Angelo Giuseppe Roncalli został papieżem w roku 1958 i przyjął imię Jana XXIII. Jego zasługą jest rozpoczęcie polityki dostosowywania Kościoła katolickiego do wymogów współczesności tzw. aggiornamento. Zwołał także Sobór watykański II, którego obrady trwały jeszcze po jego śmierci.
Pontyfikat Jana XXIII upłynął pod znakiem zmian w doktrynie kościelnej oraz liturgii, a także bardzo silnego osobistego zaangażowania papieża w przemiany współczesnego świata. Za życia nazywany był "dobrym papieżem Janem", a także "Janem Uśmiechniętym" i "Janem Pokornym". 3 września 2000 roku papież Jan Paweł II ogłosił Jana XXIII, razem z Piusem IX, błogosławionym. Prywatnie Jan XXIII był osobą wielkiego ducha, wielkiej pokory, ale także wielkiego poczucia humoru.
- Jan XIII to bardzo barwna i ciekawa postać. Angelo Roncalli od samego początku chciał być księdzem i w wieku 11 lat wstąpił do niższego seminarium. Przez całe życie pisał "Dziennik duszy". Pozwala to na wgląd w osobiste życie papieża, także w okresie jego młodości. Na kapłana Roncalli został wyświęcony w roku 1904. Był sanitariuszem w czasie I wojny światowej, zajmował się pracą w Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i tam poznawał inne kultury, które wzbudziły jego zapał misyjny. Przyszły Jan XIII nigdy nie bał się wyzwań i przykładowo w trakcie II wojny światowej pomagał Żydom – mówił w PR24 ks. Krzysztof Ołdakowski.
Po wojnie ksiądz Roncalli został ambasadorem Watykanu we Francji, gdzie udało mu się między innymi w sposób taktowny i delikatny rozwiązać problem księży powiązanych z pronazistowskim reżimem Vichy. Potem został patriarchą Wenecji i nie przewidywał wyboru na papieża w związku z zaawansowanym wiekiem.
- Roncalli został papieżem w roku 1958 i przyjął imię Jana XXIII. Pontyfikat był krótki, ale burzliwy, ponieważ już na samym początku Jan XXIII zapowiedział zwołanie soboru, co spotkało się z krytyką konserwatywnej części gremium kardynalskiego. Jan XIII przywrócił także człowieczeństwo godności papieskiej, ponieważ do tego momentu głowa Stolicy Apostolskiej postrzegana była jako ktoś oderwany od rzeczywistości oraz znajdujący się poza nią – powiedział gość PR24.
Papież Jan XXIII zwołując sobór, powiedział, że Kościół trzeba "przewietrzyć" i od momentu jego pontyfikatu instytucja jest obecna w świecie jako autorytet moralny. Opinie Kościoła brane są pod uwagę w debacie na temat między innymi konfliktów zbrojnych czy problemów społecznych.
gj