Rehabilitacja antybohaterów. Jak kino wykorzystuje złoczyńców?

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2023 17:00
Antybohaterowie, którzy na przestrzeni dekad pojawiali się na dużym ekranie, zyskują nowe życie. Filmowcy próbują rehabilitować te postaci i tłumaczyć ich zachowanie. Tak dzieje się na przykład w serialu "Ratched" i w filmie "Joker".
Plakat do filmu Joker w reżyserii Todda Phillipsa i z Joaquinem Phoenixem w roli głównej.
Plakat do filmu „Joker” w reżyserii Todda Phillipsa i z Joaquinem Phoenixem w roli głównej. Foto: Faiz Zaki/Shutterstock.com
  • Antybohater to jeden z najważniejszych elementów konstrukcji scenariusza filmowego.
  • Pojawił się wraz z początkiem kina, ale przez dekady zmieniała się jego rola.
  • Swoich przeciwników miał James Bond i Luke Skywalker z "Gwiezdnych Wojen". Jednym z najsłynniejszych antybohaterów w kinie jest Hannibal Lecter z "Milczenia owiec".
  • W ostatnich latach filmowcy próbują rehabilitować te postaci i tłumaczyć ich zachowanie. Tak dzieje się na przykład w serialu "Ratched" i w filmie "Joker".

Lina demarkacyjna między dobrem i złem w filmach o Jamesie Bondzie

Kilka dekad temu w kinie można było zaobserwować tendencję do wprowadzania linii demarkacyjnej pomiędzy bohaterami pozytywnymi i negatywnymi. Co pozytywni byli fajnymi ludźmi, negatywni - dążyli do unicestwienia świata - wyjaśnia krytyk filmowy Artur Zaborski. Przez wiele lat ten zabieg stosowali twórcy filmów o przygodach Jamesa Bonda. Przeciwnikami Seana Connery’ego czy Rogera Moora były postaci, które miały tylko złe intencje. Kierowała nimi chciwość i żądza władzy, a filmowcy nawet nie próbowali tłumaczyć, skąd mogło się u nich wziąć takie nastawienie do świata.

Hannibal Lecter - fascynujący kanibal


Potem zaczęło się to zmieniać. Bohaterowie negatywni zaczęli być przedstawiani tak, żeby zafascynować odbiorcę. - W ten sposób kino przypominało nam, że tak naprawdę każdy z nas mógłby być na ich miejscu. I każdy mógł w życiu zbłądzić - tłumaczy rozmówca Weroniki Puszkar. Taką postacią był Hannibal Lecter z "Milczenia owiec". - Człowiek odrażający, z całą gamą cech, które od samego patrzenia wywoływały gęsią skórkę. Lecter był kanibalem, a przy tym wyjątkowym estetą obdarzonym ponadprzeciętną inteligencją - opowiada krytyk. - Anthony Hopkins tak zagrał tę postać, że Hannibal do dziś znajduje się w czołówce kinowych "złoczyńców".

Posłuchaj
08:18 CZWÓRKA Stacja Kultura - kino 24.10.2023.mp3 O nowych losach filmowych antybohaterów opowiada krytyk Artur Zaborski (Stacja Kultura/Czwórka)

Co przydarzyło się Siostrze Ratched? 

Dziś filmowcy chętnie powracają do klasycznych dzieł kinematografii, najczęściej po to, by zrehabilitować antybohaterów. Jest wiele takich filmów i seriali, które opowiadają nieznaną historię „czarnych charakterów”. Przy czym ich twórcy rzadko wybiegają w przyszłość. Dużo więcej czasu poświęcają na przedstawienie tego, co wydarzyło się w przeszłości.  - W serialu "Ratched" główną bohaterką jest Siostra Ratched, postać znana z "Lotu nad kukułczym gniazdem" Milosa Formana. W filmie  jest tak zła i nieczuła, że patrzy się na nią z odrazą, w serialu poznajemy jej historię w nieco szerszym kontekście - mówi krytyk.

Sprawdź też:

Joker walczy z wykluczeniem

Podobnie dzieje się w filmie "Joker" w reżyserii Todda Phillipsa. - Joker to postać komiksowa, na wskroś przesiąknięta złem i główny przeciwnik Batmana. Na dużym ekranie Jokera grali m.in. Jack Nicholson i Heath Ledger, a ostatnio Joaquin Phoenix. Joker u Phillipsa mimo, że jest sfrustrowany, wykończony kapitalizmem i upokarzany, to próbuje dopasować się do reguł, które obowiązują w społeczeństwie. Chce legalnie pracować i żyć uczciwie, ale współczesny świat nie daje mu na to szansy. Ten film jest trafną i bezlitosną krytyką systemu społeczno-politycznego, w którym eliminuje się jednostki najsłabsze. A Joker jest symbolem ich zemsty - podsumowuje Artur Zaborski.  

JOKER - Final Trailer | Warner Bros. Pictures

***

Tytuł audycji: Stacja Kultura

Prowadzi: Adam Smolarek

Materiał przygotowała: Weronika Puszkar

Data emisji: 24.10.2023

Godzina emisji: 11.15

kul

Zobacz więcej na temat: Czwórka