Surtsey. Skąd się wzięła najmłodsza wyspa świata?

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2022 14:39
Surtsey to prawdopodobnie najmłodsza wyspa świata. Ma niespełna 50 lat i niewiele ponad 1 km kwadratowy powierzchni. Naukowcy przypływają na nią w celach badawczych raz w roku. 
Widok na Surtsey
Widok na SurtseyFoto: Shytterstock.com

Surtsey to niewielka wysepka położona u wybrzeży Islandii. Jest to najdalej na południe wysunięta część tego kraju. Uformowała się w wyniku podwodnej erupcji wulkanicznej, a jej historia rozpoczęła się zaledwie niecałe 50 lat temu. Obecnie wstęp na Sutrsey jest surowo zabroniony. Wyspa objęta jest ochroną, biolodzy przyjeżdżają na nią raz w roku i zwykle nie zostają na dłużej niż pięć dni. Nie wolno nawet zbliżać się do niej na statkach wycieczkowych, ale wśród nielicznych osób, które miały szczęście ją odwiedzić był dr Paweł Wąsowicz, botanik w islandzkim Instytucie Historii Naturalnej.

Wyspa w swoim najlepszym okresie miała powierzchnię 2,65 km kwadratowych. Od początku ma ona służyć badaczom jako naturalne laboratorium, pozwalające na obserwowanie tzw. sukcesji pierwotnej. - To kolonizacja lądu przez organizmy żywe - tłumaczył dr Paweł Wąsowicz w rozmowie z Czwórką. Jak opowiadał, początkowo teren Surtsey  był zupełnie pozbawiony roślinności. - Tam nic nie rosło, a pierwszą rośliną, która pojawiła się na tych terenach była rukwiel nadmorska. Potem zaczęły tam mieszkać ptaki - mówił.

Sprawdź także:

Posłuchaj
05:40 _PR4_AAC 2022_12_16-12-34-04.mp3 Co czeka wyspę Surtsey? (Stacja Nauka/Czwórka) 

W glebie wyspy Surtsey nie było azotu. - A to jest główny budulec białka. Mewy przynosiły ten azot ze sobą, dzięki czemu mogły się tam pojawić rośliny - podkreślał ekspert. Północna część wyspy to wysunięty w morze fragment. - jest to cypel, na którym mamy m.in. piasek wulkaniczny - podkreślał. Dziś wyspa systematycznie się zmniejsza i jest o połowę mniejsza niż tuż po wyłonieniu się z morza. Obecnie jej powierzchnia wynosi niewiele ponad 1 km kwadratowy. - W perspektywie stu lat prawdopodobnie Surtsey w większości przestanie istnieć z powodu erozji i działania wody. Zostanie twardy trzpień, znajdujący się w samym centrum krateru i on przetrwa jeszcze wiele lat - mówił ekspert.  

Dowiedz się więcej Podróże z Czwórką <<<

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Maciej Wójcik

Materiał: Jędrzej Rosiewicz

Data emisji: 13.12.2022

Godzina emisji: 12.45

kul/kor

Czytaj także

Jezioro Natron w Tanzanii - jakie kryje tajemnice?

Ostatnia aktualizacja: 14.11.2022 17:40
Słone jezioro Natron jest jednym z najbardziej niesamowitych, a zarazem niebezpiecznych miejsc na świecie. Leży na północy Tanzanii, w pobliżu granicy z Kenią, a nazwę zawdzięcza rzadkiemu minerałowi, zwanego natrytem.
rozwiń zwiń