W 1960 roku Artur Rubinstein powrócił do Polski po wielu latach nieobecności, aby objąć honorowe przewodnictwo Jury VI Konkursu Chopinowskiego. Chciał też przypomnieć się polskiej publiczności, poczuć na nowo atmosferę Warszawy. Będąc u szczytu sławy i swoich mozliwości pianistycznych, wykonał II Koncert B-dur Johannesa Brahmsa oraz II Koncert fortepianowy f-moll Fryderyka Chopina. Ktoś wpadł na bardzo szczęśliwy pomysł i zarówno próby do koncertu, jak i sam występ zostały nagrane. Po latach rejestracje te ukazały się na płytach winylowych, a następnie w kompaktowej reedycji.
Ponowne spotkanie z Orkiestrą Filharmonii Narodowej dostarczyło zarówno pianiście, jak i muzykom wielu wzruszeń. Po słynnym solo wiolonczelowym w Brahmsowskim arcydziele Rubinstein zerwał się od fortepianu i pobiegł uściskać Aleksandra Ciechańskiego.
- Znowu go ucałuję, jeszcze raz mam ochotę! - wykrzykiwał, a po latach wspomnienie tej chwili pozostawało u Rubinsteina bardzo żywe.
Na estradę Rubinstein wyszedł wyraźnie wzruszony, co miało wpływ na wykonanie, dodajmy - bardzo pozytywny. Już Brahms był znakomity i porywający (wielka tu zasługa orkiestry pod czujną ręką Witolda Rowickiego), ale prawdziwym gwoździem wieczoru stało się wykonanie Koncertu fortepianowego f-moll Chopina. Czas nie zatarł walorów tej interpretacji. Tak jak Artur Rubinstein zachował młodzieńczy wigor, energię i radość życia długo po siedemdziesiątce, tak i nagranie sprzed ponad 50 lat jest świeże i nowoczesne. Dla wielu jest to najlepsze nagranie Chopinowskiego koncertu w historii fonografii.
Wieczór zakończyło wykonanie "Stabat Mater" Karola Szymanowskiego, kompozytora bardzo bliskiego Arturowi Rubinsteinowi. Przez lata przyjaźni i współpracy był Rubinstein jednym z najważniejszych promotorów twórczości Szymanowskiego, który dedykował pianiście wiele swoich utworów: Wariacje b-moll, liczne mazurki, III część "Masek" oraz IV Symfonię.
Audycję poprowadzi Agata Kwiecińska
Program
Johannes Brahms II Koncert fortepianowy B-dur op. 83
Fryderyk Chopin II Koncert fortepianowy f-moll op. 21
Karol Szymanowski Stabat Mater, oratorium op. 53 na głosy solowe, chór i orkiestrę
Wyk. Artur Rubinstein – fortepian, Stefania Woytowicz – sopran, Krystyna Szczepańska – alt, Władysław Malczewski – baryton, Orkiestra i Chór Filharmonii Narodowej, Witold Rowicki - dyrygent, kierownictwo Chóru Roman Kuklewicz,
(Filharmonia Narodowa, 22.02.1960)
