Pierwszy wydarzenie o nazwie "Cienie Antropocenu" odbyło się w 2020 roku z inicjatywy Agi Szreder. Artystka chciała opowiadać o zwierzętach i roślinach, które wymierają lub już wymarły. Dla swojej opowieści wybrała formę teatru cieni, bo ten sposób wydawał jej się najwłaściwszy, a dodatkowo istnieje niemal w każdej kulturze, co stawia go ponad podziałami.
"Pierwsze Cienie Antropocenu"
W 2020 roku Aga Szreder stworzyła "pomniki" czterech zwierząt opisanych w "Polskiej czerwonej księdze zwierząt", czyli w rejestrze zagrożonych gatunków, które żyją na terenie Polski. Rejestr opracowuje od 1992 roku Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie.
Z biegiem lat projekt ewoluował, a dziś za wydarzeniem "Cienie Antropocenu" stoi oddolnie stworzony, interdyscyplinarny kolektyw artystek, artystów i grup artystycznych, którzy w swoją opowieść pragną też angażować lokalną społeczność.
Cienie - projekt kolektywu
Pamiętane z pierwszych odsłon "Cieni Antropocenu" proste formy, płaskie obiekty czy rzeźby z ruchomymi elementami z roku na rok nabierają nowych wymiarów. W kolejnych odsłonach wydarzenia zaczęło pojawiać się wiele źródeł światła, ruch, muzyka, często grana na żywo. Każdy z artystów dostaje tu swobodę twórczą i możliwość wykorzystania technik, w których czuje się najlepiej.
- Oddolne działania kolektywne są dla mnie ważne - mówi Marta Skuza, warszawska artystka wizualna, zaangażowana w prace kolektywu od drugiej edycji "Cieni Antropocenu". - Formuła wydarzenia daje dostęp do sztuki każdemu, nie wymaga wyjścia do galerii, to sztuka wychodzi na ulicę. W swojej twórczości zajmuje się relacją człowieka ze środowiskiem naturalnym - dodaje. W tym roku, w oknie pracowni Marty Skuzy na ulicy Konopackiej zobaczymy pracę pt. "Co rzeka nam wyrzuca? / Co rzeka wyrzuca Nam!".
"Cienie Antropocenu" są upamiętnieniem wymarłych i wymierających gatunków roślin i zwierząt, ale też dają przestrzeń dla szerszych wypowiedzi artystycznych. W 2024 roku do kolektywu artystycznego dołączyła m.in. Marta Stysiak. - Kolektyw Cieni jest niezwykle otwarty, a ja jako twórczyni zaangażowana społecznie, pracująca z dokumentem, też mogłam odnaleźć w nim swoje miejsce - mówi artystka. - W 2024 roku zaprezentowałam jeden z gatunków palmy, rosnący w Strefie Gazy. Rośliny te owocują jedynie wtedy, gdy są zapylone ręcznie, przez człowieka. W związku z obecnymi wydarzeniami w Strefie Gazy, daktyli z tych palm z pewnością w najbliższym czasie się nie doczekamy. Na 6. edycję przygotowałam pracę pt. "Plestine Sunbird (Cinnyris osea)", która również nawiązuje do aktualnej sytuacji regionu. Ten mały ptaszek to symbol wolności - uzupełnia.
Ulotne "Cienie Antropocenu"
"Cienie Antropocenu" są też wydarzeniem ulotnym, tymczasowym, goszczącym w przestrzeni miejskiej jedynie przez chwilę. W tym roku prace ponad 30 artystów, artystek i grup będziemy mogli oglądać jedynie przez 3 dni: 10, 11 i 12 października. W tych dniach na oglądanie prac można wybrać się indywidualnie, ale organizatorzy zapraszają przede wszystkim na wspólne spacery-oprowadzania, które rozpoczynają się codziennie w wyznaczone dni o godz. 18.00 na ulicy Stalowej 1/4, przed Uśpioną Księgarnią, która również włącza się w ten artystyczny projekt.
W tym roku w przeróżnych praskich lokalizacjach zobaczymy prace i spotkamy następujących artystów:
- Pola Babicka (perfo + Julia Pucis & Jakub Węgrzyn)- BloomERA
- Bogna Burska - Małe Morze 2
- Tomasz Dytkowski - efekt obserwatora / owady
- Gregory Error, Krzysztof Sierpiński - Welwiczja przedziwna (Welwitschia mirabilis)
- Anastasiya Efremova – Pies domowy (Canis familiaris) – Żywot węchu
- Freya Frederic – Dorota Chilińska, Anna Kalwajtys - The Great Sphinx
- Viola Głowacka - korona z niczego (Corona ex nihilo)
- Martyna Groth & Michał Dworakowski -The Black Square Theatre
- Pan Szymon / Szymon Gotowski - [EX] Wilkowór tasmański / Wilk tasmański (Thylacinus cynocephalus)
- Gosia Gurowska - Martha
- Tomek Kopcewicz - Zwierzęta użytkowe
- Maria Kiesner & Stefan Paruch - ptaki jeżyki
- Simona Kasprowicz - Rattus Simone
- Kali - Zmutowany Mamut
- Kris - Nietoperz (Chiroptera)
- Jarek Lustych - H2O - Aqua
- Gosia Minchberg, Edyta Makaruk, Duet Molanne - ILE CZASU JESZCZE MAMY?
- Teona Moz - Octopoda. Z krwi oceanów.
- Lena NW / Krzysztof Wiluch / Klaudia Sadolewska-Moskal - Fast -Fashion Monster
- Przemek Ostaszewski
- Mikołaj Pilchowski - Pająk (Araneae)
- Marta Skuza - Co rzeka nam wyrzuca? / Co rzeka wyrzuca Nam!
- Beata Sosnowska - Matka woda
- Robert Sosnowski - The Prehistoric Decadent Nihilist - słoneczny cień antropocenu - Hominin
- Kamila Szejnoch - ZUBKI Białostockie (zdrobnienie od "żubr", prasłowiańskie: zubrъ)
- Marta Stysiak - Plestine Sunbird (Cinnyris osea)
- Karol Su / Ka - człowiek (homo)
- Aga Szreder & Agata Korba & Simona Kasprowicz - Gołąb wędrowny (Ectopistes migratorius)
- Marek (tichyrysuje) - Modliszka (Mantodea)
- Agata Zbylut
- Natalia Żychska & Michał Smulikowski - Woda
- Rafał Żwirek & Aleksandra Bartelska - organizacja spotkań z Anką Handzel & Violą Głowacką oraz Martyną Groth i aranżacja książek około antropocenowych w Uśpionej Księgarni
Autorem grafiki zapraszającej na wydarzenie "Cienie Antropocenu" jest Jarek Lustych.
***
pj
