Na czym polega cyfrowa ekologia?
- Moim ulubionym drzewem jest buk, buk pospolity, nasz krajowy gatunek - mówi gość Justyny Majchrzak. - To jest gatunek bardzo urodziwy, rośnie w bardzo rożnych siedliskach - w górach, nad morzem. Myślę, że przede wszystkim jego uroda mnie przekonuje. Ulubionych drzew na pewno jest więcej, choćby brzoza, piękna, niezwykła. Wiele nacji się do niej przyznaje, zwłaszcza nasi wschodni sąsiedzi. Za swoje narodowe drzewo brzozę uważają także Anglicy, choć nie ma brzóz u nich zbyt dużo - dodaje.
13:59 czwórka klucz kulturowy 22.08.2020 drzewa.mp3 O drzewach opowiada profesor Jacek Borowski, SGGW (Klucz kulturowy/Czwórka)
Lipna lipa
Polacy mówią, że coś jest "lipne", czyli słabej jakości. Powiedzenie to wywodzi się od lipy. - Tu lipa zawiniła, choć ma bardzo cenne drewno, ale jej to drewno miękkie, łatwo ulega rozkładowi grzybowemu - mówi ekspert. - Nigdy nie było używane w budownictwie. Lipa dawała i daje bardzo dużo pożytku. Z niej budowało się i trumny i kołyski, przede wszystkim rzeźbiono w lipie. Ołtarz Wita Stwosza, wiele przydrożnych światków to rzeźby lipowe - dodaje. - Z lipy robiono łapcie lipowe, dziś się tego nie robi. No i miód, ale to wszyscy wiedzą.
O lipach we swoich fraszkach wspominał Jan Kochanowski. Lipami najczęściej obsadzano aleje, a i najgrubszym drzewem w Polce jest lipa, lipa z Cielętnik ma ponad 10 metrów obwodu, prawie 11. Nie jest ona jednak najstarszym drzewem.
Cisy od Jagiełły
Dziś zaszczytne pierwsze miejsce w rywalizacji o tytuł najstarszego drzewa w Polsce zajmuje cis w Henrykowie Lubańskim, ma on około 1300 lat
najstarszym drzewem w Polsce jest cis w henrykowie lubańskim, dziś ma około 1300 lat. Ocena wieku drzew nie jest wcale łatwa
Właściwi wszystkie stare drzewa w Polsce są wewnąrz puste, one pruchnieją
powinny się złamać, ale jesli są rurą to nie lamią się
starsze wyższe, grubsze
- Ten cis jest mały, one rosną bardzo wolno - mówi profesor Jacek Borowski. - Pamięta czasy Jagiełły. Tu warto wspomnieć, że sam Jagiełło był zasłużony dla przyrody, szczególnie dla cisów. Cis ma drewno bardzo cenne, elastyczne, doskonałe do wyrobu łuków i kusz - wyjaśnia.
W 1420 roku Władysław Jagiełło wydał edykt, w którym chronił cisy. Było to pierwsze takie rozporządzenie w Europie Jacek Borowski
W Polsce jest wiele starych drzew, niewiele jest takich, które nie są w stanie przeżyć 100 lat. - Można powiedzieć, że dęby mające 700 lat to młodzieniaszki - mówi gość Czwórki. - Skala życia drzewa jest zupełnie inna niż człowieka. Świerk w Szwecji ma np. 10 tysięcy lat - dodaje.
Polski krajobraz to tez topole włoskie, które sadzono przy alejach prowadzących do dworów, drzewa owocowe przy drogach w Wielkopolsce, modrzewie wykorzystywane do budowy czy dworków, kościołów.
***
