 1975]
  4. Yellow Magic Orchestra – Loom [LP „BGM”, Alfa 1981]
  5. Haruomi Hosono – Lichtenstein’s [LP „Coincidental Music”, Monad 1985]
  6. Haruomi Hosono – Normandia [LP „Coincidental Music”, Monad 1985]
  7. Haruomi Hosono – Temo Finala: Nokto De La Galaksia Fervojo [LP „Nokto De La Galaksia Fervojo”, Non-Standard 1985]
  8. Haruomi Hosono – Nokto de la Galaksia Fervojo [LP „Coincidental Music”, Monad 1985]
  9. Haruomi Hosono – George Don [LP „Coincidental Music”, Monad 1985]
  10. Haruomi Hosono – Bio Philosophy [LP „Coincidental Music”, Monad 1985]
  11. James Brown with F.O.E – Sex Machine [„Sex Machine”, Non-Standard 1986]
  12. Haruomi Hosono – Sunnyside of Water [LP „Mercuric Dance”, Monad 1985]
  13. Haruomi Hosono – Mercuric Dance [LP „Mercuric Dance”, Monad 1985]
  14. Haruomi Hosono – Fossil of Flame [LP „Mercuric Dance”, Monad 1985]
  15. Haruomi Hosono – The Image of a Paradise [„Paradise View”, Monad 1985]
  16. Haruomi Hosono – The Image of a View [„Paradise View”, Monad 1985]
  17. Haruomi Hosono – Yuta’s Pray [„Paradise View”, Monad 1985]
  18. Haruomi Hosono – Atti [„Paradise View”, Monad 1985]
  19. Haruomi Hosono – The Truck on The Sea [„Paradise View”, Monad 1985]
  20. Haruomi Hosono – Talking –BGM ver.- [„BGM | 1980 - 2000 |”, Muji 2000]
  21. Haruomi Hosono – The Endless Talking [„The Endless Talking”, Monad 1985]
  22. Haruomi Hosono – Scratched Szymanowsky-Bird [„The Endless Talking”, Monad 1985]
  23. Haruomi Hosono – Trembling #1 [„The Endless Talking”, Monad 1985]
  24. Haruomi Hosono – Digitally Sampled Etnography [„The Endless Talking”, Monad 1985]
  25. Haruomi Hosono – Pleocene [„Omni Sight Seeing”, Epic 1989]

***

Tytuł audycji: Nocna strefa

Prowadzenie: Krzysztof Dziuba

Data emisji: 18.08.2025

Godzina emisji: 22.30