"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Atrament - skąd się wzięło to słowo?

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2024 11:05
W cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zdradzamy tajemnice języka polskiego. Tym razem odkrywamy pochodzenie słowa "atrament".
Czarny jak atrament. W Czwórce sprawdzamy dlaczego tak mówimy.
Czarny jak atrament. W Czwórce sprawdzamy dlaczego tak mówimy.Foto: shutterstock/AtalsStudio

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem Martyna Matwiejuk pod lupę bierze słowo "atrament".

A jak "atrament". Nie bez powodu mówi się o czymś tak czarnym, jak to tylko możliwe, że jest czarne jak noc lub atramentowo czarne. Atrament bowiem w samej swojej nazwie zawiera najczarniejszą czerń.  

Czarny jak atrament - dlaczego tak mówimy?

Dawniej - już od XV wieku - słowo "atrament" oznaczało "czarny barwnik; czernidło". Dopiero od XVII wieku atrament zaczął być używany w funkcji i znaczeniu wcześniejszego inkaustu, czyli "czarnego płynu do pisania piórem". Nazwa "atrament" pochodzi od łacińskiego rzeczownika atramentum - "czernidło", ten zaś od czasownika atrare "czernić", który powstał od łacińskiego przymiotnika ater "czarny". 

Zobacz także:

Można więc - nieco przewrotnie - stwierdzić, że stosowany jeszcze niekiedy niebieski "atrament" jest czymś równie dziwacznym i nie na miejscu, jak plastikowa szklanka, masło roślinne czy wino bezalkoholowe… ;) 

Audycja powstała we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.

Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; ESJP, I, 19]

___

Poprzez kampanię społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" chcemy propagować dbałość o poprawną polszczyznę i kształtować świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowiada Martyna Matwiejuk

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie. 

Więcej porad językowych i artykułów o poprawności językowej znajdziesz > TUTAJ <.

***

mat. pras./aw/kc

Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Babie lato to stare lato? A może prawdziwa jest inna hipoteza?

Ostatnia aktualizacja: 20.08.2024 09:00
W cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zdradzamy tajemnice języka polskiego. Próbujemy odnaleźć genezę wyrażenia "babie lato" - czy to w ogóle możliwe?
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Jakim szlakiem "ciuchcia" wjechała na tor polszczyzny?

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2024 16:37
W cyklu "Ojczysty - dodaj do ulubionych" zdradzamy tajemnice języka polskiego. W "Żabim lecie" zapraszamy na przejażdżkę ciuchcią razem z Martyną Matwiejuk.
rozwiń zwiń