Konstanty Ildefons Gałczyński - wyjątkowy i utalentowany twórca z dystansem do siebie

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2023 17:00
- Gałczyński był autorem wielu wierszy, które wypływały spod jego pióra. Działo się to właściwie na zawołanie, był poetą z bożej łaski. Czasami pisał, aby "zarobić ździebełko na bułeczkę i masełko" - mówiła w Dwójce Anna Arno, autorka biografii "Konstanty Ildefons Gałczyński. Niebezpieczny poeta".
Konstanty Ildefons Gałczyński. Nieborów 1949 rok
Konstanty Ildefons Gałczyński. Nieborów 1949 rokFoto: Wiktor Janik/PAP
  • Konstanty Ildefons Gałczyński był jednym z najwybitniejszych i najbardziej oryginalnych poetów XX wieku. Nazywany Zielonym Konstantym, przez przyjaciół i najbliższych - Kotem.
  • Autor słynnej "Zaczarowanej dorożki" pozostawił po sobie setki utworów - wierszy, poematów, słuchowisk radiowych, powieści, felietonów oraz niezapomnianych scen i postaci z "Teatrzyku Zielona Gęś".
  • 6 grudnia minie 70 lat od śmierci Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

O życiu i twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego rozmawialiśmy z naszymi gośćmi. Wśród nich była Anna Arno - pisarka, poeta, eseistka, tłumaczka, autorka biografii "Konstanty Ildefons Gałczyński. Niebezpieczny poeta". - Gałczyński był autorem wielu wierszy, które wypływały spod jego pióra. Działo się to właściwie na zawołanie, był poetą z bożej łaski. Czasami pisał, aby "zarobić ździebełko na bułeczkę i masełko" - powiedziała.

Konstanty Ildefons Gałczyński i twórczość okolicznościowa

- Był poetą, który zarabiał piórem, co dziś jest zupełnie niemożliwe, nie ma takiego zapotrzebowania na poezję, okolicznościowe słowo i piosenkę. Część jego twórczości zarobkowej to rzeczy pisane szybko, trzeba niezwykłego talentu i zdolności, żeby napisać wiersz do gazetki studenckiej, na uroczystość państwową. Są wśród nich również są perły - mówiła.

Miał wrodzone zdolności aktorskie

Dodała, że poeta miał do siebie dystans. - To były różne maski, pozy, tworzenie pewnej postaci Ildefonsa. Miał wrodzone zdolności aktorskie, świetnie ustawiony głos, potrafił stworzyć aurę siebie jako poety - podkreśliła Anna Arno.


Posłuchaj
119:17 2023_12_02 15_00_14_Dwojka_Dwie_do_setki.mp3 Konstanty Ildefons Gałczyński - wyjątkowy i utalentowany twórca z dystansem do siebie (Dwie do setki/Dwójka)

 

Był cynikiem i oportunistą

- Biografia poety XX wieku w Polsce jest pełna zakrętów i kompromisów. Gałczyński jest przypadkiem niezwykłym, w czasie swego życia jako twórca był właściwie po każdej stronie. Przed wojną napisał kilka utworów, które są antysemickie. W przeciwieństwie do wielu współczesnych twórców nie interesował się polityką, nie kusiły go wielkie idee. Był cynikiem i oportunistą, wiedział, że na wiele może sobie pozwolić - zaznaczyła.

Konstanty Ildefons Gałczyński - wirtuozeria formy i bogactwo wyobraźni

Jego twórczość wciąż zachwyca wirtuozerią formy i bogactwem wyobraźni, ale również śmieszy. "Artysta osobny" - jak był określany - tworzył poezję liryczną, ale też utwory pełne groteskowego dowcipu i absurdalnego poczucia humoru. Wiele cytatów z jego wierszy - na przykład "Dlaczego ogórek nie śpiewa", "Liryka, liryka, tkliwa dynamika", "Serwus, Madonna", "Wróci wiosna, baronowo", "Ocalić od zapomnienia" - na stałe weszły do codziennego języka.

Czytaj też:

Poezja inspiracją dla wielu twórców

Jego poezja stała się inspiracją dla wielu twórców. Śpiewali ją tacy artyści jak Marek Grechuta, Anna German, Magda Umer, Alicja Majewska czy Grzegorz Turnau. Teksty K.I. Gałczyńskiego pojawiały się także w kabaretach. Poeta współpracował z Polskim Radiem. W Wilnie prowadził audycję "Kwadrans dla ponurych" i "Kukułka Wileńska". Tworzył i odpoczywał w swoim ukochanym Praniu, leśniczówce, do której przyjeżdżał ze swoją żoną - "Srebrną Natalią", "latarnią zaczarowanej dorożki"...

Znakomici goście Dwójki

O życiu i twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego rozmawialiśmy z naszymi gośćmi, którymi byli również:

  • Grzegorz Turnau - wokalista, pianista, kompozytor, poeta, wykonawca poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, 
  • Jarosław Kilian - reżyser, autor spektakli "Zielona Gęś" i "Jeszcze bardziej Zielona Gęś" według Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego,
  • Wojciech Kass, dyrektor Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu.

W audycji nie zabrakło również archiwów związanych z poetą.

***

Tytuł audycji: Dwie do setki

Prowadzili: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek i Roch Siciński

Data emisji: 2.12.2023

Godzina emisji: 15.00

mo