Kreatywność. Jak ją w sobie pobudzić?

Czy można nauczyć się nieszablonowego myślenia i przełamywania rutyny? Czy i jak można rozwinąć w sobie kreatywność? O tym w Czwórce rozmawiamy z dr Joanną Kwaśniewską, psychologiem twórczości.

Psycholog dr Joanna Maria Kwaśniewska uważa, że kreatywność można pobudzać

Foto: shutterstock/antoniodiaz

Nie tylko działania artystyczne

Stereotypowo kreatywność kojarzy się ze strefą sztuki i artystycznych zdolności. Jednak to pojęcie może mieć też odniesienie do innych obszarów. - Kreatywnym można być w każdej dziedzinie. Można kreatywnie gotować, można kreatywnie rozwiązywać problemy, można kreatywnie prowadzić swój własny biznes - tłumaczy gość audycji. - Jest to bardzo szeroki termin i dotyczy rzeczywiście działalności w wielu różnych zakresach. Oczywiście najwyższy poziom, na którym przejawia się kreatywność, to jest poziom mistrzowski, czyli taki, gdzie już rzeczywiście ktoś tworzy, jest sławny i uznany.

Różne osoby mają różny poziom kreatywności. Zależy on m.in. od potencjału intelektualnego, zdolności do przetwarzania informacji, motywacji, a także uwarunkowań rodzinnych. - Bardzo ważnym składnikiem kreatywności jest poczucie wewnętrznej swobody i bezpieczeństwa, a to wynosimy często z domu - tłumaczy psycholog. - Ważne jest zaplecze, jakie daje nam rodzina, ich wsparcie, poczucie własnej wartości oraz zaufanie do siebie i swojej intuicji. Kiedy to mamy, łatwiej wówczas być kreatywnym.

Perfekcjonizm nie sprzyja

Są również różne cechy i przekonania, które mogą hamować kreatywność. - Osoby, z którymi pracuję, mówią, że coś, co najbardziej ich blokuje, to lęk przed oceną i lęk przed porażką - zauważa gość Czwórki. - Kreatywność także może zabijać nadmierny perfekcjonizm. Wówczas boimy się, że nie zrobimy czegoś idealnego i w związku z tym w ogóle nie podejmujemy tego wysiłku, żeby zacząć twórczą pracę. Perfekcjonizm też może stanowić ważną przeszkodę w procesie twórczym.

Zobacz także:

• Każdy z nas może być kreatywny. Ekspert nie chodzi o to, żeby być artystą
• Kreatywność. Czy potrafisz wychodzić poza schematy?

W opinii rozmówczyni Weroniki Puszkar perfekcjonizm ma swoje podłoże w lęku, że poprzez nasze działania ujawnimy siebie jako człowieka, który nie jest idealny, tylko ma pewne wady. Hamulcem kreatywności może być też działanie innych. - Wraz z rozwojem technologicznym coraz więcej wokół nas twórczości. To może powodować takie porównania, że jeśli już jest coś zrobionego, to po co ja mam w ogóle zaczynać? - zauważa specjalistka. - I to jest bardzo duża blokada. Warto pamiętać, i to ludziom zwykle pomaga, że, twórczość to nie jest taka sytuacja, w której tworzymy coś totalnie nowego. To nie musi być sto procent nowości. Cała historia sztuki, historia wynalazczości pokazuje nam, że to jest także łączenie elementów, które były wcześniej, albo ich przekształcanie.

Posłuchaj

30:46 Czwórka/Pierwsze Słyszę - kreatywność 02.06.2023.mp3 O kreatywności opowiada dr Joanna Maria Kwaśniewska, psycholog twórczości i ekspert kreatywności (Pierwsze Słyszę/Czwórka)

 

Wyćwiczyć kreatywność

Joanna Kwaśniewska podkreśla, że kreatywność można wyćwiczyć, bo jesteśmy w stanie się nauczyć technik i mechanizmów, które jej sprzyjają. - W mojej książce opisuję takie cztery podstawowe mechanizmy. Pierwszy mechanizm polega na tym, żeby tworzyć coś poprzez analogię do jakiegoś dzieła, które już znamy. Czyli mamy wersję dzieła, które nam się podoba i chcemy stworzyć coś swojego, więc robimy to na zasadzie podobieństwa, ale np. z zupełnie inną treścią - tłumaczy. - Druga opcja to, że możemy tworzyć poprzez łączenie elementów, które pozornie do siebie nie pasują. Trzecia to przekształcać, a czwarta to całkowicie zmieniać zasady, które związane są z naszym dziełem, z tym, co teraz aktualnie nas angażuje.

*** 

Tytuł audycji: Strefa prywatna

Prowadzi: Weronika Puszkar

Gość: Dr Joanna Maria Kwaśniewska (psycholog twórczości, ekspert kreatywności, autorka książki "Droga do kreacji, czyli trening twórczości XXI wieku")

Data emisji: 01.06.2023

Godzina emisji: 20.15

aw

 Logo sponsora plebiscytu Nieprzeciętni 2023