- Wrzesień 2023 był najcieplejszym wrześniem w historii pomiarów temperatur w Polsce.
- Wpłynęło na to kilka czynników m.in. blokady wyżowe i ocieplenie klimatu.
- Prognozowanie pogody krótkoterminowe i długoterminowe bardzo się różnią. W prognozach długoterminowych nie da się przewidzieć pogody np. na konkretny dzień grudnia.
- Meteorolodzy pozyskują dane pogodowe z różnych źródeł. W analizie tych zmiennych wspiera ich technologia.
- Nie jest wykluczone, że w październiku 2023 czeka nas kolejny temperaturowy rekord.
Rekordowo ciepły wrzesień
Za nami wrzesień - był to najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów temperatur w Polsce. Poprzedni rekordowo ciepły wrzesień, zdaniem Krzysztofa Piaseckiego, autora bloga "Pogoda w stolicy i okolicy, został wręcz znokautowany. - Poprzedni najcieplejszy wrzesień był cieplejszy od średniej o 2,5 stopnia, wrzesień 2023 to aż 4,5 stopnia wyżej - mówi ekspert. - Wpłynęło na to kilka czynników:
- w ciągu dnia słońce we wrześniu jest wysoko, więc nas solidnie ogrzewało. Noce są długie, więc rankami było czuć jesienny chłód - ten jedna szybko ustępował.
- trzeba też spojrzeć szerzej, nie tylko na kraj, a na cały kontynent, najlepiej na całą półkulę północną. Mieliśmy do czynienie z tzw. blokadami wyżowymi - wyż znajdował się w centrum układu, stacjonując bardzo długi czas dokładnie w tym samym miejscu. Taki wyż sprowadzał nam bardzo rozgrzane powietrze z południa - z północnej Afryki.
- pogoda deszczowa został zepchnięta m.in. nad Grecję i Hiszpanię. W połowie września mogliśmy śledzić doniesienia o powodziach w Madrycie. W wielu miejscach w Grecji spadło tyle deszczu ile w Warszawie spada w ciągu dwóch lat.
- na to należy nałożyć czynnik, jakim jest postępujące ocieplenie klimatu. Jeśli takie blokady wyżowe wystąpiłyby 20 lat temu, to jednak nie byłoby aż tak ciepło.
Prognoza długoterminowa. Czy będziemy mieć białe święta?
Wielu uważa, że prognozowanie pogody, szczególnie tej długoterminowej jest jak wróżenie z fusów. Jednak często chcielibyśmy wiedzieć kiedy zaplanować wyjazd na narty, czy święta będą białe, a kiedy czekają nas zimowe deszcze.
15:34 czwórka czwórka do kwadratu 30.09.2023 pogoda.mp3 O rekordowo ciepłym wrześniu i prognozie pogody opowiada Krzysztof Piasecki (Czwórka do kwadratu/Czwórka)
- Prognoza krótkoterminowa i prognoza długoterminowa to dwie różne rzeczy - mówi Krzysztof Piasecki.
- prognoza krótkoterminowa to taka, w której przewidujemy pogodę na konkretny dzień, mówimy o konkretnych wartościach: temperaturach, opadach, zachmurzeniu etc.
- prognoza długoterminowa nie dotyczy konkretnych dni. Możemy mówić np. że nadchodzący grudzień będzie chłodniejszy od średniej z wielu lat, co oznacza, że nie jest wykluczone, że pojawią się cieplejsze dni, ale mówimy o przewadze chłodniejszych.
Gość Mateusza Kulika podkreśla, że dziś nie mamy metod na przewidywanie konkretnej pogody, na dane dni w prognozie długoterminowej. - Atmosfera jest systemem złożonym, zróżnicowanym. Tu nawet drobna zmiana ma swoje konsekwencje - wyjaśnia. - Pogoda zawsze jest związana z sytuacją na kontynencie. We wrześniu mieliśmy do czynienia z stabilnymi układami, co ułatwiło prognozowanie pogody na 5, 7 a nawet 10 dni do przodu.
Inaczej sytuacja wygląda, gdy mamy do czynienia z cyrkulacją atlantycką, gdy powietrze napływa z zachodu, przychodzą do nas niż za niżem. - W takich warunkach prognozowanie pogody jest trudniejsze - ocenia ekspert.
Jak powstaje prognoza pogody? Dane do prognozy pogody
Prognozowanie pogody to ogromna praca ludzi i technologii. Meteorolodzy mają mnóstwo źródeł pozyskiwania danych na temat zjawisk atmosferycznych. W nich muszą zauważyć zjawiska i z nich wyciągnąć wnioski, wykonać pomiary.
Do prognozy pogody danych dostarczają:
- stacje naziemne - w Polsce jest ich kilkaset
- stacje, które mierzą atmosferę w pionie - co 12 albo 6 godzin wypuszczany jest balon pomiarowy
- satelity
- radary
- niektóre samoloty też zbierają dane meteorologiczne.
Te wszystkie informacje są łączone w komputerach - w modelach prognostycznych, które są aktualizowane co 6 godzin, a nowsze nawet co godzinę. To ogromna ilość danych to przetworzenia.
Przygoda z meteorologią
Krzysztof Piasecki prowadzi swojego bloga, ale też zawodowo związany jest ze światem meteorologii. Już jako dziecko wolał oglądać "Pogodę" zamiast "Wieczorynki". Profil klasy w liceum i studia też wybrał kierując się swoją pasją. Dziś pracuje w Instytucie Meteorologii i jest synoptykiem lotniczym.
Prognoza pogody na październik
Nie jest wykluczone, że i październik zaskoczy nas rekordami ciepła. Aktualny rekord temperatury w dziesiątym miesiącu roku wynosi 24,4 stopnia. Zdaniem Czwórkowego gościa już najbliższy wtorek (03.10) może doprowadzić do zmian na podium - jest szansa, że ten rekord zostanie pobity, bo przed do nas fala zwrotnikowego powietrza.
***
Tytuł audycji: Czwórka do kwadratu
Prowadzi: Mateusz Kulik
Gość: Krzysztof Piasecki (autor bloga "Pogoda w stolicy jak i okolicy", synoptyk lotniczy)
Data emisji: 23.09.2023
Godzina emisji: 15.11
pj
