"Czy wie(r)sz, że?". "Oblicze ojczyzny" Różewicza - co autor miał na myśli?

W ramach powtórek do matury, i z okazji jubileuszowego roku trzech wielkich polskich poetów: Norwida, Różewicza i Baczyńskiego, Oliwia Krettek wraz z zaproszonymi gośćmi opowiada o utworach i nieznanych faktach z życia najważniejszych polskich twórców. 

Zdj. ilustracyjne

Foto: Shutterstock/finwal89

"Czy wie(r)sz, że?" - K.K. Baczyński musiał dokonać wyboru - być albo nie być?

Obchodzimy rok Różewicza, który podobnie jak Baczyński urodził się w 1921 roku. W wierszu "Oblicze ojczyzny" można z łatwością doszukać się motywu, który często pojawia się w twórczości pokolenia Kolumbów. Innymi tego typu przykładami w twórczości Różewicza są wiersze "Ocalony", czy "Pokolenie".

Posłuchaj

08:19 Czwórka/Stacja Kultura - Różewicz "Oblicze ojczyzny" 17.05.2021.mp3 Maks Pogarda mówi o wierszu "Oblicze ojczyzny" Tadeusza Różewicza (Stacja Kultura/Czwórka)

 

- Wiersz zaczyna się od metafory, że ojczyzna to jest kraj dzieciństwa i to od razu ustawia nam perspektywę. Robi połączenie pomiędzy ojczyzną a dzieciństwem. Potem wiersz przechodzi w zagadnienie - czym jest bycie w tym kraju, czyli w ojczyźnie - opowiada poeta Maks Pogarda. - Określa nasze miejsce urodzenia, miasto, miasteczko, wieś, podwórko... Przejście od czegoś większego - ojczyzny, do czegoś mniejszego, takiego osobnego. Tutaj nie mówimy już o utworze, tylko obrazie z naszego dzieciństwa, jaki każdy z nas ma. Twarz, obraz z tych czasów, zapisane w naszej pamięci.

Czytaj także:

• Bovska o twórczości C.K. Norwida: to nie tylko poezja
• "Czy wie(r)sz że?" Młodzieńczy bunt według Tadeusza Różewicza

Jak podkreśla poeta to, co jest kluczowe dla zrozumienia wiersza, to jego środkowy fragment, gdzie jest mowa o tym, że w dzieciństwie poznaje się kwiaty, zioła, zboża, zwierzęta, pola, łąki. - Ojczyzna się śmieje. Widzimy twarz i uśmiechnięte jej oblicze. Autor odsyła nas do czasu poznawania świata, czasu, gdy nasza pamięć nie jest obciążona - wyjaśnia rozmówca Oliwii Krettek. - Na początku jest blisko, a potem wszystko rośnie. "Ojczyzna krwawi, boli" - jest nawiązaniem do wojny, którego poeta często dokonuje.

Różewicz próbuje odnaleźć siebie i podejmuje próby porządkowania. - Jest to powiedziane w sposób łatwy do zrozumienia. Przeciwstawienie dzieciństwa, którego się dotyka, smakuje zmysłowo, poprzez słowo, poznaje rzeczywistość do tego momentu, gdzie jest się już dorosłym z wielkim bagażem, który trzeba przepracować - dodaje Maks Pogarda.

***

Tytuł audycji: Stacja Kultura

Prowadzi: Kasia Dydo

Materiał przygotowała: Oliwia Krettek

Data emisji: 17.05.2021

Godzina emisji: 11.40

aw