Kultura

Literacki Nobel dla Tomasa Transtroemera

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2011 13:00
Decyzją Szwedzkiej Akademii literacki Nobel powędrował do Tomasa Transtroemera. Po piętnastu latach noblistą znów jest poeta.
Audio
  • Posłuchaj werdyktu Akademii Noblowskiej
  • Literaturoznawca, prof. Adam Dziadek: To zupełnie niesamowite wiersze
  • Jerzy Illg: Szwedzi czekali na tego Nobla wiele lat
  • Julia Hartwig: To piękne, delikatne wiersze
  • Korespondent Polskiego Radia donosi ze Sztokholmu
  • Sekretarz noblistki: Szmyborska bardzo się cieszy z nagrody dla Transtroemera

Tomas Transtroemer, szwedzki poeta, pisarz i tłumacz, został laureatem literackiego Nobla. Przez lata był wielką nadzieją Szwedów na tę nagrodę. - Poprzez zwięzłe i przenikające się obrazy daje nam świeże spojrzenie na rzeczywistość - uzasadnili swój werdykt przedstawiciele Szwedzkiej Akademii.

Tomas Transtroemer należy do jednego z najwybitniejszych poetów współczesnych. Jego wiersze tłumaczono na ponad czterdzieści języków. Do najważniejszych jego zbiorów wierszy należą: "Tajemnice w drodze", "Dźwięki i ślady", "Morza Bałtyckie", "W sali zwierciadeł", "Żywym i umarłym". Jego twórczość porównywana jest do poezji Cypriana Norwida. W 1990 roku otrzymał za tom "Żywym i umarłym" Nagrodę Literacką Rady Nordyckiej.

Poezję Transtroemera cechuje duża zwięzłość. Pisze o doznaniach religijnych, jego wiersze ujawniają inspiracje muzyczne, poruszają problemy zagubienia człowieka we współczesnym świecie. Język poezji Transtroemera jest wyciszony, w utworach spotyka się obrazy pełne paradoksów. Na język polski jego poezję przekłada mieszkający w Szwecji polski literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Sztokholmskiego Leonard Neuger.

Tomas Transtoremer urodził się 15 kwietnia 1931 roku. Ukończył wydział psychologii i studia muzyczne. Pracował jako psycholog w więzieniu, a następnie w zakładach pracy. Mieszka w małej miejscowości Vaesteras, poza Sztokholmem. Od 1990 roku poeta zmaga się z konsekwencjami wylewu krwi do mózgu, porozumiewa się z otoczeniem za pomocą gestów i znaków. Stracił możliwość mówienia i pisania, mimo to nadal tworzy dzięki pomocy swej żony Moniki.

W tym roku wśród faworytów wymieniani byli m.in.: syryjski poeta Adonis, izraelski pisarz Amos Oz, japoński pisarz Haruki Murakami. Spośród Polaków szwedzcy krytycy literaccy wymieniali: Adama Zagajewskiego, Tadeusza Różewicza oraz Olgę Tokarczuk.

W 1996 roku ostatnią poetką wyróżnioną literacką Nagrodą Nobla była Wisława Szymborska. 80-letni Tomas Transtroemer zna się dobrze polską noblistkę, przyjaźni się z nią, odwiedzał ją w Krakowie.

www.narodoweczytanie.polskieradio.pl
Cichociemni