44. urodziny Frankiego Fredericksa (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 02.10.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 2 października 2011.

2 października 1967 roku urodził się Frankie Fredericks, pierwszy w historii Namibijczyk, który zdobył medal olimpijski i jak do tej pory jedyny reprezentant tegio kraju, który wspiął się na olimpijskie podium. Ten sprinter specjalizujący się w biegu na 200 metrów pierwszy swój sukces na imprezie rangi mistrzowskiej odniósł na Mistrzostwach Świata
w 1991 roku, gdzie zdobył srebro na swym koronnym dystansie.

Jak się później okazało to srebro przylgnęło do tego sportowca w kolejnych latach startów. Podczas igrzysk olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku dwukrotnie był drugi - na 100 i 200 metrów. Ten wynik powtórzył cztery lata później w Atlancie, w sumie zdobywając cztery medale olimpijskie - wszystkie srebrne.

Do tego warto dodać jeszcze 3 tytuły... oczywiście wicemistrza świata w biegu na 200 metrów i jeden wyjątek - złoto na mistrzostwach świata w 1993 roku w biegu na tym dystansie. Na igrzyska w Sydney nie pojechał z powodu kontuzji, tracąc w ten sposób kolejną szanse na zdobycie tytułu mistrza olimpijskiego. Mając 37 lat wciąż był zaliczany do najlepszych sprinterów świata co udowodnił podczas igrzysk w Atenach, zajmując czwarte miejsce w biegu - jakżeby inaczej na 200 metrów.

Kilka miesięcy po tych zawodach postanowił zakończyć sportową karierę.
Przez kilkanaście lat ścigania się po światowych bieżniach 27 razy przebiegł 100 metrów poniżej 10 sekund. Jego rekord życiowy na tym dystansie wynosi 9.86. Na 200 metrów jego życiówka to - 19,68 co pozwala zaliczyć Fredericsa do elitarnego grona szybkobiegaczy mogących się poszczycić rezultatami poniżej 10 sekund na setkę i lepszych niż 20 sekund na dystansie dwukrotnie dłuższym.

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 2 października 2011

1967 - Frankie Fredericks, namibijski lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski, mistrz świata

1911 - Tilly Fleischer, niemiecka lekkoatletka, oszczepniczka, (zm. 2005)
1935 - Omar Sívori, argentyński piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Argentyny i Włoch, selekcjoner reprezentacji Argentyny (zm. 2005)
1943 - Paul van Himst, belgijski piłkarz, reprezentant Belgii
1946 - Waldemar Wspaniały, polski siatkarz, trener siatkówki, selekcjoner reprezentacji Polski
1948 - urodził się Trevor Brooking, angielski piłkarz
1956 - urodził się Leszek Dunecki, polski sprinter
1957 - zmarł Luigi Ganna, włoski kolarz szosowy, zwycięzca Giro d'Italia (ur. 1883)
1963 - Thierry Bacconnier, francuski piłkarz, reprezentant Francji (zm. 2007)
1967 - Thomas Muster, austriacki tenisista
1968 - Jana Novotná, czeska tenisistka
1973 - zmarł Paavo Nurmi, fiński lekkoatleta, biegacz (ur. 1897)
1978 - Sławomir Szmal, polski piłkarz ręczny, bramkarz
1979 - Balázs Borbély, słowacki piłkarz pochodzenia węgierskiego
1984 - Marion Bartoli, francuska tenisistka
1984 - Eldin Jakupović, szwajcarski piłkarz pochodzenia bośniackiego, bramkarz
1985 - Martins Ekwueme, nigeryjski piłkarz
2002 - zmarł Ryszard Dyja, polski dziennikarz sportowy (ur. 1930)

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: Argentyna Lekkoatletyka reprezentacja Polski sławomir szmal SPORT Sydney Włochy

Czytaj także

64. urodziny Boba Beamona (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 29.08.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 29 sierpnia 2011.

29 sierpnia 1946 urodził się człowiek legenda, który wykonał skok w XXI wiek czyli Amerykanin - Robert Beamon. Podczas igrzyskach olimpijskich w Meksyku w 1968 roku dokonał wyczynu, który przeszedł do historii sportu jako jedno z największych wydarzeń w historii lekkoatletyki, zwyciężając w finałowym konkursie skoku w dal. Ale to nie fakt zdobycia złotego medalu zapewnił mu trwałe miejsce w historii lecz wynik jaki uzyskał - 8 metrów 90 centymetrów - czyli ponad pół metra lepiej niż dotychczasowy rekord świata Ralpha Bostona i Igora Ter-Owanesjana wynoszący zaledwie... 8,35.

Nawet Carlowi Lewisowi w latach jego największej świetności, gdy niemal na zawołanie wygrywał olimpijskie konkursy skoku w dal, nie udało się skoczyć dalej od Beamona. Ten nieprawdopodobny meksykański rekord przetrwał 23 lata, kiedy to w Tokio Mike Powell skoczył o 5 centymetrów dalej. Przez koleje dwie dekady nikomu nie udało się usyskać lepszego rezultatu, a wynik Beamona sprzed ponad 40 lat jest wciąż drugim rezultatem w historii skoku w dal.

Malkontenci mogą twierdzić, że ten skok to był przypadek i splot korzystnych okoliczności - rozrzedzone powietrze w wysoko położonym Meksyku, wiatr wiejący z maksymalną dozwoloną prędkością 2 metrów na sekundę. Fakt..., ale podobne warunki miały później setki sportowców, z których nikomu (z wyjątkiem Powella) nie udało się skoczyć dalej... a to już trudno nazwać przypadkiem. Latający Bob nigdy wcześniej, ani nigdy później nawet nie zbliżył się do swojego wyniku z Meksyku.

Nie odnosił też innych spektakularnych sukcesów w międzynarodowych zawodach sportowych, ale dzięki meksykańskiemu wyczynowi jest jednym z najbardziej znanych lekkoatletów wszech czasów.

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 29 sierpnia 2011

1946 - urodził się Bob Beamon, amerykański lekkoatleta, skoczek w dal

1912 – urodził się Sohn Kee-chung, biegacz koreański (zm. 2002)
1933 - urodził się Alan Stacey, brytyjski kierowca wyścigowy (zm. 1960)
1942 - urodził się Felice Gimondi, włoski kolarz szosowy
1945 – urodziła się Wyomia Tyus, amerykańska sprinterka
1947 - urodził się James Hunt, brytyjski kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 1993)
1955 – urodził się Frank Hoste, kolarz belgijski
1965 - urodził się Will Perdue, amerykański koszykarz
1972 - urodził się Martin Miklík, słowacki hokeista
1976 - urodził się Grzegorz Walasek, polski żużlowiec
1976 - urodził się Jon Dahl Tomasson, duński piłkarz
1978 - urodził się Celestine Babayaro, nigeryjski piłkarz
1980 - urodził się Tomáš Sedláček, czeski piłkarz
1980 - urodził się David West, amerykański koszykarz
1988 - urodził się Bartosz Kurek, polski siatkarz

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: Bartosz Kurek fakt Formuła 1 igrzyska olimpijskie Lekkoatletyka Meksyk

Czytaj także

56. urodziny Edwina Mosesa (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 31 sierpnia 2011.

Edwin MosesFoto: fot. Wikipedia

31 sierpnia 1955 roku urodził się Edwin Moses, amerykański lekkoatleta specjalizujący się w biegu na 400 metrów przez płotki. Przyznam, że jest to jeden z moich ulubionych sportowców. Jego biegi wydawały się niemal dostojne, płotki przeskakiwał z gracją i podczas biegu trudno było zauważyć jakiekolwiek oznaki wysiłku, a rezultaty jakie uzyskiwał były naprawdę imponujące.

Jest uznawany za najwybitniejszego zawodnika w historii biegu na 400 m przez płotki. Zdobył dwa złote medale olimpijskie - w Montreal w 1976 i w Los Angeles 1984. Gdyby nie bojkot igrzysk w Moskwie to w 1980 roku mistrzostwo olimpijskie było dla niego po prostu zarezerwowane, gdyż konkurentów przerastał wtedy o lata świetlne. Dwa razy był mistrzem świata: w Helsinkach (w 1983) i w Rzymie (w 1987). Czterokrotnie ustanawiał rekord świata w biegu na 400 metrów przez płotki. W 1983 roku przebiegł ten dystans w czasie 47,02. Do dziś, mimo że minęło już ponad ćwierć wieku, jest to drugi rezultat w historii, gorszy tylko od wyniku Kevina Younga.

Na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku przez kolejnych 10 lat nikomu nie udało się pokonać Mosesa na bieżni. Po zakończeniu lekkoatletycznej kariery startował przez krótki czas w... zawodach bobslejowych.

Ciekawostką jest fakt, ze Moses jest wegetrianinem.

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 31 sierpnia 2011

1955 – urodził się Edwin Moses, amerykański płotkarz

1908 - urodził się Raymond Sommer, francuski kierowca wyścigowy (zm. 1950)
1909 - urodził się Ladislav Hecht, słowacki tenisista (zm. 2004)
1931 – urodził się Jean Béliveau, kanadyjski hokeista
1948 – urodził się Harald Ertl, austriacki kierowca wyścigowy (zm. 1982)
1962 - urodziła się Vali Ionescu, rumuńska lekkoatletka, skoczkini w dal
1963 – urodził się Sonny Silooy, piłkarz holenderski
1967 – urodziła się Anita Moen, norweska biegaczka narciarska
1969 - zmarł Rocky Marciano, amerykański bokser (ur. 1923)
1974 – urodził się Andriej Miedwiediew, ukraiński tenisista
1976 – urodził się Roque Júnior, pilkarz brazylijski
1981 – urodził się Steve Saviano, amerykański hokeista
1982 – urodził się Ian Crocker, pływak amerykański
1982 - urodził się José Reina, hiszpański piłkarz, bramkarz
1984 – urodził się Ted Ligety, amerykański alpejczyk
1994 - urodził się Klimek Murańka, polski skoczek narciarski

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: Edwin Moses Helsinki Lekkoatletyka Moskwa Rzym SPORT

Czytaj także

98. rocznica urodzin Jessego Owensa (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 12 września 2011.

12 września 1913 roku urodził się jeden z najwybitniejszych lekkoatletów w historii - Amerykanin James Cleveland Owens, znany kibicom jako Jesse Owens. Skąd wzięło się jego imię? Otóż z przypadku... Gdy mały Owens rozpoczynał szkolną edukację nauczyciel
zapytał go jak ma na imię, a skromny i nieśmiały chłopiec cichutko wymamrotał pierwsze litery swoich imion "J" "C" (od James Cleveland) i tak już zastał Jessim na zawsze...

Czym szczególnym zasłynął Owens, że do dziś jest jednym z najbardziej znanych sportowców w historii? Największe sukcesy osiągał podczas igrzysk olimpijskich w 1936 roku, czym do białej gorączki doprowadzał kanclerza Niemiec - Adolfa Hitlera. Na berlińskim stadionie zwyciężał w aż czterech konurencjach: biegach na 100 metrów (w finale miał czas 10,3 s) i 200 metrów (z nowym rekordem świata - 20,7 s), sztafecie 4 x 100 metrów (także z nowym rekordem świata) oraz w skoku w dal (8,06 cm). O klasie Owensa najlepiej świadczy fakt, że mimo iż od berlińskich igrzysk minęło już 75 lat to jego wynik z finału konkursu skoku w dal wciąż dawałby przepustke do udziału w najlepiej opłacanych mityngach lekkoatletycznych.

Olimpijska legenda głosi, że swoimi wynikami w Berlinie oraz tym że pokonał bezproblemowo wszystkich przedstawicieli białej rasy, tak rozsierdził Hitlera, że ten uciekał z trybun aby nie gratulować Amerykaninowi. Nie jest to jednak do końca prawda... Przez kilka pierwszych dni Hitler faktycznie zapraszał do swojej loży wybranych mistrzów olimpijskich co jednak zostało uznane przez MKOl za naruszenie
zasad rywalizacji i kanclerzowi zabroniono kontynuowania tej praktyki. Tym faktem faktem Hitler raczej się nie przejął gdyz uchroniło go to przed aż czterokrotnym składaniem gratulacji Owensowi.

O ironio w olimpijskich sukcesach Owensa duży wkład mieli właśnie... Niemcy. A konkretnie Adi Dassler bo własnie w wyprodukowanych przez jego firmę butach amerykański fenomen zdobywał kolejne tytuły.

Wielka kariera Owensa zaczęła się jednak jeszcze przed berlińskimi igrzyskami. W 1935 roku popisał się nie lada wyczynem. W ciągu zaledwie 45 minut ustanowił aż 6 rekordów świata, a jego rezultat w skoku w dal (8,13 m) przetrwał jako rekord ponad 25 lat.

Po igrzyskach w Berlinie mając niespełna 27 lat postanowił zakończyć karierę sportową i został działaczem ruchu na rzecz praw Murzynów w Stanach Zjednoczonych.

Zmarł 31 marca 1980 roku w wieku 67 lat.

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 12 września 2011

1913 - urodził się Jesse Owens, amerykański lekkoatleta, sprinter (zm. 1980)

1934 - urodził się Glenn Davis, amerykański lekkoatleta, płotkarz (zm. 2009)
1947 - urodził się Stefan Hula, polski narciarz, specjalista kombinacji norweskiej
1949 - urodziła się Irina Rodnina, rosyjska łyżwiarka figurowa
1959 - urodził się Algimantas Šalna, litewski biatlonista
1969 - urodził się Željko Milinovič, słoweński piłkarz
1971 - urodził się Oscar Camenzind, szwajcarski kolarz szosowy
1972 - urodził się Anders Aukland, norweski biegacz narciarsk
1973 - urodził się Andrzej Jasiński, polski piłkarz
1974 - urodził się Nuno Valente, portugalski piłkarz
1975 - urodził się Evanilson, brazylijski piłkarz
1976 - urodziła się Jolanda Čeplak, słoweńska lekkoatletka, biegaczka
1980 - urodził się Yao Ming, chiński koszykarz
1983 - urodził się Tom Geissler, niemiecki piłkarz
1984 - zmarł Yvon Petra, francuski tenisista (ur. 1916)
1986 - urodziła się Kamila Chudzik, polska lekkoatletka
1987 - urodziła się Jarosława Szwedowa, rosyjska tenisistka

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: Adolf Hitler Berlin gorączka igrzyska olimpijskie Lekkoatletyka Niemcy

Czytaj także

44. urodziny Michaela Johnsona (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 13.09.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 13 września 2011.

13 września z pewnością nie jest pechowy dla… „najszybszej kaczki świata” – czyli Michaela Johnsona, amerykańskiego lekkoatlety, który specjalizował się w biegach na 400 i 200 metrów. Właśnie tego dnia w 1967 roku przyszedł on bowiem na świat. Jego mama była nauczycielka a ojciec kierowcą ciężarówki.

Dlaczego nazwałem go „najszybszą kaczką świata”?
Otóż styl jakim biegał daleki był od lekkoatletycznych wzorców. Nienaturalnie odchylony do tyłu przemierzał kolejne metry krokiem bardziej przypominającym człapanie kaczki, niż stylowy bieg sportowca. A jednak, mimo specyficznej techniki biegu, nad która załamywali ręce lekkoatletyczni trenerzy, był on absolutnie nie do pokonania dla wszystkich rywali przez wiele lat.

Pierwszym międzynarodowym osiągnięciem Johnsona było zdobycie złotego medalu mistrzostw świata na dystansie 200 metrów w 1991 roku w Tokio. Rok później podczas igrzysk w Barcelonie zdobył swój pierwszy tytuł mistrza olimpijskiego - w sztafecie 4 x 400 metrów, ustanawiając razem z kolegami rekord świata – 2 minuty 55 sekund i 74 setne.

Od tego moementu niepodzielnie królował na światowych bieżniach na dystansach dwustu i czterystu metrów, będąc jednym z nielicznych lekkoatletów, którzy potrafili połączyć te dwie bardzo trudne do pogodzenia konkurencje. Podczas igrzysk w Atlancie w 1996 roku był najlepszy zarówno na 200 jak i 400 metrów. Na tym krótszym dystansie dodatkowo ustanowił rekord świata – 19 sekund i 32 setne, który dopiero 12 lat później został poprawiony przez Jamajczyka Usiana Bolta. W Sydney ponownie wygrał – w biegu na jedno okrążenie.

W sumie z mistrzostw świata w latach 1991-99 przywiózł aż 8 złotych medali, a w 1999 w Sewilli poprawił najlepszy rezultat na 400 metrów, pokonując ten dystans w czasie – 43 sekundy i 18 setnych. Do dziś nikomu nie udało się szybciej przebiec 400 metrów.

Kiedy kończył karierę w 2001 roku powiedział:
„Jest mi trochę smutno, gdyż bieganie było bardzo ważną częścią mojego życia… szkoda że te lata już minęły.”

Jednak w pamięci kibiców ten sportowiec pozostanie na zawsze – nie tylko ze względu na liczne sukcesy, ale i z powodu niekonwencjonalnego „kaczego stylu biegania”.

Po zakończeniu kariery Johnson zajmuje się dziennikarstwem. Komentuje zawody lekkoatletyczne w telewizji oraz redaguje sportową rubrykę w jednym ze znanych dzienników. Swoją karierę opisał w książce autobiograficznej.

Sportowy kalebdarz biograficzny Czwórki - 13 września 2011

1967 - urodził się Michael Johnson, amerykański lekkoatleta, sprinter

1909 - urodził się Giuseppe Viani, włoski piłkarz, trener piłkarski (zm. 1969)
1929 - urodził się Zygmunt Licau, polski bokser (zm. 2006)
1952 - urodziła się Paola Fantato, włoska łuczniczka
1957 - urodził się Erkki Laine, fiński hokeista (zm. 2009)
1969 - urodził się Daniel Fonseca, urugwajski piłkarz
1971 - urodził się Goran Ivanišević, chorwacki tenisista
1973 - urodziła się Christine Arron, francuska lekkoatletka, sprinterka
1973 - urodził się Fabio Cannavaro, włoski piłkarz
1974 - urodził się Edi Andradina, brazylijski piłkarz
1976 - urodził się Tami Kiuru, fiński skoczek narciarski
1979 - urodził się Ivan Miljković, serbski siatkarz
1981 - urodził się Koldo Fernández, hiszpański kolarz
1986 - urodził się Kamui Kobayashi, japoński kierowca wyścigowy
1987 - urodziła się Cwetana Pironkowa, bułgarska tenisistka

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: Barcelona bieganie Lekkoatletyka Michael Johnson SPORT Sydney Tokio

Czytaj także

55. rocznica urodzin Sebastiana Coe (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2011 01:00

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 29 września 2011.

29 września 1956 roku urodził się angielski biegacz średniodystansowy Sebastian Coe. Ten dżentelmen bieżni pierwszy swój międzynarodowy sukces odniósł na Halowych Mistrzostwach Europy w 1977 w San Sebastián.
Tam zwyciężył na dystansie 800 metrów. Rok później był 3. na tym dystansie na Mistrzostwach Europy w Pradze. Pod koniec lat 70. Brytujczycy mieli kilku doskonałych biegaczy na średnich dystansach, a głównym krajowym rywalem Coe'a był Steve Ovett, z którym toczył wiele pięknych pojedynów zarówno na dystansie 800 jak i 1500 metrów.
Na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku Coe był głównym faworytem biegu na na 800 m, a Ovett na 1500 m. Role jednak się odwróciły i Sebastian zdobył złoto na tym dłuższym dystansie oraz tylko srebro na krótszym.

Coe był rekordzistą świata w biegach na 800 m, 1000 m, 1500 m i 1 milę. Na 800 m jako pierwszy w historii przebiegł poniżej minuty i 42 sekund - dokładnie 1.41,73, do dziś jeden z najlepszych rezultatów na tym dystansie.

Zdobył srebrny medal na 800 m na mistrzostwach Europy w 1982 w Atenach.
Przed igrzyskami w Los Angeles Coe zachorował na toksoplazmozą i wydawało się, że o kolejnych medalach może zapomnieć. Tymczasem powrócił na bieżnię i powtórzył swój wynik z Moskwy, zdobywając mistrzostwo olimpijskie na 1500 metrów i srebro na 800.

W sumie na igrzyskach zdobył więc 4 medale - 2 złote i 2 srebrne. Jego medalowa kolekcje uzupełniaja 4 medale mistrzostw Europy - 1 złoty 2 srebrne i 1 brązowy. Jedyny tytuł mistrzowski na swoim koronnym dystansie 800 metrów zdobył na mistrzostwach w Stuttgarcie w 1986 roku.

4 lata później, w wieku 34 lat, postanowił zakończyc karierę i zajął się polityka. M.in. w latach 1992-96 zasiadał w Izbie Gmin. w 1982 roku otrzymał Order Imperium Brytyjskiego, a od 2006 jest rycerzem komandorem tego orderu. Od 2000 posiada też tytuł barona Coe. Działa też aktywnie w ruchu sportowym i jest wiceprezydentem
Międzynarodowej Federacji Lekkoatletycznej. Działa także w srtukturach brytyjskiego związjku boksu zawodowego oraz Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej, a prywatnie kibicuje Londyńskiej Chelsea. Jest szefem Komitetu Organizacyjnego igrzysk w Londynie 2012.

Sportowy kalendarz biograficzny Czwórki - 29 września 2011

1956 - Sebastian Coe, angielski lekkoatleta, biegacz, mistrz olimpijski, mistrz Europy

1919 - Masao Takemoto, japoński gimnastyk, mistrz świata, mistrz olimpijski (zm. 2007)
1919 - Kira Zworykina, radziecka szachistka, arcymistrzyni, wicemistrzyni świata
1942 - Felice Gimondi, włoski kolarz szosowy, zwycięzca Tour de l'Avenir, Tour de France, Giro d'Italia i Vuelta a Espana, mistrz świata
1957 - Harald Schmid, niemiecki lekkoatleta, biegacz, medalista olimpijski, wicemistrz świata
1960 - Hubert Neuper, austriacki skoczek narciarski, zwycięzca Pucharu Świata
1961 - Norberto Bocchi,włoski brydżysta
1961 - zmarł Paweł Kozubek, polski lekkoatleta, młociarz, trener lekkoatletyki (ur. 1905) 1969 - Ivica Vastić, austriacki piłkarz pochodzenia chorwackiego, reprezentant Austrii
1970 - Mirosława Sagun-Lewandowska, polska strzelczyni sportowa
1976 - Andrij Szewczenko, ukraiński piłkarz, reprezentant Ukrainy
1977 - Amy Nixon, kanadyjska curlerka, medalistka olimpijska
1980 - Liu Yanan, chińska siatkarka
1985 - Daniel Pedrosa, hiszpański motocyklista
1986 - Stefan Hula, polski skoczek narciarski
2004 - Richard Sainct, francuski motocyklista rajdowy, zwycięzca Rajdu Dakar (ur. 1970)

Darek Matyja

Zobacz więcej na temat: boks Europa Lekkoatletyka Londyn Moskwa san SPORT

44. urodziny Frankiego Fredericksa (wideo)

Cinnamon Gum: muzyczny powrót do lat 70. [WIDEO]

To już czas na "Last Christmas"! Zagraliśmy to!

Evelina Ross: znalazłam to, czego szukałam w muzyce przez wiele lat

"Orientuj Się!" w Sejmie. O co młodzi pytają polityków?

Kultowe filmowe fryzury. Od Mii Wallace, przez Nożycorękiego po Marka Mostowiaka

beluga ryba, czyli nowy projekt Jędrka Dudka